DOSYA-KABLO TtKNİK BİLüİ fllt-CABLt TtCnNICAL INfOl!�ATION HALOJENDEN ARINDIRILMIS, ALEV İLETMEYEN ve UZUN SÜRE ATEŞE DAYANAN KABLOLAR Konu: Kablolar gene ilikle can I ı ların yerleştiği ortamlarda eneıji iletimi için kullanılmaktadır. Yangın felaketi bu ortamların en büyük sorunudur. Kabloların yangın esnasında zararlı değil, yararlı etkileri olması için son yıllarda yeni malzemeler ve üretim teknikleri geliştirmiştir. Aleve dayanıklı, alevi iletmeyen, yangın esnasında görevini bir müddet daha devamettirebilen, yangın esnasında çok az duman çıkaran, toksik ve korozif asidik gazlar neşretmeyen FR, FR-N, FR-NL kabloları aşağıda kısaca inceleyeceğiz. 1 . KLASİKYALITIM MALZEMELERİ Tekstil, kağıt, kauçuk (lastik), PVC (Poli Vinil Klorür), PE (Polietilen), XLPE (Çapraz bağ!ı pal ieti len) ve benzeri malzemeler elektriğin keşfinden beri kullanılmaktadırlar. Bu malzemeler elektrikli ve mekaniki açıdan görevlerini başarıyla yapmışlar ve yapmaktadırlar. Ancakyukarıda beliıtilen son beklentileıi sağlayamamaktadırlar. Yangın esnasmda yangının sebep olduğu maddi hasarlar yanında, çıkan duman, toksik ve korozif asidik gazlar (örneğin HCI) nedeniyle alevlerin ulaşamadığı bölümlerde ölümler meydana gelmekte, asansörler, aydınlatma, alarm, sinyalizasyon, otomatik söndürme, havalandırma vs. sistemleri çalışamamaktadır. Bu olaylar araştır- -----------------Yangın ve Güvenlik m Sayı 39 Temmuz-Ağustos'98 macılan iı1sanlann yoğun olarak bulLmduğu hastane, okul, otel konut, bilhassa gökdelenler, gemi, metro gibi yerleşim sahalarıiletelefon veelektrik santrallan gibi hizmet sahalaıında kablolaı111 daha iyi görev yapmasını temin edecek çalışmalara yöneltmiştiı". 2. YANGIN ŞARTLARINDAKİ DAVRANIŞI İYİLEŞTİRİLMİŞ MALZEMELER VE BU MALZEMELERLE ÜRETİLEN KABLOLAR Klasik yalıtım malzemelerinden silikon kauçuk yandığı esnada dağılmayan sert bir ki.il meydana getirdiği için yangın şartlarına uygun kablo yapımmda kulla111Lmaktaclu-. Son zamanlarda bilhassa EtilenVini lasetat (EVA) ile 2-5 mikron Aluminyum Hidroksid AIOH3 tozu karıştırılarak (% 40-45 EVA + % . 50-55 AIOH3) elde edilen termoplastik ve termoset (çapraz bağlı) yalıtım malzemeleri çok kullanılmaktadır. Termoset EVA ile üretilen kabloların işletme sıcaklığı + l 20°C'ye kadar çıkabilnıektediı·. 3. KABLO STANDARTLAR! VE TALEP EDİLEN TESTLER Halogen-free, flame-retardant ve düşük emisyonlu kablolar BS 6724, BS 7211, DIN VDE 0250 ve DIN VDE 0266 gibi standartlarda tarif edilmektedir. Bu gibi standartlar kablolardan aşağıdaki testleri talep ederler. Alev testleri Duman testleri Korozifgaz ölçümleri Toxik gaz ölçümleri ALEV TESTLERİ a) Tek bir izoleli iletken veya kabloya uygulanan testler: IEC 332-1 / BS 4066: Paıt J /DIN VDE 0472 Teil 804 Pri.ifurtB Birbirinin yöntem olarak tamamen aynısı olan bu testlerde izoleli iletken veya tek biı· kablo dik vaziyette tutularak
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=