Article çalışmaması tamiri mümkün olmayacak hasarlara veya can kayıplarına neden olabilecektir. Türkiye'de; Alman yangın standardı VDS'e uygun ve VDS onaylı veya Amerikan yangın standardı NFPA'ya uygun ve UL/FM onaylı yangınla mücadele pompa setlerinin pazarda önemli bir yeri vardır, bu resmi onaylı setlerin yanında, sıradan su pompaları kullanılarak oluşturulan, üzerindeki aksesuarların güvenilirliği tamamen üreticiye bırakılmış, denetimsiz ve onaysız yangın setleri de pazardan önemli miktarda bir pay almaktadır. Maalesef Türkiye'de yangın pompaları ile ilgili bir standart yoktur ve bu büyük bir eksikliktir. Bu standart eksikliği ve müşterinin teknik yönden yetersizliği nedeni ile, yangın pompası adı altında satılan sıradan su pompaları, trilyonluk binaları, endüstriyel tesisleri, en öneml i s i insanları korumaya çalışmaktadır. Bu yanlış seçimlerin faturası çoğu tesis için (herhangi bir yangında) çok ağır olabilecektir. Yangınla mücadele için pompa seti alı rken di kkat edilmesi gereken noktalar; ONAYI VAR MI? Yangın pompa setinin herhangi bir onayı (VDS, UL/FM ete.) olup olmadığı sorulmalıdır, çünkü sistemin sadece VDS veya NFPA standardına uygun olması yeterli değildir. Onayın anlamı; pompa setinde kullanılan malzemelerin kalite ve amaca uygunluğunun uzman bir kuruluş tarafından teyid edilmesidir. Onay var ise müşterinin yangın pompa setinin kalitesinden şüphe etmesine gerek yoktur. Bu onay pompadan, basınç şalterine kadar geçerlidir. Her ürünün bir onay numarası vardır. POMPA EĞRİSİ Pompanın eğrisi yatık olmalıdır. Yani artan su ihtiyacına paralel olarak pompada basınç düşümü yaşanmamal ıdı r. Özellikle sprinkler sistemlerinde; olağan durumda kapalı olan püskürtücüler (sprinkler) yangının büyüklüğüne göre tek tek devreye girmektedir, devreye giren her püskürtücü ile çekilen debide artış olmaktadır. Yangın pompalarının eğrisi yatık olduğundan fazla bir basınç düşümü yaşanmaz ve püskürtücünün girişinde ihtiyacı olan standart basıncı daima verirler. Sıradan su pompalarında ise çekilen debideki artışa paralel olarak fazla basınç düşümü yaşanır, bu durumda girişinde belli bir basınca ihtiyaç duyan püskCırtücü görevini tam olarak yapamaz. Bu durum yangının büyümesine neden olabilir! VDS onaylı yangın pompalarının eğrisine bakarsanız (Şekil 1) Q nominal çizgisi ile pompa eğrisi bölünmüştür, bu eğrinin sağında kalan noktalarda seçim yapılmaz, sadece solunda kalan noktalarda seçim yapılabilir. Ama yangın sırasında pompanın, eğrinin sonuna kadar çalışmasında bir sakınca yoktur. GÜVENİLİRLİK Sıradan su pompaları VDS'in veya benzer standartların istediği tüm hidrolik performans değerlerine sahip olsalar bile, su basmak için tasarlanmış pompayı yangın pompası olarak kabul Yangın ve Güvenlik mm Sayı 47 Kasım - Aralık '99 etmek mümkün değildir. Sıradan su pompalarında istenen birinci özellik, suyun transfer maliyeti yani verimliliği olurken, nadiren kullanılacak yangın pompalarında en önemli özellik verim değil, güvenilirliktir. Uzun duruşlardan sonra, pompa herhangi bir sorun yaratmadan, problemsiz devreye girebilmeli kapalı vanada (sıfır debide) %2'Iik su sirkülasyonu ile en az 48 saat problemsiz çalışabilmelidir. EMİŞ KABİLİYETİ Debi artışı ile birlikte, pompanın NPSH değerinde artma olur, yani emme kabiliyeti azalır (tersi; bir pompanın NPSH değeri ne kadar küçük ise emiş kabiliyeti o kadar iyidir d iyebili riz) . Bu nedenle pompayı seçtiğiniz noktada (Şekil 1 'de A noktası) yangın pompasının NPSH değeri (B noktası); 4,5 m'den fazla olmamalıdır, bu değer yatay dalgıç pompalar için 8,5 m olabilir. %20 debi artışında ise 5,5 m'yi geçmemelidir. Sıradan su pompalarının çoğunda debi artışı ile NPSH değeri aniden artış göste r i r. POMPANIN AŞIRI YÜKLENMESİ Şekil 1 'den görüldüğü gibi, pompanın çalışma noktasında (A noktası) çektiği güç; 138 kw'dır (C noktası), normal su pompasını düşünerek seçim yaparsak, rahatlıkla 160 kw gücündeki motor yetecektir, VDS'e göre seçilecek motor gücü, pompanın eğrinin sonunda çalışması durumunda yetmelidir. Bu durumda motor 200 kw (D noktası) seçilmelidir. Amaç motorun en kötü çalışma durumunda pompayı tahrik edebilmesidir.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=