__ı11te�view kullanılması mümkün değil. Böyle bir yerde duman dedektörü kullanırsanız yalancı alarmlardan başınızı alamazsınız. Bu tür yerlerde sabit sıcaklık veya sıcaklık artış hızı dedektörleri kullanılması gerekiyor. Halk arasındaki yaygın kanının aksine alev dedektörleri özel uygulamalar dışında yangın algılamada pek fazla kullanılmıyor. Çok fazla duman çı.kannadan alevlenme aşamasına geçen benzin, jet yakıtı, parlayıcı-patlayıcı maddelervb. yangınlardışındaalev!erin ortaya çıkışı yangın algılamada çok geç sayılan bir aşama. Bu nedenle alev dedektörleri bu tip özel maddelerin bulunduğu yerler dışında kullanılmıyor. Bu tip maddelerin bulunduğu yerlerde kullanılan tüm elektrikli ve elektronik cihazlar "explosion-proof' olarak tanunlanan, parlayıcı-patlayıcı ortamda bir yangın başlangıcına yol açmayacak özelliklere sahip özel muhafazalar içerisinde üretildiklerinden, alev dedektörleri de genellikle ex-proof nitelikte, bu yüzden de diğer noktasal tip duman ya da sıcaklık dedektörlerinden mertebe olarak 50-100 kat daha pahah oluyorlar. Bu nedenle alev dedektörleri yangın algılamada çok küçük bir kullanılma oramna sahip. Noktasal tip dedektörler dışında son yıllarda yangın algılama teknolojisinde özellikle dikkati çeken üç değişik dedektör tipi var. Bunların başında çok hassas hava emmeli duman dedektörleri geliyor. Bu cihazlar yaklaşık 20 yıldır piyasada özellikle bilgi işlem odaları, telekomünikasyon merkezleri, nükleer santraller, kasa daireleri vb. yüksek ıisk taşıyan mahallerde kullaıulmaktaydı. Bu cihazların e n önemli özelliği, b i r vakum pompası ve bir boru tesisatı vasıtasıyla koruma yapılan mahalden sürekli olarak hava emerek bu havayı noktasal dedektörlere göre 200-400 kere daha duyarlı özel bir fotoelektrik ya da lazer sensörden geçirerek yangını çok erken bir aşamada algılama imkanına sahip olmaları. Bu kadar hassas olmalarına karşın özel zaman/genlik bağlantıları kurmaya imkan veren programlama özellikleri ile yalancı alaımalara karşı yüksek bir bağışıklıkları bulunuyor. Özellikle yüksek hacimli depolarda, atriumlarda, mimari özellik taşıyan tarihi binalarda noktasal dedektörlere göre büyük avantajlar sağlayan bu dedektörlerin kullanımı hızla yaygınlaşıyor. Bir diğer alternatif dedektör ise bir infrared projektör ile karşısma yerleştirilen bir alıcı arasındaki infrared ışm vasıtasıyla duman algılama özelliğine sahip ışın tipi duman dedektörü. Bu dedektörler özellikle yüksek hacimlerde noktasal dedektörlere karşı avantajlı hale geliyor. 100-150 m'ye varan menzilleri ve bakım kolaylıkları ile yerine göre ekonomik olarak da öne çıkan bu dedektörler de artık tüm yangın sistemi tasarımcılarmın seçenekleri arasına girdi. ABD ve Avrupa'da yaygın bir şekilde kullamlmakla birlikte yurdumuzda pek fazla tanınmayan bir başka alternatif dedektör de lineer ısı dedektörü. Isıya duyarlı bir kablo şeklinde üretilen bu dedektör özellikle kablo tavalarında kullaıulıyor. Günümüzün modem hizmet binalarında ve endüstriyel tesislerinde en -----------------Yangın ve Güvenlik III Sayı 39 Temmuz-Ağustos'98 büyük yangın risklerinden birini çok yoğun bir şekilde kullanılan güç, haberleşme ve kontrol kabloları oluşturuyor. Bu kabloların en yaygın taşınma biçimlerinden biri olan kablo tavalarında diğer kablolar ile birlikte döşenen bu dedektör-kablo, ortam sıcaklığı belli bir değere ulaştığında empedansını değiştirerek yangın tehlikesini daha başlamadan haber verebiliyor. Konvansiyonel ya da adreslenebilu- sistemlere bir noktasal tip dedektör gibi bağlanabilen bu kablolar, özel kontrol panelleri kullanıldığı takdirde tehlikeli sıcaklığın oluştuğu yeri mesafe olarak da belirleme özelliğine sahip. Çok özel uygulamalar için kullanım özelliğine sahip kıvılcım dedektörleri, video duman dedektörleri, pnömatik ısı sensörleri vb. dışında günümüze ticari/ endüstriyel yangın alarm sistemleıiı1de kullaıulanyangınalgılamacihazlanbwuar. Türkiye'de henüz yaygınlaşmamış olmakla birlikte özellikle ABD'de kullanımı zorunlu hale getirilmiş olan ev tipi duman dedektörleri de ağırlıklı olarak iyonizasyon ya da optik tip duman
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=