A. KILIÇ saat 22.5 3 de çıkan yangında 1 394 dükkan kısmen ve tamamen yanmıştır. Yangının söndürülmesinden sonra, yangının Kazasker sokaktaki yorgancı dükkanında meydana geldiği anlaşılmıştır. Yapılan incelemede çarşı içinde 74 tamamen, 1290 da kısmen olmak üzere, çarşı içinde 1364 dükkan ve çarşı dışında 30 dükkanın yandığı anlaşılmıştır. Cevahir Bedesten Yangını: Cevahir BedesteniŞerifAğasokağında 8. 1 1 . 1 957 tarihinde saat22.48 deçıkanyangında 1 19, 121 , 125 ve 126 sayılı dükkanlar tamamen, 1 16, 1 17 ve 123 sayılı dükkanlar kısmen yanmıştır. Yangın elektrik tesisatındaki kısa devreden meydana gelmiştir. Mercan Örücüler Kapısı Yangını: Gece yansısaat24.04'de 17.8.1959 günümeydanagelen yangının sigara izmaritinden çıktığı anlaşılmış ve yangın söndürüldükten sonra 48 ve 49 sayılı dükkanların yazıhane ve dahili eşyaları ile birlikte yandığı görülmüştür. İç Bedesten Yangını: Kapalıçarşı Kuyumcular caddesi İçbedesten'de 9.7. 1 973 günü saat 22.00'de meydana gelen yangında burada bulunan dükkanlardan 6 tanesi kısmen yanmıştır. 3. KAP ALI ÇARŞILARIN YANGIN RİSKİ Kapalı çarşılarda yangının kolay söndürülememesinin nedenleri, yüksek hararet ve dumandır. Kapalı olmaları nedeniyle kısa sürede hararet yükselir ve duman her tarafı kaplar. Bir taraftan dumanın ve diğer taraftan hararetin tesiri ile içeri girilmesi zorlaşır. Çoğu çarşıda, olay itfaiye tarafından hemen haber alınsa bile, müdahale imkanı zor olduğundan kısa bir sürede alevler bütün hacmi kaplar ve yangın büyür. Kapalı çarşılarda meydana gelerek büyük boyutlara ulaşan yangınlar genellikle geceleri meydana gelmektedir. Kapalı olduğu için dışarıdan kısa sürede görülememekte, duman her tarafı kapladığı zaman bekçiler tarafından farkedilmekte veya çok büyüyünce dışarıdan görülmektedir. Yani; kapalı çarşılardaki yangınların büyümesinin ve hasar miktarı fazla olmasının nedenlerinden biri de, geç haber alınmasıdır. Tarihi kapalı çarşılarda, zamanla mukavemetleri zayıflayan duvarlar yangın anında kısa sürede çökerek yangının genişlemesine neden olur. Yangın anında bu tür binaların taşıyıcı sistemleri de zarar gördüğünden, çoğu zaman yapı YANGIN VE GÜVENLiK DERGiSi SAYI 4 ve içindekiler kurtarılamaz. Bu bakımdan, tarihi çarşılarda yangının çıkmasının önlenmesinin söndürülmesinden daha kolay olduğu ve çarşıyı sadece alınan önlemlerin koruyabileceği hiçbir zaman unutulmamalıdır. Çarşılarda yangını çok çabuk haber alan otomatik ihbar sistemi ve otomatik söndürme sistemlerinin bulunması önemlidir. Kapalı çarşı yangınlarının tamamına yakını elektrik tesisatındaki kısa devreden, dükkan kapatılırken söndürmeden atılan sigara izmaritinden veya ısıtma cihazından meydana gelmiştir. Uzun süre önce çekilmiş elektrik tesisatından çok sayıda aydınlatmalambasıkullanılması veya elektrikli cihaz kullanılması kablolardan taşıyacağından fazla yük çekilmesi ısınmalara ve kısa devre oluşmasına sebep olmaktadır. 4. KAPALI ÇARŞILARDA ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER Kapalı çarşılarda çok sayıda insan bulunduğundan ve bu kişiler çıkış yollarını bilmediklerinden, çıkışların kolay görülebilecek şekilde ve paniğe yol açmayacak genişlikte olması, çıkış koridorlarının temiz havaya ulaşmasının sağlanması gerekir. Kapılarda çık.ışı zorlaştıracak sabit tezgahların olmamasına ve kapıların içten dışadoğruaçılantarzdaolmasına dikkat edilmelidir. Havalandırma tesisatları yanmayan malzemeden yapılmalıdır. Isı ve duman oluşumunda kendiliğinden kapanan yangın güvenlik kapakları (yangın damperleri) ilave edilmelidir. Butürkapatma tertibatına sahip olan havalandırma tesisatlarının sık sık bakımı yapılmalı, olası bir yangın anında fonksiyonlarını yeterince yerine getirip getiremeyeceği kontrol edilmelidir. Havalandırma kanalları dumanın ilk gireceği yerler olduğundan bu kısımlarda kanal dedektörleri kullanılmalıdır. Elektrik Tesisatı: Eskimiş, hatalı elektrik tesisatları ve elektrikli aletlerin hatalıkullanımıarı, neredeyse tamamen paslanmış tesisatiar, izolasyonsuz borular, hasar görmüş düğme ve dağıtım kutuları ve diğer eksiklikler yangın tehlikesini sürekli gündemde tutmaktadır. Bu tür hatalı tesisatlar bir an önce iyileştirilmelidir. Kapalı çarşılarda, elektrik tesisatlarının dış yüzeylerine alevlenmeyi önleyici sentetik madde geçirilmiş olmalıdır. Metal manto giydirilmiş tesisatlar kullanılmamalıdır. Kablo ve hatlar mümkün olduğu kadar kagir yapının sıvasının altından geçmelidir. Anahtarlar ve prizler izole edilmiş yuvalarda olmalıdır. m
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=