Translation Bunlara ek olarak, pasif önlemler alınmazsa, yangının çıktığı katın çok uzağında da önemli duman yayılması ve maddi zarar olabileceği, bu durumun sprinkler Sprinkler: Tek Çözüm Değil Sprinkler sistemleri yangın söndürmede çok etkili bi r araç olsa ela, bazı olumsuzluklar ortaya çıkabil ir. Bunların arasında su veya miktarının yeterl i, spri nkler sistemi bi r veya birkaçının çalışmaması ve yangının sistemin gücünü aşması gösterilebi l ir. Su bulunamaması su borusunun kırılmasından kaynaklanabi lir. Bu tür kırılmaların başl ıca i ki nedeni iş maki naları ve depremlerdir. Büyük depremler özel durumlardır, çünkü çok sayıda yapı depremden etkilenir ve çok sayıda yangın yerel itfaiye hizmeti ni zorlaştırır. Büyük yangınlarda bi rçok sprinkler başlığı açık olduğu zaman, ana su besleme hattında basınç düşer ve yeterl i su sağlanamaz. Sprinkler sistemi elemanlarının çalışmaması, sprinkler sistemini n kapatılmış olması ve sprinkler başlıklarının çalışmaması durumlarını içerir. İzleme sistemleri ndeki son gel işmeler, bir vananın sprinkler sistemi ne giden suyu gereksiz yere kapatma veya açma Kaynaklar: 1. NBFU, The Smoke Hazarcls of AirConditoni ng Systems, National Board of Fire Underwriters, New York, 1939. 2. Hasemi , Y. Analysi s of Failures of Automatic Spri nklers in Actual Fires, UJNR Panel on Fire Research and Safety, 8th Joi nt Meeting May 13-21, 1985. Tsukuba, Japan, 1985, pp. 794-807. 3. Marryatt, H.W. Fi re: A Century of Automatic Sprinkler Protection in Austral ia and New Zealancl 1986-1996, Australian Fire Protection Association, Nortlı Mebourne, Austral ia, 1988. 4. Alırens, M. Special Analysis: SPri nkler Status ancl the Extent of Flame and Smoke damage i n Higlı-Rise and Mid-Rise STructure Fire Reported ta U.S. Public Fi re Departments 1986-1995, Nati onal Fire Protecti on Association, Qui ncy, Mass., 1997. 5. Madrzykowski , D. and Vittori , R.L. A Spri nkler Fire Suppression Algorithm, Jourmal of Fire Protection Engi neeri ng, Vol. 4, Na. 4, 1992, pp. 151-164. yapılan yangınlardan çıkan soğuk dumanla bile gerçekleşebileceği vurgulanmalıdır. Sprinklersistemleri olan yapılarda, bölümlemeyi, yangın ve duman riski ni azaltmıştır. Bununla bi rl i kte, söndürme sırasında yangının tümüyle söndüğünü düşünen ve sprinkler sistemini kapatan kişiler, kontrol al tına alınamayan yangınlar sonucu bazı yapıların tümüyle kaybına neden olmuştur. Bazı durumlarda ise yapıyı yakmak isteyenler, yapıyı ateşe vermeden önce, spri nkler sistemini kapatmışlardır. Bazı mühendisler, büyük çaplı yangın tatbikatları sırasında spri nkler başlıklarının açılmadığına tanık olmuşlardır. Ayrıca 1998 Mart ayında, Amerikan Tüketi ci Ürünleri Güvenlik Komisyonu (CPSC), altı yangında vanaların çalışmadığı savını göz önüne alarak, bir üreti ciden 1 O mi lyon sprinkler başlığını geri toplamasını istemişti r. 16 Bir başka olayda Kaliforniya' ela sahtekarlık yapan bir mütahit sprinkler başlıklarını boruya bağlamak yeri ne tavana yapıştırmıştır. 17 Sprinkler Sisteminin Yetersiz Kalması: Çabuk büyüyen yangınlar, kalkanlanmış yangınlar ve spri nkler sistemini n olmadığı bi r 6. Mawhi nney, J.R. and tamura, G.T. Effect of Automatic Sprinkler Protection on Smoke Control Systems, ASHRAE Transactions, Vol. 100, Part 1, 1994. 7. Lougheed, G.D. Expected Si ze of Shielcled Fi res in Sprinklered Office Buildi ngs, ASHRAE Transactions, Vol. 103, Part 1, 1997. 8. Loughedd, G.D., Mawhinney, J.R. ancl O'Neill, J. Full-Scale Fi re tests ancl the Development of Design Criteria for Sprinkler Protecti on of Mobi le Shelving Units, Fire Technology, Vol. 30, No.1, 1994, pp. 98-133. 9. Bennetts, I.D., et al. Si mulated Slıoppi ng Centre Fi re Tests, Fi re Code Reform Centre, Broken Hill Propri etary Company Ltd., Melbourne, Austral ia, 1997. 10. Mulhollad, G.W. Smoke Procluction and Properties, SFPE Hanclbook of Fire Protection Engi neeri ng, NFPA, Qui ncy, Mass., 1 995. 11. Ahrens, M. Special Analysis: Spri nkler Status and the Extent of Flame and Smoke Yangın ve Güvenlik m Sayı 47 Kasım -Aralık '99 damper korumasını yeterli ölçüde yapmamanın getireceği olası bir felaketin, bu sistemlerin getireceği ek maddi yükün yanında çok daha büyük olacağı açıktır. bölümde başlayan yangınlar, spri nkler sisteminin etki l i olmasını önleyebi l i r. Günümüzde sprinkler sistemi nin bir yapının hemen hemen tümünü kapsadığı düşünülürse, yangının spri nkler olmayan bi r bölümde başlaması olasılığı azdır. Fakat bazı yangınlar çok çabuk gelişir ve sprinkler sistemi devreye gi rene kadar yangın o kadar büyür ki , su damlaları yangına ulaşamadan buharlaşır. Spri nkler si stemleri nin çalışmama durumu çok az rastlanan bi r durumdur. Yağmurlama sistemleri endüstrisi, i tfaiyeler ve yangın güvenlik kuruluşları bu sistemleri n güvenilirliği ni artırmak için çaba içi ndedirler. Örgütlenme fonksiyonlarının, malzemelerin, yapı yöntemleri nin ve mi mari tasarımların sürekli olarak deği şti ği mühendisleri n clünyesi nde, arıza nedenleri ni ortaya çıkmasını beklenmesi doğaldır. Bu nedenle sprinkler sistmeleri olan yapılarda başka yangın güvenlik önlemleri ne de yer verilmelidir. Damage i n H igh-Rise ancl Mid-Rise Structure Fires Reported to U.S. Publ ic Fi re Departments 1986-1995, Nati onal Fi re Protection Association, Quincy, Mass., 1997. 12. Klote, J.H. and Milke J.A. Design of Smoke Management Systems, American Soci ety of Heati ng, Refrigerati ng ancl AirConclitioni ng Engi nneers, Atlanta, 1992. 13. Klote, J.H. Smoke Movement THrough a Suspenclecl Cei ling System, National Bureau of Stanclards, NBSIR 80-2444, 1980. 14. Warren Centre, Fire Safety and Engi neering Technical Papers Books 1 and 2, University of Sydney, Sydney, Australia. 15. Bukowski, R.W. Report ıo Congress on Fi re safety in Bui ldings Through Balancecl Design, Presentation made at the NFPA Annual Meeti ng in Los Angeles, May 19-22, 1997, National ınstitute of Standards ancl Technology, Gaithersburg, Mel., 1997. 16. Sprinkler Age, Vo. 17, No. 3, March 1998, pp. 28-29. 17. Hart, S. SPri nkler Fraucl i n Cal ifornia, Fi re Journal, Vol. 83, No. 3, 1989, pp. 36-42.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=