yaşam koşullarının değişmesiyle sayıca giderek artmıştır. Yangın tarihi çok eskilere dayanmaktadır. Dünyanın çeşitli ülkelerinde geçmişten günümüze kadar büyük yangınlaryaşaıunıştır. Dünyada yaşannuş olan bu büyük yangınlardan en çok nasibini alaı1 kentler arasında İstanbul ilk sıralarda yer almaktadır. İlk büyük yangm felaketini 1729'da yaşayan ve peşpeşe nice yaı1gınlar yaşaınış olan İstanbul'da son 10 yıl içinde çıkan yaı1gın sayılaı·ı Tablo l 'de görülmektedir. RRıl[lf Yıldırım düşmesi gibi doğal nedenlerle çıkan yangın sayılarında azalma olduğunu; kaza veya kundaklama sonucu çıkan yangın sayılarında ise artış olduğunu söylemek mümkündür. Kaza sonucu çıkan yangınlar arasında elektrik kökenli yangınlar azımsanamayacak derecede önemli ve çeşittedir. Şekil 1 'de elektriğe bağlı tutuşma nedenleri ayrıntılı olarak gösterilmiştir. Görüleceği üzere elektrik pek masum değildir. Ancak birçok yangmda YILLAR YA N GIN SA Y IS T çıkış nedeni gösterilecek kadar suçlu olmadığı; bazı yangınlarda görülen elektriksel hasarların neden değil sonuç olduğu, elektriksel hasarların; değişik nedenlerle çıkmış olan yangınlar sırasında da meydana gelebileceği çeşitli araştırmacılar tarafından belirlenmektedir. (2), (3) 1 987 5920 1 988 5879 1 989 6327 1 990 6646 1 99 1 6730 1 992 9393 1 993 1 0233 1 994 9273 bütün olasılıklar sabotaj, kimyasal veya mekanik orijinler...) araştırılıp olumsuz sonuçlaıursa gündeme gelebilir. Konu ile ilgili bilimsel ve makul sonuçlara ise fizik ve elektrik bilgilerinden yararlanılan mühendis araştınnacıların katkılarıyla ulaşılır. 2. KUNDAKLAMA Adli elektrik mühendislerine göre; yanginın elektrik Tablo 1. Son 1 O yıl içinde İstanbul 'da çıkan yaııgııı sayısı ( I) orijinli olma olasılığı (ark, aşırı 1 995 9390 1 996 1 1 986 Bir ya da daha fazla kişi tarafından, diğer kişi veya kişilerin doğrudan can ve/veya malına ya da kişinin doğrudan kendi canına ya da malına zarar vermek üzere kasıtlı olarak çıkartılan yangınları kapsar. 1950-1960 yılları sonrası kriıninal olaylardaki artışa paralel olarak tüm dünyada kundaklama yangınları sayılarında hissedilir bir artış görülmüştür. Bu artış ilgili uzmanları geniş araştınnalara yöneltmiştir. Tablo 2 'de Huntıngdon adli bilimler servisinde 1990-1994 yılları arasında incelenen 322 adetyangınınsonuçları verilmiştir. (2) Tablo 3'te ise sadece İstanbul'da 1996 yılında çıkan yangınların nedenleri ve sayıları görülmektedir. (1) İnsanoğlunun karşısına önce doğal yangınlar çıkınıştır. Gelişen teknolojiyle birlikte yangın değişik boyutlar kazanınıştır. Artan nüfus ve farklı eneıji türlerinin kullaıulması ile elektrik, mekaılik ya da kimyasal etkenlere bağlı olarak konut, endüstriyel tesis, orman, ulaşım araçları yangınları yanı sıra patlayıcılar, LPG, doğal gaz ve nükleer maddeler sebebiyle de yangınlar çıkmaktadır. Yangın çıkış nedenlerini 3 ana gruba ayırabiliriz: 1 - Doğal yangınlar, 2-Kaza sonucu çıkan yangınlar, 3- Kundaklama yangınları. Yangın rapor ve istatistiklerinde adı "şüpheli" veya "nedeni belirlenemeyen" olarak geçen yangınların da söz konusu nedenlerdeu_ biri dolayısıyla çıktığı, ancak çıkış nedeninin kesin olarak tanımlanamadığı açıktır. ısınma vs...), ancak diğer ELEKTRİK KÖKENLİ TUTUŞMALAR buhar sıvıların katıların hareketi hareketi hareke:i yıdırım poM:>alarian �rol konft.-1(.s.iyon düğneter Şekil 1: Elektrik kökenli tııtıışmalar elektrik nedeniyle tutuşma kıs2 dev,� termostat anzası riskli fazla ısı kullanım üreten cihazlar önu�; OrtOJOampt:I ısıtıcılar aşırı yük yanlış kullanım (Yallop. H.J. (1984) Fire lııvestigatioıı.p. 74.Jolın Slıerraı&Soıı.Ltd., Maııclıesteı) -----------------Yangın ve Güvenlik m Sayı 36 Mart - Nisan'98 ---------------- 1,
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=