Kloritler Bu sınıfta en çok bilinen ve kull anılan sodyum klorittir. Kuvvetli oksitleyici olup yanabilen maddelerle patlayıcı karışımlar yapabilir. Kuvvetli asitlerle karıştığında patlayıcı olan klordioksit gazı açığa çıkar. Sodyum klorit 175 °C da ısı açığa çıkararak bozunur. Hipokloritler Ağartma ve dezenfektan amacı ile kullan ı l a n kimyasallardır. Asitlerle veya su ile oda sıcaklığında kolayca bozunarak klor ve oksijen_ gazı verirler. Perkloratlar Kloratlara nazaran daha kararsız bir yapıdadırlar. Derişik sülfürik asit ile özel şartlar altında patlayıcıdırl a r. Bu sınıfta amonyum perklorat son derece kararsız bir yapı oluşturmasından dolayı, az miktarda yabancı maddelerle örneğin kükürt, toz metaller, odun talaşı vb. karı ş ınca patlayabilir. Potasyum, sodyum, magnezyum perkloratlar yanıcı maddelerle patlayıcı karışımlar yapabilirler. Permanganat/ar ve Persülfatlar Kendi hallerinde tehlike arzetmezler. Yükseltgen maddeler oldukları için yanabilen maddelerle veya reaksiyon verebilen maddelerle temas etmemeleri salık verilir. Permanganatlar süfürik asit veya hidrojen peroksitle teması halinde patlar. YANICI MADDELER Yanıcı maddeleri, tutuşa bilen (flammable) ve yanabilen (combustable) maddeler olarak değerlendirmek gerekir. Pratikte yanma, yanıcı maddelerin oksijen ile reaksiyonu sonucu meydana gelir. Yanıcı maddeler; katı, sıvı, gaz halinde olabil irler. Katı maddenin yanmasını başlatmak için, buharlaşıp ateş almasını sağlayacak kadar ısıtmak gerekir. Sıvılar kolay buharla ştıkları için çok kolay tutuşurlar. Katı, sıvı, gaz alevlerinin yayılma oranları içinde sıvı alevleri hızlı yayılırlar, gaz ve toz alevleri çok daha hızlı yayılarlar ve çoğunlukla yayılmaları patlama şeklinde görünürler. Tutuşabilen sıvılar iki sınıfa ayrılır. 1. sınıf tutuşabilen sıvılar, parlama noktal arı 22.8 °C'dan düşük ve 37.8 °C'a kadar olan sıvılardır. Bu sıvılarda kendi ara l arında üçe ayrılır. Sınıf IA olarak sınıflandırılanla r, Parlama noktaları 22.8 °C'dan düşük, kaynama noktaları 37.8 °C 'dan düşük, Sınıf 1B ise; Parlama noktaları 22.8 °C'dan düşük buna karşılık kaynam~ noktaları 37.8 °C'dan büyük, Sınıf 1C ise, Parlama noktaları 22.8 °C ile 37.8 °C arasında olan sıvıları içerir. 2. Sınıf tutuşabilen sıvılar ise parlama noktaları 37.8 °C ile 60 °C arasında olan sıvılar içerir. Parlama noktası 60 °C'nin üzerinde olan sıvılar yanabilen sıvılar olarak değerlendirilir. Bu sıvıl arı depolarken parlama noktaları, buharlaşma oranları daima göz önünde tutulmalı, aynı zamanda bunların zehirlilik dereceleri de göz önünde tutularak, ul aş ılabil en en yakın mesafelerde ilk yardım ------------ YANGIN VE GÜVENLİK malzemeleri hazır tutulmalıdır. Ayrıca yere dökülen, sızan veya çevreye bulaşan bu tür sıvılar en kısa zamanda tehlike yaratmayacak tarzda temizlenmeli, kendiliğinden buharlaşmaya bırakılmamalıdır. Bu tür sıvıların depolandığı depolarda özel havalandırma sistemi olmalıd ı r: Genellikle bu tür depolarda tabii havalandırmalardan yararlanılmaktadır. Ancak salık verilen havalandırma sistemi içerisinde, buharlara duyarlı olarak çalışan havalandırma sisteminin o lmasıdır. Yanıcı katı maddeler, sıvı ve gazlara göre daha az yangın tehlikesi göstermekle birlikte bunların depolanma şartları da yangın tehlikesi arzedebelir. Örneğin, tehlikesiz gibi görünen odun kömürü ısınıp kızışması sonucu hava ile reaksiyona girerek yanar ve yangına neden olur. Antrasit hariç bütün kömür türleri bu özell iği gösterir. Yanıcı katı maddeler içerisinde tehlike arzedenler; toz kükürt, naftalen, antrasen gibi katılardır. Diğer katılar ise diğer sınıflandırmaların içerisinde yer al maktadır. KARARSIZ (STABİL OLMAYAN) MADDELER Bu sınıfta kendiliğinden bozunan ve bozunma sonucu ısı açığa çıkararak yangına neden olan kimyasallar ile radyoaktif olarak bilinen maddeler yer almaktadır. Radyoaktif maddeler yaydıkları ısı ve radyasyon nedeni ile yangın ve patlamaya neden olabilirler. Özel durum l arı nedeniyle tamamen ayrı bir yerde depolanmalıdırlar. Kararsız kimyasallar olarak bilinen asetaldehit, etilen oksit, hidrojen siyanür nitrometan, peroksitler, persülfatlar dikkatli bir şekilde depolanmalı ve depolar tabii havalandırmaya sahip olmalıd ır. SU VE HAVA İLE REAKSİYONA GİREN MADDELER Bu tür maddeler su ile şiddetli reaksiyona girerek ısı ve yanıcı gazlar açığa çıkarırlar veya zaman içerisinde havanın etkisi ile yangın tehlikesi arzeden maddelerdir. Bu sınıfa giren maddeler aşağıda alt sınıflar halinde verilm iştir. Kostik/er Bu sınıfa sodyum hidroksit,.potasyum hidroksit gibi kuvvetli alkaliler girer. Su ile şiddetli reaksiyona girerek yüksek derecede ısı açığa çıkarırlar. Sızıntıları, metalleri etkileyerek hidrojen gazı açığa çıkarırlar, reaksiyon esnasında açığa çıkan ısı hidrojen gazının tutuşmasına yeterli olabilir. Anhidritler Organik asit anhidritleri suya karşı son derece hassastırlar. Havanın içindeki nemden etkilenerek bozunabilirler. Bozunma esnasında ısı açığa çıkarırlar. Parlama noktaları asitli bil eşiklerinden daha düşük olduğu için bozunma esnasında çıkardıkları ısı, bunların yanmasına neden olabilir. 84 SAYl28
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=