• • ç e V 1 r 1 Fire & Resque Municipal Octöber 1996'dan alınmıştır. YANIKLAR Dr. Charles Deakin (Southampton Genel Hastanesi'nde travma anestezisi uzmanı)"Yanıklar, hastane öncesi ortamda, tedavisi oldukça zor, ciddi ve çoğunlukla ağır yaralanma durumudur. ABD 'de yaklaşık 2 milyon kişi ve İngil tere'de 150.000 kadar insan, her yıl yanık yaralanmalarına maruz kalmakta ve bu yaralanmaların yaklaşık % 0.6'si ölümlerle sonuçlanmaktadır." diye aç ıklıyor. Yanık yaralanmaları, bu şekilde yaralanan kişi l erin yaşına bakıldığında en çok% 35 oranında çocuklarda görülmektedir. Pek çok yanık, haşlanma sonucu ortaya çıkmaktadır, ancak alev yanıkları ve parlama yanıkları da önemli bir oranı oluşturmaktardır. Elektrikli ve kimyasal yanıklar, sanayi kaynaklı yanık yaralanmalarında büyük bir artış yaratmakta ve bunların tedavisinde kendine has sorunlar ortaya çıkarmaktadır. Hastane öncesinde doğru ve uygun bir müdehale yöntemi sadece mağdurun acılarını dindirmeklc kalmaz aynı zamanda yanık türüne göre komplikasyonları ve tedavi sonuçları üzerinde de büyük etkiler sağlamaktadır. YANIK HASTALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ Yanık vakası karşısında telaşa düşmeyiniz. Korkması ve büyük acılar içerisinde olması muhtemel hastayı teselli ediniz. Travma hastalarında olduğu gibi, başl angıç muayenesinde solukyolunun ,soluk alıp verme ve kan dolaşımının değerlendirilmesini dikkat ediniz. Sinirsel durum üzerinde değerlendirme yapıp hastayı iyice uzatınız. Bu ilk işlemleri yaptıktan sonra, yanığa ilişkin asıl tedaviye başlamadan önce kafa, göğüs, karın, pelvois ve kol ile bacakların kontrol edilmesi gerekmektedir. En uygun tedavinin hastaya tatbik edilmesi için yanık l a rın derecesini tesbit etmek en can alıcı noktad ır. Yakanın gelişimi ve niteliği üzerinde değerlendirme yapınız. Mümkünse, yangına sebep olan malzemenin niteliğini tesbit ediniz. Dar bir alanda meydana gelen yanıklar çoğunlukla dumanın solunumu nedeniyle yaralanma ve zehirli gazlardanzehirlenmeşeklindevakalarla birlikte görülmektedir. Yanığın meydana geldiği zamanı tesbit ediniz. Yanıkların yol açtığı üç ana klinik problem vardır: f • • i 1. Yanığın kendisi ( 2. Üstsolukyolu ile duman solunumu ı nedeniyle akciğer zedelenmesi j 3. Yangındaki toksik gaı:ların solunumu L---~~=-.....· Yanık yaralanmalarının tesbitinde, yanığın bölgesini ve derinliğini bilmek gereklidir. Yanık alanı değerlendirmesinde en genel yöntem "Dokuzlar Kuralı"dır. Yaklaşık rehber ölçü olarak avuç içi alınır ve vücut yüzey alanının % l'i olarak kabul edilir Çocukların yetişkinlere nazaran, nispeten daha büyük kafal arı(% 20) ve daha küçük el ile bacakları (% 12.5) vardır, dolay ısıyla , verilen bu rehber ölçü, bu yaş grubunda çok az tutarlı sonuçlar vermektedir. Bir yanığın derinliği üç grupta sın ıfl andırılır. * Yüzey (birinci derece) yanıklar epidermis zedelenmelerini içerir. Derinin kızarmasına (eritema) yol açar, ama kabarcıklar görülmez, acı verir. * Kısmi kalın yanıklarda (ikinci derece) epidermisin imha olduğu görülür ve yağ bezlerinde (derinin üst tabakası) kabarcıklar oluşur, acı verir. * Tam kalın yanıklarda (üçüncü derece) derinin deri altındaki yağla birlikte tamamen kaybı görülür. Acı hissedici dokuların kaybı yanığın acısını ortadan kaldırmış olur. Yanık beyaz veya siyah ve kömürleşmiş halde görünür. Göğüs çevresindeki yanıkların tam ------------ YANGIN VE GÜVENLİK 1 00 SAY! 28
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=