derin olması solunumu güçleştirmek suretiyle kası lmalara neden olabilir veya uzuvlar çevresinde ise kan tedariğini engeller. Isı yanıkları nedeniyle hastaneye kabul edilen hastaların yaklaşık % 8'inde önemli duman soluma vakalarına rastlanmaktadır. Cilt yanıkları olmaksızın tecrit halinde meydana gelebilir. Sıcak gazlar, çabucak üst solukyolunda soğur ve ısının yol açtığı yaralanmalar, çoğunlukla soluk borusunun altına kadar ulaşmaz. Kuru gazdan daha yüksek spesifik bir ısı kapasitesine sahip olan istim bir istisna olup akciğerlere kadar ulaşabilen termal zedelenmelere yol açabilir. Üst soluk yolunda termal zedelenmeler, hızla solukyolunda engel yaratacak şekilde doku ödema ve şişme oluşumuna neden olabilir. Bir yangın yerinde, oksijenden yoksun gazın sol unumu ve toksit gazların etkilerinden dolayı hastalar hipoksik olabilir. Kapalı bir alanda yangın nedeniyle oksijen oranı düşer ve ortam oksijen konsantrasyonu % 10-1 S'e kadar inebilir. Karbon monoksit (CO), karbon yanımı sonucunda ortaya çıkan bir yan ürün olup hemoglobin ıçın oksijene göre 260 kez daha güçlü afınite sağlar. Yüzde 0.05'e kadar düşük karbon monoksit bile hcmglobinin yüzde 44'üne bağlar. Bir yangın anında pek çok değişik toksit gazı ortaya çıkmaktadır. HASTANE ÖNCESİ TEDAVİ Her türlü sıcak kumaş veya elbiseyi alınız. Daha derin dokular hala sıcak olma ihtimali bulunduğundan 30 dakika kadar su ile yanıklar soğutulmalıdır. Yanan hastalar, hipotermiya ile yüz yüze kalırlar ve bu ilk soğutma işlemini takiben ıslak giysiler içersinde bırakılmamalı ve kuru tutulmalı, aynı zamanda mümkünse sıcak bir ortamda tutulmalıdır. * Soluk yolu: Mümkünse % -------- ----YANGINVE GÜVENLİK 100 oksijen uygulayınız. % 100 oksijen, kandaki karbon monoksitin ömrünü beş saatten bir saate indirecektir. Hastalar soluk yolunu koruyamazlar veya bilinci yerinde olmayanlarda endotrakeal boru gönderme işlemi yapılmalıdır. Duman solunumu olup olmadığını öğrenmek için soluk yoluna bakınız (ağız ve burun deliklerinde is, sert damakda yanıklar, hırıltı). Bu hastalarda soluk yolunun çabucak kapanması muhtemeldir ve öncelikli olarak hastaneye kaldırılmalıdır. * Soluma: Zehirli gazlar, hırıltılı seslere yol açacak şekilde bronkospazm (akciğerlerde daha küçük solukyollarının sıkışması) oluşumuna neden olabilir. Salbutamol nebulizerler (5 mg) yardımcı olabilir, ancak bu uygulama yapılırken hastanın hastaneye ulaştırılmasında gecikme yaşanmamalıdır. 101 SAYI 28 * Kan dolaşımı: Yanık yaralanmaları, yanmaya maruz kalmış deriden önemli oranda sıvı kaybına neden olurlar. Damar içi erişi minin ilk öncelikli olarak sağlanması önemlidir. Damar erişimi, yanık doku veya kesim yapmak suretiyle yapılabilir. Şiddetli yanıkları olan hastalar, hipovalemiya ve yanığın neden olduğu kalp gerilme ritmindeki bozulmanın etkisi nedeniyle hipotansif olabilirler. Hipotansiyonun önemli gizli kanamalar nedeniyle de ortaya çıkabileceğini hatırlatmak gerekmektedir. Damar ıçı erışım, yetişkinlerde>% 15 yaşlılar veya çocuklarda > % 1 O yanıklarda kesinlikle sağlanmalıdır. Damar içi sıvının hacmini hesaplamada değişik formüller bu I un maktadır ,ancak hastane öncesi ortamda, bu tür ayrıntılı hesaplamalar gereksizdir. Kolloid içeren solüsyonlar (Gelofusine, Haemaccel) ile kristalloid solüsyonlar (normal salin, sodyum laktat solüsyon, vs.) ilk canlandırmada kullanılan sıvılar olarak kabul görmüştür ve bütün bu
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=