Article en kesiti, tünel eğimi, ortam hava sıcaklığı ve yoğunluğu, yangın büyüklüğü gibi faktörlere bağlıdır. Acil havalandırma sistemlerinde genel uygulama kritik hızı aşacak şekilde bir hava akımının sağlanmasıdır. 1. Kritik Hız Hesaplamaları Yıllardır süre gelen çalışmalar sonu cunda ters katmanlaşma (backlayering) hususunda önemli verilerelde edilmiştir. Bu verilerden yola çıkarak elde edilen eşitliklerin tünel geometrisi ve yangın büyüklüğü doğrultusunda aynı anda çözülmesi sonucunda kritik hız hesaplanabilmektedir (4). Kritik hız hesaplamasında kullanılan eşitlikler ve terimler aşağıda gösteriImiştir. Ve= Kritik hız (m/s) H = Tünel yüksekliği (m) Q = Yangın büyüklüğü (W) g = Yerçekimi ivmesi (m/s2 ) Pa = Hava yoğunluğu (kg/m 3) Acil Durum Fan/arı (Basma) Acil Durum Fan/arı (Basma) İSTASYON A Hava Akımı Yönü +---ı- 1 Orta Tünel Fan/arı (Emme) Acil Durum Fan/arı (Basma) .. ) � � ı ı ıJ � İSTASYON B ► Yolcu Tahliye İstikameti Tren Yangın Yeri Şekil 1: Tünel Yangını ve Yolcu Tahliyesi Yönü Yangın ve Güvenlik m Sayı 49 Mart - Nisan 2000 CP = Sabit basınçlı havanın spesifik ısı katsayısı U/kg. K) A = Tünel kesit alanı (m 2 ) 1 V = K K ( g HQ )3 C g p C ATf a p Tr = Duman sıcaklığı (K) K = 0.61 (birimsiz sabit) K8 = Yükselti düzeltme katsayısı Ta = Ortam hava sıcaklığı (K) Yükselti düzeltme katsayısı Kg empirik sonuçlara göre belirlenmiştir. Yıllardır süregelen çeşitli çalışmalar sonucu yapılan revizyonlar, bu formülleri daha da güçlendirmiştir. Tren yangınlarında trenin tüneli büyük bir ölçüde tıkaması içerideki durumu önemli derecede değiştirir. Konservatif bir varsayımla, tünel kesit alanını belirlemek için genel uygulamayangının ardındaki alanın kullanılmasıdır. Böylelikle trenin yukarı kısmında toplanabilecek duman dağıtılmış ve tahliye yolu temiz tutulmuş olur. Yangının hemen yanındaki boşluk alanı, mevcut trenin kesit alanı ile azalır ve dolayısıyla bu bölgedeki hızlar artar. Trenin kesit alanının tünelin kesitalanına oranı blokaj oranıdır. Tek hatlı tünellerde bu oran 0.3 ile 0.6 arasında değişirken, çift hatlı tünellerde bu oran diğerine oranla daha azdır. Hızın alanla ters orantılı olması sebebiyle, tren boyunca hava hızı boş tüneldekine göre daha fazladır. Eğer hava akımı, dumanı ve d iğer artıkları istenen doğrultuda sürükleyecek kadar büyükse daha önce belirtilen problemlerle karşılaşılmaz. Diğer önemli bir konu da tahliyenin bazı
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=