lannda döşeme halatların yerini büyük ölçüde almıştır. Başlangıçta kurtarma ekipleri yeni statik Kermantle halatların esneyip uzaınamaları nedeniyle bu eksikliklerini gidennek için boylarının uzatılması gereğini farketı11iş ancak daha dayanıklı, uzun ömürlü, kolay yerleştirilebilir ve emniyetli olmak gibi avantajları olduğunu da görmüşlerdir. Çok az sayıda kurtaıma kuruluşu tel halatları avantajlı görüyor. Kanada Heritage Parks kablolu kurtarma teknikleri ve ekipmanları konusunda en deneyimli olan kuruluşlardan biri. Bu ekipman özellikle Kanada Kayalıkları'11111 sivri kireç taşı kayalıklarında çok kullanışlıdIJ. Bu tür ortamlarda halatların kesilmesi önemli bir sorundur. Rocky Dağ Kurtarma Ekibi'nin kurtarma telrnisyeni Scott Whitehead düşük elastikiyetin bir avantaj da olabileceğine işaret ediyor; özellikle de Tyrolean sistemlerinin teçhizatı sırasında halat esnemesinin mükemmel bir şekilde kontı·ol edilmesini sağlayarak. Whitehead yine de düşük elastikiyetin şok-yükleme sırasında oluşabilecek felaketlere açık kapı bıkartığı konusunda uyarılarda bulunuyor. 200 1 bs'lik bir yükün kabloyu koparacağını söylüyor. Kablonun şok yüke karşı düşük toleransı kablolu kurtarma sistemleri kullanıcılarını bu sistemleri özenle tasarlamaya itti. Kablolu kurtarma özel olarak tasarlanmış yardımcı ekipmanlar gerekli kıldığı gibi uygun bir şekilde uygulayabilmek için eğitim ve deneyim gerektirir. Yangın söndürme ve diğer tehlikeli mesleklerde emniyet unsuruna katkıda bulunan bir gelişme de kişisel kaçış sistemlerinin yangrn olarak kabul edilmesidir. Yakın bir geçmişe kadar kişisel kaçış sistemleri daha büyük sistemler üzerinde yapılan bir takım modifikasyonlardan ibaretti. Kendilerini "ayaklannın altındaki boşlukta" bulan işçiler ve kurtarma personeli küçük çaplı bir halat ve acil durumlarda kullanılacak bir alçaltıcı kullanırlar. Ancak iyi amaçlı olsalar da bu sistemler çoğu zaman içinde bulunulan durumdan daha tehlikelidirler. Bu sistemlerde kullanılan halatlar genellikle hırdavatçılarda bulunan halatlardı (yani can güvenliği uygulamaları için uygun değildi) ve piyasada bulunan alçaltıcılar da çapı küçük olan bu halatlar için yeterli sürtünmeyi sağlayamıyorlardı. Çapı küçük kişisel kaçış halatları yeni tasarımları sayesinde yüksek kaliteli, sağlam, hafiftir ve bu can güvenliği halatları ile birlikte kullanmak için özel alçaltıcılar da geliştirilmiştir. Koşumlar Teknoloji kişisel kormmıa için koşum takımları konusunda da dostumuz olmuştur. Eskiden bele bir düğümle bağlanan bir halat kullanılırken modern dikey kurtarma teknisyenleri vücut kayıplarını genişletmiş böylece bele sarılan kemerler genişlerken bacaklara sarılan karmaşık kayışlar da ortadan kalkmıştır. Bu kayışlarnı rahatlık açısından çok az bir katkıları olsa da ve sadece birkaç saniye zaman kazandırnıalarına rağmen yined de dikey kıutarıııa ortamlarında zaman zaman kullan ı l makta dırlar. Ancak bu alanda daha büyük önem taşıyan; çok çeşitli uygulamalarda kullamlabilen hem oturaklı koşunılaruı hem de tam vücut koşumlaıının temin edilebilir olrnasıdu·. Kurtarma halatmm ucuna bağlanan tam vücut koşumundan geniş bant ve dokumna kalın şeritlerle yapılan koşLUnlara kadar tam vücut koşLU11larında büyük gelişmeler kaydedilmiştir. Bugün artık ergonomik tasarımlı oturaklı koşunuar mükemmel destek sağladıkları gibi ağırlık merkezini düşmelerin olabileceği ya da hareketliliğin gerekli olduğu çalışma ortamlarına göre ayarladıklarından aynı zamanda konfor da sağlarlar. Tam vücut koşumlarında son yıllarda çok yol katedilmiştir ve bunların önden, arkadan, omuzlardan ve yanlardan bağlantılı tipleri geliştirilmiştir. Bu koşumların önden bağlantılı tasarımları koşumla havada asılıyken vücutlarının dik pozisyonunu korumak zorunda olanlar için idealdir. Ancak özellikle düşmeye karşı korunma için arkadan bağlantılı koşumların faydası tartışılır. Bu tasarımı savunanlar arkadan bağlantılı koşumların halatın kurtarma personelinin yüzüne gelmesini engellediğini ve düşme sırasında ve sonrasında dikkat çekiyorlar. Fransız EDF ve diğerleri tarafından yakrn zamanda yapılan testler arkadan bağlıntılı tam vücut koşumlarının boyun kırılmasına neden olma ihtimalinin çok yüksek olduğunu oıtaya koymuştur. Avustralyalı fizyolojist Matt Rolfe'a göre: "Düşüş sırasında koşumun bağlantısı ağırlık merkezine ne kadar yakın olursa o kadar iyi olacaktır. Ağu·lık merkezinin bir yönde çok fazla kaydıniması ile diğer uçta hız aıtacaktır ve "hafif olan tarafm aym hıza ulaşmaya çalışması sırasmda ister istemez sarsıcı bir etki doğacaktu·." Rolfe aynı zamanda şunu da ekliyor. "Ağırlık merkezini hesaplamak için üç eksen vardır; yukarıdan aşağıya, soldan sağa ve genellikle unutulan önden arkaya." arkadan bağlantı noktası için hem yukarıdan aşağıya hem de önden arkaya eksenler göz önünde bulundurularak ağırlık merkezi hesaplaması yapılır. Teknolojinin bir sevinç durumu ya da alarm durumu olması ise bütünüyle bizim ona yaklaşımımıza, kurtarma ekiplerine ve teknisyenlerine kendi alanlarında birer profesyonel olarak eğitim vermemize bağlıdır. ■ -----------------Yangın ve Güvenlik mı Sayı 39 Temmuz-Ağustos'98 ---------------
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=