veya kapalı mil, çarkı da içeren pompa çanağı ve emme süzgecinden oluşur. Çalışma prensibi ve boşta çalışma noktası hariç, karakteristik eğrileri yatay eksenli pompalarınki ile aynıdır. Yüksek basınçlar elde etmek için düşey tip çok kademeli pompalar bir gövde içerisine yerleştirilir. 6. POMPA ÇALIŞMASI , BAKi Mi VE YILLIK TESTLERİ Bir yangın pompası, motoru, emme ve güç beslemesinin tam fonksiyon yapıp yapmadığını kontrol ve hataları düzeltmek için yıllık olarak test edilmelidir. Pompanın hidrolik performansı, hortum ve lüle bağlı iken testlerle ölçülür. Standart eğri üzerindeki boşta çalışma, aşırı yük ve nominal çalışma noktası veya buna yakın bir değer kontrol edilir. Otomatik devreye girip girmediği bağlı olduğu sprink l er veya hidrant açılarak kontrol edilir. Basınç düşümünü pompa üzerindeki kontrol vanasından sağlayarak yapılan bir test yeterli değildir. Havuzlarda ve depolardaki su seviyeleri, emme hattı ve süzgeçleri vs. kontrol edilmelidir. Bir yangın pompası uygun şekilde çalıştırılır ve bakımı yapılırsa iş görür. Bu yüzden pompa sisteminden sorumlu birinin olması arzu edilir. Operatör her hafta suyu uygun biryereboşaltarak kısa bir test yapmalıdır. Bir yangın alarmı verildiğinde veya otomatik yangın pompasının çalışmaya başladığına dair bir sinyal alındığında pompa sisteminden sorumlu kişi derhal pompa mahalline hareket etmelidir. Elle kumanda da mümkün ise pompanın, yangın söndürme işlemi tamamlanıncaya kadar elle kumanda durumuna alınması tercih edilir. Bu esnada ve diğer her operasyondaekipmanın normal görev yapıpyapmadığı çek edilmelidir. Çok sık çalışma ve durmayı engellemek için elektrik motor kontrolörü, her 1 O BG için 1-7 dakika motoru çalışmada tutan zamanlayıcıya sahiptir. Her türlü motor halinde, el ile durduruluncaya kadar pompanın çalışması tercih edilir. Birden fazla otomatik yangın pompası varsa pompaların çalışma sırası önceden belirlenir. İstenirse pompaları çalıştırabilen fakat durduramayan birden fazla şalter yapılır. Bir santrifüj yangın pompasının soğutulması ve yağlanması, pompa salyangozunun dolu olmaksızın çalışmadığı suya bağlıdır. Pompa çalışmasının ilk birkaç dakikasında özellikle yataklarave salmastralara dikkat edilerek ısınmanın ve bir ayar gereğinin olup olmadığı tesbit edilmelidir. Su sızdırmazlık elemanlarına ulaştığında, salmastrakapağında küçük bir sızıntının (dakikada birkaç damla) olması arzu edilir. Emme ve basma taraflarındaki basınç ölçerler sık sık kontrol edilerek emme süzgecinde veya emme valfinde bir engelin olup olmadığı tespit edilir. Aynca her zaman pompa dönüş yönü ve devir sayısı kontrol edilir. Düşey milli yangın pompalarında, emiş tarafındaki su seviyesi gözetlenerek veya seviye tespit ekipmanı kullanılarak kontrol edilir. Pompa maksimum yükte (% 150 kapasitede) çalıştırılarak yer altı su seviyesindeki düşme yıllık olarak test edilir. Bu testler _yeraltı su kaynağındaki önemli değişimleri de gösterir. Pompanın çalışmasını temin eden güç kaynağı da test edilmelidir. Elektrik motoru kullanılıyorsa akım ve yardımcı elektrik elemanları kontrol edilir. Pompa bir dizel motoru ile tahrikediliyorsa 8 saat çalışmaya yetecek yakıt bulundurulmalı ve bataryaların (akülerin) dolu olmasına dikkat edilmelidir. Aynca motor yağı, yağ ve hava filtreleri, akü şarj elemanları kontrol edilir ve gerektiğinde değiştirilir. KAYNAKLAR f 1 ] Fire Protection Handbook, NFPA, 1991 f2] Standart for Installation of Centrifugal Fire Pumpes, NFPA 20, 1993 f3] Yazıcı, H.F., "Su Makinaları Problemleri", İTÜ, 1983f 4] Karagöz, İ., "Tam Santrifüj Pompa ve Fan Hesabı ve Çizimi", U.Ü., 1 993 f5] Hirst, R.,"Underdown's Practical Fire Precautions", 3rd ed., Gower Pub. C., England, 1989 YANGIN VE GUVENLII< . . DERGISl'NE ABONE OLDUNUZ MU? ------------YANGIN VE GÜVENLİK , , 4 7 SAYI 26 \.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=