diğer yangın sayıları güvenlik önlemlerinin çok iyi almması, denetimlerin yaygmlığı ve eğitim seviyesi yüksekliği gibi nedenlerle kontraI aItına alınabilmiştir. Şekil 3'te Amerika'da geçmiş yıllarda artış gösteren oranlar, Şekil 4'te ise bu artışın son yıllarda kontrol altına alııunası görülmektedir. (6),(7) Yüksek enflasyon, ekonomik durgunluk, kriz dönemleri, eğitim ve gelir seviyeleri düşüklüğü, yangıngüvenlik önlemlerinin yeterli düzeyde olmayışı ve denetimsizlik, kundaklama yangınlarının sayısmı etkileyebilecek başlıca faktörlerdendir. 100 80 60 40 20 Kunda�lanıJ./üphdı ve ned<!nİ bdirl�n�ıııe)cıı, O L....L-L--'--.L.---'---'----'--::��---::'. 1964 1966 1963 1910 1912 ım Şekil 3: Kwıdak/anan biııa oraııları, 1964 - /974 90 F U,' 85 - lll.Z eo t �Rıl [lf 3. YANGIN ARAŞTIRMA Yangın bilimleri arasında söndünne ardından önleme ve güvenlik çalışmaları gündeme gelmiş, yangın araştım1acılığı son dönemlerde disiplin olarak yangın bilimleri arasmdaki yerini almıştır. Yangın araştırma; yangın mahalini mümkün olan en kısa zamanda kapsamlı olarak incelemek, rekonstrüksiyonu gerçekleştirmek, yangının orijinini bulmak, gelişimini belirlemek, delil toplamak, toplanan örnekler ile laboratuvarlarda fiziksel ve kimyasal incelemeler yapmak ve yangın çıkış nedenini saptamaktadır. y ıl 3.1. Yangı n Araştırma Nedenleri 1-Çıkış nedeninin tam olarak saptanarak benzeri bir yangının bir kez· daha yaşanmaması için güvenlik önlemlerini araştırmak, geliştirmek ve kullanmak, 2-Adli yangm olaylannı çözümlemek, 3-İstatistiklere anlam kazanduınak; yangın-güvenlik kodları ve standartları gel işti rebilmek, 4- Yangm sigortacılığına sağlıklı işlerlik kazandu-ı11ak için yangın çıkış nedenleri araştırılır. Yangın ve patlama araştırmacılığı; Bilgi ve Uzmanlık gerekti.ren SO ·- •.. _ 59.4 '1 60.l �s., f �t ,�. J • • �.:_3 n a · - - " · r 55 '····--..�� � 49.2 50 •• ••• . �J . . .. . .. � .. ı •J.J 47•4 ı,.9 45.l �� � 32 _ 1 .. .. . ........... :ıo, .. � .. }?.:.� ...JU.}�:t.... � . 6 ı �o [ ·----�_9_-!__�,�- - . zs_.ı_ zs 9 21., zs. ı:ı 26, 2�, ••_1 � -------·-·---- -----··-· ·---�----3',0 25 r 2(1 r 15 - l:) t. : ::_�__ı__..1--_L-__J--'-----L-.ı..._ _,___.__ _L.._..1___,___.___ ,o,�O \��\ ..q?J'I. \�?,1 ,(-;':.. \r:Ji:ı� •,:l"'ô \ .. �, \9<#> \<#Jq \o,o,O .,?J�\ \o,a;ı. Şekil 4: Kııııdaklaııan bina oraıılan, 1980 - 1992 y ı l oldukça karmaşık bir iştir. Olaylara ilişkin verilerin ve analiz sonuçlarının toplanarak sistematik ve objektif bir yaklaşımla değerlendirilıneleri gerekir. Bu değerlendiımelerde sadece gözlemsel ve deneysel olan sonuçlara itibar ediliı-. Subjektif ve spekülatif bilgiler dahil edilmezler. Yangın-kundaklama ve patlama olaylarının incelenmesi; olay yeri iı1celeım1esi ve laboratuvar çalışmaları olmak üzere iki aşamada gerçekleştirilir. Olay yerinin dikkatle inceleım1esi çoğu kez bizi sonuca yaklaştırır. Ancak özellikle kundaklama, şüpheli yangınlarda ve patlamalarda mutlaka uygun yerlerden örnekler alımnalı ve toplanan bu örneklere fiziksel ve kiı11yasal testler uygulanmalıdır. Patlama orijinindeki kraterden veya orijin civarından özenle gerçekleştirilen sistematik inceleme sonucu toplanan patlayıcı artıklarının derhal laboratuvara iletilmesi sonucu önce mikroskobik. ve arduıdan kiı11yasal inceleme yapılarak patlayıcının türü belirlenebilmektedir. Analiz örneklerinin hazırlanması, ayrılması, tanıım1ası ve verilerin yorumlanması için çeşitli teknikler geliştirilmiştir. Halen yeni teknikler de araştırılmaktadır. Konuyla ilgili yapılan bir çalışmada (8) yangında oluşan işlerden yola çıkılarak; kundaklamada en çok kullanılmakta olan benzin, gazyağı gibi hızlandırıcıların is oluşumundaki etkileri araştırılmıştır. Çalışma sonunda elde edilen bulgular ile pencere camı gibi soğuk yüzeylerde toplanıruş islerin analizleıinin kundaklama olaylarının çözümüne katkıda bulunacağı görülmüştür. Cam yüzeylerde toplammş bazı is örneklerine ait fotoğraf:(!) ve (2)'de taramalı elektron mikroskobu (SEM); fotoğraf (3) ve (4)'te geçişli elektron mikroskobu (TEM) görüntüleri verilmiştir. -----------------Yangın ve Güvenlik m Sayı 36 Mart - Nisan'98 ---------------- .. . _ ......
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=