Baş tarafı 41. Sayfa'da . . . normal hava şartlarında dayanıklı olabilirler. Fakat rüzgar hatta fırtına çıktığı zaman çökme tehlikesi doğabilir. Bu yüzden yangınyerinde her olasılığı göz önünde bulundurarak çökme tehlikesi olasılığı olan duvar veya bacaların tespit edebilmeli ve esen rüzgarın yönüne göre müdahale planı yapmalıdır. 2. 9 Aşırı Soğuğun Etkisi Don tesiri ile de çökme tehlikesi görülmektedir. Su buz haline geldiği zaman hacmi % 1O büyür. Su sıkıldığı zaman çatlak duvar veya yapı bölümlerine su dolar ve ·suyun donması ile çökmelere neden olabilir. 2. 1 O Duvar Kaplamalarınm ve Camların Tehlikeleri Isınmadan dolayı kaplamalardan, pervazlardan ve balkon çıkıntılarından kopan sivri parçalar yangın yerlerinde kazalara sebep olmuştur. En büyük tehlikeye kuşkusuz çelik, beton ve camdan yapılmış modern binalar oluşturmaktadır. Dış yüzeyinden duman ve hatta alev yüksekliğinde camlar çatılar ve kama şeklinde caddeye düşerler. Bu durumda düşen parçalar oradabulunan insanlara küçümsenemeyecek zararlar verebilirler. Düşebilecek cam ve diğer parçalar gözönüne alınmalı ya daha önceden temizlenmeli ve müdahale şekli tehlike durumuna göre ayarlanmalıdır. 2.11 Sıvı Dökülmeleri, Erimiş Metal ve Plastik Damlaması Bina içi müdahalelerde tavan sıvılarının dökülebileceği hatta kurşun, çinko ve bakır gibi erimiş metal veya plastiğin damlayabileceği her zaman hesaba katılmalıdır. Bu yüzden yangın sonrası kaldırma işlerinde için diğer tecihatlar olmasa bile her zaman kask giyilmelidir. 2. 12 Yıkım Sırasındaki Tehlikeler Yanmış binaların geride kalan dış ve iç duvarlar önemli çökme tehlikeleri yaratırlar. Ekip şefi böyle durumları merkeze bildirecek gereken koruma tedbirlerinin alınması sağlamalıdır. En çok çökme kazaları yangın sonrası çalışmalarda veya çökme tehlikesi bulunan yapı kısımlarının yıkma işlemi sırasında görülür. Sallanan çatı duvarları kuvvetli su sıkıldığında dahi yıkılabilir. Bu yapı kısımları B lansının basıncına dayanıyorsalar itfaiye tarafından yıkılmasına gerek yoktur. Çatı duvarları ve başka yapı bölümlerini ipi ile yıkmak çok tehlikelidir. Bu işlemi yalnız başka çare yokse ve gereken bütün emniyettedbirleri alındıktan sonra yapılmalıdır. Bütün yıkım işlerinde yapı malzemelerinin durumları hesaplanmalı ve yıkılan malzemelerin hangi uzaklığı düşeceği tahmin edilerek dikkatli çalışmalıdır. 2. 13 Kişilerin Düşmesi Yangın yerlerinde insanların, özellikle itfaiye erlerinin bir düşmesi sonucunda doğabilecek tehlikeler en çok rastlanan kazalardandır. Yeterli taşıma gücünü kaybetmiş saçaklara çıkıldığı zaman, çökme durumunda alt bölümlerde yangın ve duman veya keskin veya sivri kısımları olan parçalar bulunuyorsa ağır yaralanma hatta ölüm tehlikesi yaratabilir. Karla kapanmış cam çatılarda, parmaklıkları olmayan balkonlarda veya yangından zarar görmüş çeşitli yapı türlerinde, aynı tehlike söz konusudur. Bu durumlar karşısında yetkilinin ne gibi sorumluluklar üstlendiği kolayca anlaşılır. Bu işler için sorumluluk taşıyabilecek tecrübeli ve her durum karşısında çare bulabilecek kişiler gereklidir. 3. ÖZEL ÇÖKME TEHLİKELERİ Burma bacalar, asma tavanlar ve germe beton yapılar özel çökme tehlikeleri gösterir. Burma bacalar, burma yerleri eğer ağaç ile desteklenmiş ise büyük çökme tehlikesi teşkil eder. Yanıcı madde ile desteklenmiş burma bacalar eski saray, köşk ve benzeri eski yapılarda görülür. Çökme durumunda baca binayı birkaç ton ağırlıkla yarıp geçebilir. Yangına karşı dayanıklı maddelerle desteklenmiş burma bacalar dahi ağır çökme tehlikesi yaratabilirler. Eski binalarda genellikle büyük düz veya bombeli tavanları tutturmak için kullanılan ağaçtan yapılmış asma veya çekme kısımlar çok tehlikelidir. Asma tavanlar büyük temel açıklığına sahiptir ve desteksiz büyük odaları kapatırlar. Bu tür tavanlar dans salonlarında ve buna benzer toplantı yerlerinde sık görülür. Çatısında yangın çıktığında ağaç bağlantıları tecrübeli bir itfaiyecinin dahi tahmin edemeyeceği hızda bozulur ve tavanın çökmesine neden olur. Germe betonyapı türleri yeniyapı şekli olarak üçüncü sırayı alır. Çekme betondaki betonun normal çelik betonun aksine yüklenmemiş, çeliğin önceden suni şekilde gerilmiş olması ve çok ince beton tabakası ile kapatılmış olmasıdır. Bu yüzden daha ucuz ve daha hafifyapılaryapmak mümkündür. Fakat bu çelik beton yapıların bir çok olumsuz tarafı da vardır. Isıdan dolayı çekme beton büyük bölümler halinde veya tamamen çökebilir. İtfaiye ekip amirleri bu yapıları iyi bilmelidirler. Yapının kullanım tarzlarıda çok önemlidir. Kolay yanıcı madde kullanılmak istenilenveyayangınyükü çok fazla olan yapı bölümlerinde çekme beton tavanı kullanılmasına müsaade edilmemelidir. 4. ÇÖKMELERE KARŞI KORUNMA TEDBİRLERİ Çökme tehlikelerine karşı alınacak en uygun önlem yapıların dayanıklı ve sağlam yapı elemanlarından yapılmış olmasıdır. Yangına dayanıklı yapılar, çökme tehlikelerinin önlenmesinde en büyük etkendir. Tehlikede bulunan ekipler derhal geri çektirilmelidir. Bu durumda tehlike sinyali yangın yerinin her tarafında duyulabilirse, geri çekilme işareti olarak kendini gösteriyor demektir. Halkın ve itfaiye personelinin hayatını tehlikeye sokabilecek çökme tehlikesi görülen yangın yerlerini kapatmak en iyi tedbirdir. Çökme tehlikesi görülen binaların içine yine de girme mecburiyeti varsa ekip amiri çökmeyi gözetleyebilecek ve hemen haber verebilecek yeteneğe sahip olmalıdır. Yangını söndürme müdahalesinde ani soğumadan dolayı taşıma gücünü kaybedebilen tabii taş, çelik, beton ve metaller gibi ısınmış yanıcı olmayan yapı malzemelerine mümkün olduğu kadar az su sıkılmalıdır. Duvar ve bacayı iterek yıkmak çok tehlikelidir. Bu işlemin yapılması gerekiyorsa çok dikkatli olunmalıdır. Çünkü yüksek bir duvar yıkıldığı zaman bir çok parçaya bölünür ve itildiği istikametin aksi yöne parça fırlatabilir. Yangın yerinde duvar ve baca yıkımları uzman ekiplerin nezaretinde yapılmalıdır. ■ YANGIN VE GÜVENLiK ·\1 O j SAYI 29 '\ '·
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=