sorunları da büyümektedir. Uçakların daha sağlam olması için daha büyük uçaklar yzoaprlıalmştıarkmtaakvteadbu da içeriye girmeyi ve diğer işlemleri daha da ır. Askeri hava taşıtları, hidrazin, sıvı oksijen m t ( a L ş a O ı d r X . d K e ) , t a a r t ş g e ı o ç n h a t i ü b z r i a l ü i t r , h . paavtal atya şı cı tıl,a rfıınr ldaat ı bc ıü yküokl t umkilkatra rvl aer dgaö ltgeehlliikkleelri Uçak kazalarını sınıflandınnanın başka bir yolu da "yüksek eYt ükki l si "e kme it kyi ol i kbsi ar ç"aarl pç ma ka de at k, hi l ai "v amt ia şbı ti rı hçi aç rdpemn ae nt lıenn eoml deuzğ yu da udra. çdoükş e ar ,z ydaenngeıtnl e nv ea br di lıirr,, hh aa vvaa ttaaşşııttıı çpoakr çyaül akrsae ka ybriırl h ı z d a a ş a ğ ı ır ve taşıtta bulunanların hemen hemen hepsi kaybedilir. Çarpmadan sonra yangının meydana gelmediği nadir oç ol aky l as radyaı d( La o kn ug rI ts ul al na dn , Nk aezwa zYeodr ke ' t oa kl ai bAiVl iIrAvNeC Ai t fkaai yz aescı i gl ei br ii )n, gç oe ğr çu en kl ul ke lşat i er ni l eknö tçüo hka vh aa sksoaşsu lgl ai rr ıinş d, aç ıvkea remn az ovre z ekmu ri nt al errmd ae operasyonları için hazırlıklı olması gerekir. "Alçak etkili" bir kazada, pilot hava taşıtının denetimini elinde tutmayı başarır ve sonuçta hava taşıtı kısmen parçalanır yhaadyaathıniçıpkaurçrtaalarmnmaaozl.aİtsfaiyecilerinbu son senaryoda, insanların ılığı çok yüksektir. Hava taşıtlarında k o u rtaya çıkabilecek olaylar için planlama yapmak, hayat ıiarmanın anahtarıdır. "Yüksek etkili" bir kazada bile kurtulan k o a la z n a l z a e r deler olabilir ve harhangi bir hava taşıtı olayında hayatta ın aranması en öncelikli iş olmalıdır. HAVA TAŞITLARINDAKİ TEHLİKELER Hava taşımacılığında kullanılan yakıtlar ve benzinler, bir v y u a a ç r n a d k ın ı r d k : a a Y z g a ü ö s k z ı s n e ö d k n a k ü b n i a ds bı e a n ş ç t l u l ı t c u a l m t e a h s l ı i k g e e y re i k o e l n u ş b t u a r ş u k r a ; t f e a h k l a ik t e b le u r n u d n e ı hidrolik akışkanlar ve sıkıştırılmış sgiilbi ni dki ur lteurp, laalrkdoal /ke tui ll l agnl iıkl aonl , çböuzzül acnüml e ar ,y ıs ıöknı şl et y i c i s o l ü s y o n l a r ırılmış oksijenli sr iasdt eamr lseirs, theamv lae br ians dı neçkl ıi sri satde ymol ea rk vt ief dbi ği l eerş es ınklıeş rt ı, r ıel ml e ıkş t gr ai kz tl aern, kaynaklanan tehlikeler ve benzerleri. Başka bir tehlike de, birçok uçakta ve özellikle askeri türde hava taşıtlarında bulanan karbongrafi kelvar bileşikleri gibi alaşım maddelerden kt,abyonraaknlatnumngasktteandvıre. By auymı l ıardvdee lbeur yma andgdı nedl earydeernabl ıar zs aı l avreı haasvbaeys at l ki ma raı şdı rdseal,eerti kn i eatl ka ni sıinnai andıran solunum ve deri enfeksiyonlarına yol açar. Aşağı düşen elektrik telleri, ağaçlar, kırılan gaz vanaları vuçelhuapsaarrçgaölarern su sistemleri de sorunlara yol açar. Enkazın sivri ı, uçak gövdesinin yerinden oynayan kısımları ve ç u a ç l ağın bileşenleri de, hasar gören uçağın içinde ve çevresinde ışaOn kl aoyrunkmomasuıztapnersonelin yaralanmasma neden olabilir. ının, herhangi bir hava taşıtında b o u la lu r n ak ab ) il t e a c ş ek tehlikeli madde kargosunun (yasal ya da yasadışı ınıyor olabileceğini göz önünde tutması ve maddelerin patlayıcı ve aşındırıcı malzemelerle kan ürünleri, HiçeepreabtiitlevceeğHinIVi utnüurütmcaamnlaı svıirgüesrleekrirg.ibi biyolojik tehlikeler de Biyolojik tehlikeler (cesetler, ceset parçaları ve cesetlerden çıkan sıvılar) uçak enkazmın ve olay yerinin her Uçak Kaçırma 127 Kişinin Ölümüyle Sonuçlandı Komoro Adaları - 24 Kasım 1996 Etiyopya Havayo/larına ait bir uçak, kaçırma denemesinden sonra yakıh tükenince1 adaların açıklarındaki denize çakıldı ve uçakta bulunan 175 yolcu ve mürettebattan yalnızca 48 kişi kurtuldu. Üç hava korsanından birisi mürettebatı uçağın acil durum bölümünden aldığı bir baltayla, ikincisi uçaktaki bir yangın söndürücüsüyle tehdit etti, üçüncü korsan ise bir "bomba" taşıdığını iddia etti, fakat daha sonra bunun bir viski şişesi olduğu anlaşıldı. Uçak kaçırma 127 kişinin ölümüyle sonuçlandı. bg eöçl üe nmpüantdoej e nb luel rui nn at be hi l li irk. eBl eur i na dl aennl aurydgau nç abl iı çş ai mn dpeekr soor un ne lm, aklaı dnılra. o bU p u n e u r fa a tm s k y t a o ö y n r ı u ü n o iç l k a e i r r a b e k c ü d e t ü k ü ş n ü b n i u ç ü ç i l m a m k d e le k i v a d z e ü a t z e l e a h n r li ı l k e b e n i y m r ö e n t l e e i h ti vl m i e k i e p dl l e i a n t m l e a h a m d li a d k s e e ı yleönndeirtiimlmieçliadliırş.anları bu görevi gözetecek biçimde görevYANGIN VE YOLCULARIN KURTARILMASI Çarpmadan sonra ortaya çıkan bir yangında, zaman, yb oa lşcl uı cl aa r ıyna pk ıu rmt aar lı lzme ma s eı si çi i hn aefni fkar li üt i mk iönğyeud mi r . Ha l aa vş ıamt al aş rı tı lda ırrı nvı ne g d er ö a i y v m a d e n e d a s e i b n n i e l i ö r b n le i c r r e . k B d u ü o r t ğ t ü a r n r u m d y a a a n n y g a o ı t n l e u a ş a m te ç m ü ar c a a a s k d ı n e iç l a e e e ç r n i a d b f e a a lz k a l a r a l ı a n 9 n ı 0 n - y u 1 a 2 ç d a 0 a ğ s ı y a n a n a r i n y al e a ı pHi el or kt l ea sr çı ne vb ei l iynoel nc usloarruı nşku ud rutra: r"ı İl mç i na sdı en a4 yi töfnalieynedc ii nr iilnmbeusliugnedr eu kğiur ., y5 0a p0agbai lliorn? "sBu ut asşoı yr uannubni ry ai tnf aı tiıyşeu adruarb: a" Çs ı Ob iKr uŞçEaYk !y" a n g ı n ı n d a n e Modern, iyi tasarlanmış bir yangın aracı, küçük bir hava alanında yangına çabuk müdahale aracıyla aynı miktarda su ve köpük taşır. Unutulmaması gereken önemli bir nokta, taktik t o a l ş a ı r t ak ilk öncelik vermeniz gereken şeyin, yanan bir hava ının çevresindeki bütün yangını söndürmek değil, çıkışlara el erşitşi ri li leebbii ll mm eessi i i çvi ne auç çı ka ğb ai r kgui rr tearremka ky uo rl ut asramğ laa nmı ank tgı re. r ç e k Araçta bulunan tek malzeme suysa, 30° sis kalıbından gg eönvidş eusyi ng du leann mu za ma kallaı ;şbt ıör yı llme cael yı avnemka ukrt at aorlma na yçaaklııtşumç aa ğl aı nr ı annı na y1 0a 0p ı lgmr aams ı nsau oal aknı taakn shaoğı liaunmml aa l, ı d5 ı0r0. İ kg ai laodne tk1a/p2aisni tçel li ik p, do amkpi kaa idkai dakika yangınla mücadele zamanı verir. Yangının uçağın ana gövdesini sarmasını ve ana gövdeye kn üu fl l uazb ei ltemc ee sği ni ni i ze ntgüeml l e kmaeykn ai çki lna, r ıb ükyuül lka nç ma pal ın ıazk ıgnet ırl ea rk tdi ğa ihni li y tu o n a z n u l g t a m r ın a b s y ir ö ı n n it . d f S a ü u r iy ü lu e c c ü Fi l y i e l e r m d u e Oç b a lu u k ş l t t u a u n k r a i m n ba M i r K y O ö a p N n ü g N ğEü X( AgFiFb Fi k) uvreut akşi mı n ya ba si lai rl ını, mevcut olan sınırlı malzemelerle, çabucak bastırma ve büyük olası!ıkla da söndürme olanağı verir. Yarılan yada dağılan bir köpük örtüsünü yeniden YANGIN VE GÜVENLiK <�] EYLÜL- EKiM SAYI 33
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=