Yangın ve Güvenlik Dergisi 34. Sayı (Kasım-Aralık 1997)

11191ilı)iılll� TtrnnırnL nmt� 1 giysiler ile ilgili bir çok yanlış anlamalar ve varsayımlar söylenegelmiştir. Bu konuda doğru bilgilere ulaşabilmenin en sağlıklı yolu kullanılan kumaşı (mümkünse elbiseyi ) bilimsel bir metodla ve gerçeğe en yakın koşullarda (Thermo-man®'de olduğu gibi) test etmektir. alevEelbriesaeklesrin ya da kumaşların ısı ve iyonu ile ilgili özellikleri birbirine karıştırılmakta ve kavramların anlamları diğerlerinin yerine kullamlabilmektedir. Alev almazlık bir malzemenin aleve maruz kaldığında alevlenip alevleıunediğini (alev kaynağı geri çekildiğinde alevlenmeye devam edip etmediğini) tanımlayan bir kavramdır. Aleve ve ısıya test sonucunda belli olur. Teknoloji geliştikçe yüksek koruma oranı hafü elbiselerle sağlaıunaya çalışılmaktadır. Bir örnek vermek gerekirse; itfaiyeci elbiselerinin dış katmanında hem Nomex® III ve Nomex® 'Delta T' kullanılabilmektedir. Bununla beraber aynı oranda korumayı daha hafif Nomex® 'Delta T' kumaşlarla sağlamak mümkündür. İtfaiyeci ve endüstri işçisi elbiselerinin performans karşılaştırmaları çakmakla yapılan kumaş deneyleri gibi bilimsel normlarda yer almayan,yanıltıcı,afaki deneylerle değil, uzun tecrübeler sonucu oluşturulmuş testlerle yapılmalıdır. Ne tür bir karşılaştırılma yapıldığı dahi belirtil- Endüstri işçisı ısıya ve aleve dayanıklılık gözöni.inde bulundurularak bir elbise dayanıklılık; bir malzemenin alev ve ısı karşısmda fiziksel alındığında, diğer faktörolarak ne tür değişime uğradığımn tanunlaıu11asında kullanılan bir kavramdır. KoruElbisenin ağır olup olmadığı, ne.fes alıp lerin kullanım sırasında ortaya çıkması yapılan seçimin yanlışlığını ortaya çıkarır.Elbisenin ağır olup olmadığı, nefes alıp almadığı ,vücuttaki teri atabilmek kabiliyeti, kullanıcıya rahatsızlık venneden giyilip giyilemediği, kolayca yırtılıp yırtılmadığı gibi kullanını özellikleri de en az ısı ve alev kormnası kadar yucu malzeme ısı ve alev karşısında delinmemelidir, bi.itünli.iği.ini.i korumalı, erimemeli , akmamalıdır. Isı ve alevden korunma; elbisenin dışındaki ısının ne kadarını vücuda ilettiği ile tanımlanır, bu da elbisenin ısı izolasyon kabiliyeti ile mümkün olur. almadığı , vücuttaki teri atabilme kabiliyeti, kullanıcıya rahatsızlık vermeden giyilip giyilemediği, kolayca yırtılıp yırtılmadığı gibi kullanım özellikleri de en az ısı ve alev koruması kadar önemlidir. Kullanıcını n vücudu alevden korunmuş ta olsa, ısı stresinin insan metabolizmasının dayanabileceği limitin üzerinde olması insan hayatını tehlik� sokar: =:::::::;::_, Özetle: Elbisenin malzemesi alev almaz olmalı, ısı ve alev karşısında bütünlüğünü korumalı ve ısı izolasyonu sağlamalıdır.Bu özelliklerin tümü birarada mevcut olmalıdır, biri eksik olursa koruma sağlanamaz. Yanlış bir diğervarsayım, kullanılan kumaşın ne olduğu gözardı edilerek, elbise ne kadar ağır olursa o kadar çok koruma sağlayacağının düşünülmesidir. Kumaş ağırlaştıkça korumanın arttığı doğrudur fakat değişik malzemeden yapılmış ya da değişik tipte Nomex® elyafından yapılmış kumaşlar birbiriyle kaı·şılaştırıldığında hafifolan kumaş daha fazla konuna sağlayabilir.Bu da ancak meden (Eşit ağırlıkta kumaş kullanılıp kullanılmadığı , dokuma ti.iri.ini.in aynı olup olmadığı) ve tipi belirtilmeden (sadece Nomex® ismi kullanılarak) yapılan Nomex® elyafından yapılan kumaş dayanıklılığı karşılaştırmaları sadece yanıltıcı olmakla kalmaz, aynı zamanda bu karşılaştu·maları yapanlaı·ın inanılırlığına gölge düşürür. Isıya dayanıklı kumaş ve giysi sheaçt ai mi si nedeel yb ai speı l as be çi l iemc ei nkeb iyr edtieğrel r ö n e m l i i zaman ayrı imaması ve seçimde önemli olabilecek bi.'itün etmenlerin ciddi şekilde gözden geçirilmernesidu·.Sadece Yangın ve Güvenlik Sayı 34 ______________________._ Kasım - Aralık'97 önemlidir. Kullanım sırasında kullanıcı, yüksek ısı altında insan metabolizmasının dayanabileceğinin üzerinde ısı stresine maruz kalmamalıdır, bu da giysinin rahat giyim özellikleri ile doğrudan ilgilidir. Kullanıcının vücudu alevden korummış ta olsa, ısı stresinin insan metabolizmasının dayanabileceği limitin üzerinde olması insan hayatını tehlikeye sokar. Elbiselerde kullanılan malzemenin antistatik özellik taşıması da bazı kullanımlarda (özellikle ortamda patlayıcı gaz bulunuyorsa) çok önemli bir etmen olabilmektedir. Günümüzde ..

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=