42 YANGIN VE GÜVENLİK • MART - NİSAN / 2025 rak, model iki aşamada oluşturulmuştur: 1) tüm bağımsız değişkenler belirlenerek, 2) en az anlamlı değişkenler belirli bir kriter sağlanana kadar sırayla çıkarılarak. Bu kriter, değişkenin serbestlik derecesine bağlı olarak seçilen Akaike bilgi kriteri idi. Son olarak, F değerlerinin istikrarı kontrol edilerek ve değişkenler arasında çoklu bağlantının (multicollinearity) olmadığını doğrulamak için varyans artırma faktörü (VIF) hesaplanmıştır (tüm değerler 2.5 eşik değerinin altındaydı). Regresyon modelinin tahmin değerini belirlemek için Alıcı İşletim Karakteristik (ROC) eğrisi kullanılmıştır. Tüm istatistiksel analizler, RStudio yazılımının 4.2.0 sürümü kullanılarak gerçekleştirilmiştir. 3. BULGULAR Bu bölüm, analiz sonuçlarını kapsamlı bir şekilde açıklamaktadır. Lojistik regresyon analizinden elde edilen temel bulgular ve ilişkiler sunulmaktadır. 3.1. Lojistik Regresyon Sonuçlar, katılımcıların küçük bir yüzdesinin (%21) tahliyeyi seçtiğini ortaya koymuştur. Bu durum, yangın alarmının belirsizliğinden kaynaklanmaktadır. Kalma kararı veren %79’luk kesim, tahliye olup olmamaya karar vermeden önce keşfetme, araştırma yapma veya ek bilgi edinme ihtiyacı duymuştur. Çıkarımsal istatistikler, bağımsız değişkenler arasında anlamlı bir ilişki olmadığını göstermiştir (korelasyon < 0.8). ANOVA F değerleri, cinsiyet (p = 0.7253) ve fiziksel uygunluk seviyesinin (p = 0.4799) anlamlı olmadığını göstermiştir. Aynı şekilde, önceki tatbikat deneyimi (p = 0.1198), önceki yangın alarmı deneyimi (p = 0.3093) ve önceki eğitim deneyimi (p = 0.5848) de anlamlı bulunmamıştır. Kalan değişkenler ise bağımlı değişken ile ilişkilendirilmiştir. Şekil 3, tahliye kararına dayalı olarak her bağımsız değişkenin bağıl frekans dağılımını göstermektedir. Açık alanda bekleme oranı daha yüksek, kapalı alanda ise tahliye oranı daha yüksek bulunmuştur. Ayrıca, sanal bireylerin varlığına bağlı olarak katılımcıların kararlarında değişiklik gözlemlenmiştir. Yaş, sosyodemografik faktörler içinde en etkili değişken olmuştur (birey yaşlandıkça tahliye olma olasılığı azalmıştır), ardından meslek (çalışan bireyler tahliye olma eğilimindeyken emekliler bekleme eğilimindedir) ve eğitim seviyesi (üniversite eğitimi alan bireyler tahliye olmaya daha yatkındır) gelmektedir. En iyi regresyon modelinin elde edilmesi için Akaike bilgi kriteri kullanılmıştır. Meslek değişkeni anlamlı olmadığı için modele dahil edilmemiştir. Nihai model, dört faktörü içermektedir: Konum faktörü, Sosyal faktör, Yaş ve Tablo 2. Verilerin Tanımlanması ve Kodlanması Logit bağlantı fonksiyonu, olayın gerçekleşme olasılığı p (Y = 1) ile bağımsız değişkenlerin doğrusal kombinasyonunu birleştirmek için kullanılmıştır. Olasılık oranı, olayın gerçekleşme olasılığının (p), gerçekleşmeme olasılığına (1 - p) oranını temsil eder ve Denklem (1) ile açıklanır. b0 ve bi katsayıları sırasıyla kesme noktası ve bağımsız değişkenler için tahmin edilen parametrelerdir. Olasılık, Denklem (2)'de gösterildiği gibi üstel bir fonksiyon kullanılarak ifade edilebilir. Önceki çalışmalarda olduğu gibi, bağımsız değişkenleri modele dahil etmek için adım adım geri dönüş yöntemi kullanılmıştır. İlk olarak, bağımsız değişkenler arasındaki basit korelasyonun 0.8 eşik değerinin altında olup olmadığı kontrol edilmiştir, çünkü yüksek korelasyonlu değişkenler model için istenmeyen bir durumdur. İkinci olarak, bağımlı ve bağımsız değişkenler arasındaki bireysel ilişkiler, ANOVA'daki F değerleri kullanılarak hesaplanmıştır. Bu analiz, faktörlerin etkisi hakkında ön bilgi sağlar. Korelasyonu yüksek olan ve istatistiksel olarak anlamsız değişkenler modele dahil edilmemiştir. Üçüncü olarak, veri seti eğitim (modelin tahmini için %80) ve test (%20 - modelin doğrulaması için) olarak ikiye ayrılmıştır. Dördüncü olaÇEVİRİ Karar Tanım Ölçek Karar Katılımcı Tahliye Davranışı 0=Kalış 1= Tahliye Deneysel Faktörler Konum Faktörü Sosyal Faktör Yangın alarmı çaldığında fiziksel bağlam Yangın alarmı çaldığında sosyal etki 0=Açık alan 1= Tahliye 0=Bireysel 1= Grup Git 2= Grup kal Sosyodemografik Faktörler Cinsiyet Yaş Eğitim Seviyesi Meslek Fitness Seviyesi Katılımcı cinsiyet kimliği Katılımcı yaşı Tamamlanan Çalışmaların düzeyi Mevcut Çalışma Durumu Fiziksel Kapasite/Seviye 0=Kadın 1=Erkek (18-76) 0=Zorunlu Eğitim 1= Üniversite 1= Çalışan 2= İşsiz 3= Serbest Meslek 4=Öğrenci 5= Emekli 1=Düşük 2= Orta 3=Yüksek Kişisel Deneyim Faktörleri Önceki Tatbikat Önceki yangın alarmı Önceki eğitim Tahliye tatbikatlarında önceki deneyim Yangın alarmı ile ilgili önceki deneyim Önceki güvenlik eğitimi 0=Hayır, 1= Evet 0=Hayır, 1= Evet 0=Hayır, 1= Evet
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=