Yangın ve Güvenlik Dergisi 50. Sayı (Mayıs-Haziran 2000)

Article Yanma noktası: Maddenin yanmayı devam ettirecek yeterli gaz çıkardığı ve hava ile elverişli şekilde karışan gazın biı· alev veya kıvılcım temasıyla yanmaya başladığı sıcaklıktır. Bir çok maddenin alev alma yanma noktaları arasındaki fark 5-1 O derecedir. Yanma sıcaklığı noktası: Bir yanıcı maddeye uygulanan öyle bir sıcaklık derecesidir ki, maddenin neşrettiği gazlar bir alev veya kıvılcım temasına gerek olmaksızın kendiliğinden yanmaya başlar ve yanma olayı kendiliğinden devam eder. Sıcakl ık: Bir yerin veya bir malzemenin taşıdığı ısı miktarının değerini gösteren ölçektir. Ülkemiz için kabul ettiğimiz bu değer Caldus'a (C) göre derecelendirilmiştir. l sı: Bir çeşit enerji olup, bir malzeme oksijenle birleştiği zaman meydana gelmekte ve kalorimetre (cal) ile ölçülmektedir. (X) (X) 1 Kg. saf suyun sıcaklığını 1 °c yükseltmek için gerekli ısı miktarına kilokalori (kcal) denir. Yanma: Malzemenin hidrojenden kurtulması ve oksijenin absorbsiyonunu oluşturan sıcaklık ve akkor haline gelme olayıdır. Alev: Neşir halinde ve yanmakta olan gazın gözle görünen kısmıdır. Bütün bu tanımlardan sonra yanına şematik olarak şöyle tanımlanmaktadır (Şekil 3). (Şekil 3): kenarlarından her hangi birinin 01111 111ası halinde yaı ııdıaan aogl aeyleımmeze.yoksijen Yangın: Türk Ticaret Kanunu'nun "Yangın Sigortası" başlığını taşıyan 1.304 ve 1305. maddeleri, yangın sebebiyle meydana gelecek ne gibi hasarların sigortacı tarafından tanzim olunacağını ve ayrıca ne gibi hasarların sigortacı tarafından tanzim olunacağını ve ayrıca ne gibi hallerin, aksine mukavele yoksa, yangından doğan zararlar hükmünden addolunacağını belirtmekte ancak yangının ne olduğunu açıklamamaktadır. İsviçreli sigortacı A. Kamer, konuyla ilgili olarak şu bilgiyi vermektedir. "Yangın deyimi ile tahsis edildiği yer dışında meydana gelen veya bunun dışına taşınış ola� ve kendi kendine yayılabilen ateş amaçlanmaktadır. Eğer bu çeşit bir ateş, tahsis edildiği yer içinde belirli bir maksat için (ısı veya ışık kaynağı gibi) kullanılan ateş ise yararlı ateş olarak nitelendirilir. Bu ayrım esas ittihaz edilmek alınmak üzere, yangın sigortacılığı yönünden her ateş yangın olmamakta ve ateşten meydana gelen her hasar tazınin edilmemektedir". Prof. Dr. Ali Bozer ise bu konuda şu bilgiyi vermektedir: "Yangın tanımı yapılırken ateş kavramından hareket ederek ateş, dost ateş (frienly fire), dost olmayan ateş (hostile fire) biçiminde ayrıma tabi tutulur. Ateş kendisine özgü yerde kaldığı sürece dost ateş niteliğini taşır. Buna karşılık, ateş kendisine özgü yerin dışına çıkarsa tehlikeli ve tahripkar olur ve düşman ateş ismini alır. Doktrin ve yargı kararları, sigortanın dostolmayan ateşten meydana gelen zararları güvence altına aldığı hususunda birleşir. Dost ateş sigorta kapsamı dışındadır".(3) Sorunun ağırlık merkezini, bu iki ateşin belirlenmesi oluşturmaktadır. Dost olmayan ateş, etrafa yayılma eğilimi gösteren alevli bir ateştir. Yangından söz edilmesi için, alev ön Yangın ve Güvenlik III Sayı 50 Mayıs - Haziran 2000 planda gelen bir nitelik taşımaktadır. Alevin bulunmadığı hallerde yangın da yoktur. Ancak sadece alevin varlığı da yeterli değildir; alevin bulunduğu yerin dışına yayılması gerekir. Açıklanan genel kavramların ışığında bir örnek vermek gerekirse; bir salon içinde odunun yanması yangın değildir, fakat yanan odunun soba dışına düşmesi ev oradaki eşyaları tutuşturarak yakması yangındır. (4) Başka bir tanını vermek istersek: "Yangın, kendine has bir orjinden oluşmayan veya bulunduğu noktayı terk ederek kendi gücü ile genişleme eğilimi gösteren ateş" diyebiliriz. Ateş anlamında yanma ise, malzemenin alev, ışık ve ısı özellikleri gösteren ve çevresine ısı vererek hızlı bir şekilde oluşan oksidasyondur. (5) Yangından Korunma: Yapılar çeşitli mekanik, fiziksel, kimyasal ve atmosferik etkiler altında zamanla bozulma ve eskimeye uğrarlar. Bu etkilerden bazıları, örneğin su, buhar geçiriınlilikleri ve atmosfer etkileri belli bir zaman süreci içinde etkisini gösterir. Ancak, yangın, zelzele gibi tabii afetlerin yapı üzerindeki etkileri ani ve kısa bir süreye bağlıdır. Bu tür tehlikelerden yangın, tarih ve içinde şehir dokusunun değişmesine bile sebep olmuştur. Örneğin istanbul'da meydana gelen önemli yangınlardan 1 886'da 3334, 1 871 'de 3024, 1 91 1 'de 4644, 1 91 8'de 8480 yapı yanmıştır. (6) Belgelere göre her sene yanan yapı ortalaması ise 500 civarındadır. Dolayısıyla tüm şehiı·cilik planları bu değişim sonucu yeni bir biçime girmiştir. Günümüzde de bu tür yangınlar kendini göstermekte, Taksim Atatürk Kültür Sarayı (1970), Aksaray Yeraltı Geçidi Çarşısı ve Sirkeci İş Hanları (1975) yangınları gibi önemli yangınlarla çok

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=