betonlariçin pek uygun değildirler. Harç v e betonlarda, sıcaklığın çok yük selmesi halinde agreganın genleşmesi ve bağlayıcı hamurun büzüşmesi neticesinde bünyesel bozulmal ar, mukavemetin ve elastiklik modülünün hızlı düşüşü izlenir (Şekil 6). Yapı bölümünün eşit olmayan ısınması veya itfaiyeninsıktığı su ile kısmi ani soğuma, d oğurduğu ısısal gerilmeler ile çatlamalara yol açabilir 3.7. Tabii Taşlar Maddesel açıdan tabii taşların kuarzlı bileşenleri 575 °C'de genleşerek atarlar. Mika parçalar 600 °C'den başlayarak kristal suyunu kaybederler. Bazalt ve kireç taşı, bilhassa beton agregası olarak, yangın için en uygun özel!iki eri gösterirler. İnce taneli yapı, kaba taneli yapıya nispeten daha uygundur. Kesme taşlarda, yangın esnasında kabukvari atmalar görülür. Buna sebep sıcaklık ve sıkışma gerilmeleridir. 3.8. Seramikler Seramik malzemeler yüksek sıcaklıkta sinterlerne ile mukavemet kazanırlar. Zaten bu özellikleri sebebi ile binlerce yıldan beri ateşe maruz yerlerde kullanılmışlar ve sanayide yüksek ısı teknoloj isinin gerçekleş mesine imkan vermişlerdir. Bu sebepten seramik yapı malzemelerinde yangın tahribatı sadece, bünyede doğan gerilmeler sebebi ile olmaktadır. Tabii taş duvarlara veya taş kaplamalara nazaran tuğla duvarlarda kabuksa! atmalar görülmektedir. Sı kışma geri !mel erine bi !hassa seramik kaplama plakları ve künkler hassastırlar. 3.9. Plastikler ve Bitümler Plasti kler organik esasl ı karbon bileşikleri olmaları sebebi ile yanıcıdu'lar. Plastiklerin yangındaki davranışlarıııı etkileyen faktörler olarak molekül iri l i klerini, bağlanışl arını, yumuşa tıcı!arının cinslerini ve dolgu madde lerinin organik ve anorganik oluşunu sayabiliriz. Yanıcılık açısından üretimin geometrik formu ela önem taşır. Plastik mBHBlf ..Article ürünler aşağıda yanabi l i r i ik derecelerine göre sıralanmışlardır: - Koınpakt parçalar, -Kompakt olmayan parçalar, -Katlanmış tabakalar, - Açık tabakalar, - Köpükler. Belirli plastikler; polietilen yanma esnasında o yumuşar ki, yanan parçaların ile yangumı 5 metre mesafeye kadar aniden yayılması mümkündür. Karbonca zengin plasti kler kuvvetli isleri ile büyük hacimlerde yangınla mücadeleyi güçleştiren ve paniklere sebebiyet verebilen yoğun bir tabaka oluştururlar. Yağlı is, maskelerin gözlüklerini örter ve maske teneffüs koruyucu fıltresiııi tıkayarak uğratır. Diğer yandan plastiklerin yanması ile zehirleyici gazlar oluşur. Bitümlü yapı malzemeleri ele organi k esaslı olmaları sebebi ile yanıcıdırlar v e b u tür malzemelerin çok düşük ısı derecelerinde ( 1 20°C-200 °C) alev alma özelliği vardır. Bu nedenle bazı , .200�. ---------_--_-:_ --_-_-_-_---�•'° I g , oool ıoo:� i B �---------------- IA'. ...) -� 1 ·ı � / 1 1100 1 ,,,,-· ieo ·.., x 1 :ı>, C •• -----ı o � wo . •• ______--- !cso � � ! // JOO C ___--j : 1 ::· � �00C,:: j o�-------------�o w O 20 •O &O BO 100 120 ı◄o 1&0 1110 rSO 83-4 YANGIN SÜRESİ !(mini Şekil 7: /SU 83./ _ıwı,".:,ıııııııı ııııını: lıırnl,ılıııı lıir gazbeıo11 ele111a11da kesiı sıcaklık/an (./) C C: S09umo iezı � iii 1 1 . 1 ' f' A: Ate,;leme lnzı ·,,______ ----------- B: Yanma fazı c '- ' ___________________. ------,. vr,.MGIN sCRssi ı Şekil 8: Tabii bir yuııgwa ıııt . Jıdıır ı ,. ya11gııı gazı sıcaklıkları11ııı gelişimi. Yangın ve Güvenlik m Sayı 44 Mayıs-Haziran '99 ----------------- 1 ;,- "' 1 ı_ -
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=