• • Bütün bunların yanısıra petrol ürünleri bulaşan balık ve kabukluların insan tarafından yenmesi sonucunda, bu organizmalarda yoğunluğun çok düşük olduğu durumlarda bile, sağlık açısmdan sakıncalardoğduğu biIinmektedir. Bu sakıncaların başında ham petrolü oluşturan bileşiklerden bir kısmının memelilerde ve insanlarda kanser yapıcı olduğu bilinen veya şüphelenilen bileşikler olması gel mektedü·. 4. Ham Petrolün Kontrolsüz Yanmasının Çevre Sağlığı na Etkileri Kontrolsüz yanmanın ilk sonucu yanmanın tam olmamasıdır. Böylece is ve kurum dediğimiz ince dağılmış karbon partikülleri, hidrokarbonlar, diğer organik maddeler, anorganik bileşikler ve katrandan oluşan bir karışım ortaya çıkmaktadır. Sıcaklık yanan kütlenin her bölgesinde biı· diğerinden az veya çok farklı olduğundan kontrolsüz yanma farklı yanırnı ürünleri verecektir. Ham petrolde bulunan kükürt ve kükürtlü bi !eşiklerin yanma ürünü solunum için zararlı olan SO2 (kükürt dioksit)'tir. Petro ldeki azotlu bileşiklerin yanması yine çevreye zarar!ı olan azot oksitlerini NO, NO 2 vb. verecektir. Yanma olay111111 sebep olduğu reaksiyonların gelişimi şu şekildedir: Ham petrolü oluşturan uzun zincirli yüksek molekül taıiılı eli.iz, clallaıımış veya halkalı hidrokarbonlar, uçucu üzere birleşmesi gerçekleş-mektedir. Böylece kanser yapıcı hidrokarbonlar hanı petrolde az bulunsalar bile benzer reaksiyonlar sonucu yüksek oranda oluşmaktadır. 5.Petrol Yangınları Nasıl Meydana Gelir? Ham petrol ancak damıtıldıktan sonra kullanılabilir. 1-:Iarn petrolün damıtılmasından elde edilen ürünler Tablo l 'de verilmiştir. Akaryakıtlar sıvı halele iken yanmazlar, ancak buhar haline geçtikten sonra ve hava ile karıştıktan sonra yanabilirler. Bu sebeple akaryakıt buharlarının etrafa yayılmasına engel olmak gerekir. Bundan dolayı daima kapalı kaplarda bulunclurulmalıdırlar. Akaryakıt yangınlarınm sebeplerini şu şekilde açıklayabilü· iz: a. Açık kaplardaki akaryakıtın buharlaşarak etraftan ateş alması, b. Temizlik amacıyla benzin ve gaz gibi petrol ürünlerinin kullanılması sonunda meydana gelen buharların ateşle teması, c. Akaryakıt tanklarının temizleme maksadıyla kapaklarınu1 açıiması neticesi etrafa saçılan buharların ateşle teması, ÜRÜ:--'LCR YAI( LAŞII( KAVNAM,\ I(ULLANILDIKLARI VERLER ili LE�İı\l LE il i\'Ol<TASI G;ız cıı,.cıı,. • 164-+30 Poliinc-nzc l>ı.'nzin, Plastik G1Hliisıd�i. Ynkıt, is siyııhı ddı:si Petrol Ctı.·ıı C,l l ı� .10-90 Solvcnı. Kuru tcınizkınc, Soğuuıı:ı C.,l f ı r ; 1 tı.: kniği Benzin C;llı, 40-220 Motor y;ıkıı ı C ı�l l :!n Kı.::rnsiıı C 1 2 l l:::ı, 200-3 10 Ay<lml,wna. Ocak vı: Soh;ı Yakıtı, (Gaz y;ıgı) C' ıı, ! "i ,ı� Diı.:Scl Moıorl;ırı, Trakıür. Rokı.:ı \C Jet Yakıtı ı\ı l<Horin C,�lln 3 1 5-375 Ocnk Yakılı, Die-scl i\lütor Y,:ıkıt Cı:sllJı.; Krnnking tiriin Endüstrisi vı.:: Kıılnrirı.·r Yakıtı Dk:sı.: . I Yıı ğı C17ll_,(ı 375'dı:n Ağır diı:scl t\lowrları, Cemi Cı t; l l..m ynkarı Makiıııılıın Yakıtı Yağ.l:ım:ı C' ı<.11 1.ı JSO'dcn llerTiirlii Y:ığl:ınııı Yağl.ırı C:::ol Lıı yuka r ı Fuclôil C 1 1 l l 1tıı1.tı Yakıl ol.ır:ık yukarı (ir�s. Pcıml C ı ı..H ,ı.'ckn Yarı Katı Ynğlrıına, Krığıt İımıltıtı, Katkı f\.lncl. Vazı.!liı1i. yukarı Konscrvd..:ınl'. Kornyuctı. Yol P�ll\)l .lölı::-:i Kaplaması l"ı arafın C2ol lJ1'dcn 51-55 r ı nı:; ı cr�ir K ibrit Çöpü M uınyalanması. A·I um yukrırı Su İzol.ısyontı, Koııscrvckmc Tekniği Kaırnıı (Snni Arıık Kısını 13iırn Çrıııizolas.. Yol Kapl:ıma ı\sfo it. Zift) Kııuçuk End., Soya K.:ırşı Konıyucıı Pı.'tl'Ol Koku Artık Kısım Ynk ı t. K:ırbuıı Ek.ktn)du fraksiyonları11 yanmasının verdiği ısı ve Tablo-]: Ham Petrolün Dcıııııtıl111asındaıı Elde Edilen Ürünler Fe(clemir)'in katalitik etkisi ile molekül uçlarına yakın kısımlarından paı-çalanrnakta, oluşan daha kolay uçucu maddeler yanımı olayını kolayla�tırırken, aıtan sıcaklık nedeni ile özellikle 600 °C'den daha yüksek stcaklıklaı-da ela organik maddelerden C,H radilrnl leri oluşmaktadır. Daha sonra bu radikallerin aromatik hidrokarbonları vermek el. Akaryakıt buharlarının bulunduğu çevrelerde çalışan motorlardan çıkan kıvılcımlarla bu buharların teması, e. Elektrik kablo ve motorlarından çıkan kıvılcımların akaryakıt buharıyla teması, f. Yüklenme ve boşaltmaesnasında meydana gelen statik elektrik Yangın ve Güvenlik m Sayı 43 Mart • Nisan '99 kıvılcımlarının akaryakıt buharıyla teması, g. Akaryakıt depolanan yerlerde aydınlatmaamacıyla kullanılan lamba, gemici feneri gibi çıplak ateşlerin buharla teması. Birpetrol tankerü1de yangm çıkması, tankerin büyüklüğüne göre on binlerce it
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=