geciktirmede (%70), kağıt, teksti1, kozmatik, sentetik mermer, boya ve dişmacunu yapımında dolgu olarak kullanılır. Di.inya'da 3 milyon ton/yıl üretilen ATH'ın 2.6 milyon tonundan ATH kimyasalları ve 0.4 miiyon tonundan alev geciktiriciler üretiIir. ATH'ın yüksek saflık ve zehirsizliğinden dolayı, hayvan yemlerinde kullanılmak için idealdir.ATH kimyasalları kağıt endüstrisinde kağıdın suya karşı direncini artırır, su arıtmada atık suları saflaştırır, deri tabaklamada bazikle� tirici reaktifve tekstil endüstrisinde yün işlemede, ağaç ürünleri sanayinde yanmaz sunta ve MDF yapımında kullanılır. Alüminyum sülfat, klorit, florit ve asetat ve sodyum alüminat önemli ATH kinıyasallarıdır [3]. ATH, 1 920'!erden beri dolgu maddesi olarak kullanılmaktadır. ATH için Avrupa pazarı 120.000 t/y (100 milyon dolar) ve Dünya pazarı 402.000 t/yıldır (221 milyon dolar). Alev geciktiriciler pazarında miktar olarak en büyük paya sahiptir. ATH alev geciktiriciler türler içinde Avrupa pazarında %42 ve Dünya pazarında %45 paya sahiptir. Dünya'da en fazla tüketim 232.000 t/y ile ABD'dedir. Asya'da en fazla tüketim Japonya'dadır. Diğer ülkelerde tüketim kanunen plastik ve diğer ürünlere alev geciktirici konulması zorunluluğu o lmadığından azdır. 5.1.2. Talebi Artıran/Doğuran Kamıni Zorunluluklardır ATH'm alev geçiktirici olarak ilk yaygın kullanımı ABD'de halıların arkasına astar taban yapımında olmuştur. Çünkü yangınlardaki yayılma halıların kolay tutuşmasından kaynaklanmaktadır. Bu yüzden ateş/alev yayılmasını sınırlayıcı standart ve tedbirler getirilmiştir. ATH'ın haIı tabanında kullanımı alev geciktirici kullanımını artırmıştır. Gelişmiş ülkeler daha sonra plastik esasi ı ürünlerde alev geçiktirici kullanımı için yönetnıelikler mevzuatlar çıkarmıştır. 5.1.3. Kullanım Alanları ATT-I alev geciktiriciler ateşin yayılmasını mükemmel engeller ve duman oluşumunu bastırır, rakiplerinden ucuzdur, halojen içermez, bozuşma ile korozifve toksik ürünler çıkarmaz, suda çözi.inmez, uçucu değildir, inerttir, yüksek beyazlık ve saflıkta üretilebilirler ve pazarda önemli paya sahiptirler. Ancak naylon (poliarnid) ve polipropilenler (PP) için kullanılamamaktadır. ATH, Avrupa'da halojen esaslı alev geciktiricilerin yerini almaktadır. ATH alev geciktiriciler yangının ısıtma ve mBHBlf .Article reaksiyon ısı absorbe eder, yanıcı gazları seyreltir ve ısıtılan ürün yüzeyinden serbest kalan oksijen engellenip, ateşleme bastırtlır. Çizelge 3 Alcoa-Flamegard ATH alev geçiktiricisinin özelliklerini göstermektedir. l mrn'den iri boyutta ATI-! ilavesi gerilme mukavemetini azaltır ve yüksek dozlarda ilave elaııgasyonu oluşturur. Fazla miktar ATH katkısı üründe vizkozite, tokluk ve spesifik yoğunluğu artırır. Üretim prosesinde sorun yaratabilir. Özel plastiklerde Mg(Ol-l\ ve Sbp, alternatifleri kullanılır. Düşük miktar ilaveler alev geçiktirrneyi daha az sağlar. Bu sorun ATH'ın çinkoborat ile kombinasyonu ile yenilebilir. ATI-1 alev geçiktiricilerin uygulama alanları Çizelge 4 'deki gibidir. bozuşma aşamalarında işlev görürler ve malzemenin ateşlennıes ı n ı engel leyip yanma ve yayılmayı önlerler. ATH ısıtıldığı zaman, endotermik davranır. Yanma prosesinin bozuşma aşamasını geciktirir ve sıcaklığın hız ve genişliğini azaltır. Bozuşma aşamasında ATB su çıkarır. Bu Kimyasal Analiz (%) Polimer Sistemi i Tcrıııosct ' ' . Tcrıııoplastik . Elııstoıncr Al203 65 Si02 0.02 Fe203 0.0 1 5 Toplam Na20 0.2 Çözünebilir Na20 0.03 Ateş Zaiyatı 35 Nem 0.2 Gevşek Bulk Yoğunluğu 60-70 Spesifik Gravite 2.42 Mohs Sertliği 2.5-3.5 Çizelge 3: Alcoa Flamegard ATH'ınfiziksel ve kimyasal özellikleri[J}. Plastik/Lastik Uygulaına Polycsıcr reçine araba ıaınponu metro/tren koltukları kliveı/duş tekneleri saııdal gövcll:si Epcksi rcçiııc clcktroııik devreler izalaıörler Fcnolik asit duvar laınbirileri Polilircıan boya&kaplaıııa ınobi I ya köpligü PVC bal1(I konveyör kablo izalasyonu nınrlcy/ıııuşaıııba Laıeks halı tabanı/halı altlıkları kolluk kılıfları Çizelge 4: ATH alev geçiktiricilerin kullanma alanlan [3}. Yangın ve Güvenlik il Sayı 43 Mart - Nisan '99 ' 1 1 -
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=