Article Yangına dayanıklı bina tasarımında üç ana hedef gözönüncle bulundurulmalıdır. Bunlar: 1 - Yangında yaralanma veya ölme riskini en aza indirmek, 2- Bir yangının başladığı binadan çevreye yayılmasını önlemek suretiyle genel olarak toplumu korumak, 3- Mal kaybını en aza indirmek. Bu hedeflere ulaşabilmek için daha binanın tasarım döneminde başlayan ve tüm yapı bitene kadar devam eden biı· dizi önlemi almak gereklidir. Bu pasif önlemler başlıca şu bölümlere ayrılmaktadır: a) Arazideki konumu (Site Planning) ve yangının yayılmasını önleme, b) Binanın iç tasarımı; - Duman yayılmasını önleme, -Kontrollü havalandırma, -Yangının yayılmasını önleme, - Binadan çıkışların planlanması. Kentleşme ve yoğun yerleşmelerin ortaya çıkması ile, özellikle bu yüzyılın başlarına kadar, yangın ve yangının çok geniş alanlara yayılması önemli bir şehircilik problemi olmuş ve bazı temel ilkelerin doğmasına yol açmıştır. Bir kentin dokusu yaygın yangın çıkmasını etkileyen en önemli faktörlerdendir. Kentsel yerleşimlerde iki belirgin özellik "yaygın yangın" (conflagration) çıkma ihtimalini etkiler: a) Çok yoğun bir yerleşme b) Binalardayanıcı malzeme kullanılması ve aralarında yeterli ayırım mesafesi veya yangının yayılmasını önleyici engeller bulunmaması. Modern şehir planlanmasının ayrılmaz bir parçası olan "zoni ng" yangının yayılmasını önlemede çok etken bir faktördür. Kent içindeki bölgeler arasında bırakılan yeşil alanlar ve doğal ayırımlar "yaygın yangını" önlemeye yardımcı olmaktadır. 9 Temmuz 1959 tarihli Türk Sivil Savunma Yönetmeliği ' nin (4/11715) beşinci bölümünde "heryerleşim bölgesinin bir diğerinden en az 50 metrelik bir uzaklık ile ayrılması" öngörülmektedir. Kentlerin daha az yoğun cadde ve sokakların eskisine nazaran daha geniş olması nedeniyle, yangınla savaş araçlarının binalara ulaşılabilirliği günümüzde önem kazanmaktadır. Birincisi, gecekondu kesimleri, kentlerin eski bölgeleri gibi kentsel alanlarda ve bir kısım kırsal alanlarda alt yapı yetersizliği bi nalara u laşımı güçlendirmektedir. Diğer konu ise kentlerin planlı ve imarlı alanlarında trafiğe kapalı kent merkezleri planlanması sırasında binaların yangın araçlarınca ulaşılabilirliği gözönünde bulundurulması gereken bir problemdir. Ayrıca, çok yüksek veya çok büyük hacimli binalarda da yangın araçları yetersiz kalabilmektedir. En uzun yangın merdivenleri genellikle 24-30 metre civarında olmakta, bu ise binaların ancak 8 ila 9. katlarına kadar ulaşmayı mümkün kılmaktadır. Bu nedenle, 8. kattan daha yüksek binalarda daha fazla kaçış seçeneği tanımak, alarm ve otomatik söndürme sistemleri koymak gibi ek önlemler gereklidir. Giriş katları veya alt birkaç katı çıkıntılı binalarda ela yangınla savaş güçlükleri ortaya çıkmaktadır. (Örneğin Ankara Emek İş Hanı ve altındaki Set KafeteryaCima çıkıntısı gibi). Aşırı eğimli araziye kurulmuş yapılarda da özel önlemler gerekmektedir, çünkü pek çok durumda yol seviyesinin altındaki katlara erişmek itfaiye personeli için önemli bir problemdir. (Ankara-Dikmen semtindeki bazı binalar gibi). (11) Yangın ve Güvenlik m Sayı 50 Mayıs - Haziran 2000 Sonuç olarak diyebiliriz ki yangından korunma yukarıda anlatılanlarla birlikte havalandırma, su kaynakları, komşu binaların özellikleri, yangın kapıları, çıkışların planlaması v.b. gibi pekçok faktörü bünyesinde bulunduran ve birinin eksikliği halinde çıkacak bir yangının daha da çok zarara yol açması gibi sonuçları olan bir bütündür. 0 Kaynaklar: 1- Cengiz AKATLI, Yangına Karşı Sigorta ve Yangın Reasüransı, İstanbul 1985, 2- Özcan ESMER, Savaş BARAN (Editör) /. Yangın Ulusal Kurultayı, Murat ER( Yapılarda Yangının Malzemeye Etkisi, Ankara 1981 3-Ali BOZER, Sigorta Hukuku, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü Yayını, Ankara 1981 4- Osmanlı Devrinde İstanbul yapılarında tahribat yapan yangın ve tabii afetler. Mustafa CEZAR Türk Sanatı Tarihi Araştırma ve İncelemeleri DGSA Türk Sanatı Tarihi Ens. Yay !, 1963 5- Concrete Building Effects of fire. The Architects Jouma. 14 July 19 71 6- Şevket SUNAR, Mesken Topluluklarında Yangın Problemi ve Yangından Korunmanın Planlanması Üzerine Bir Deneme, İTÜ, İstanbul 1966 7- Fire Effects Of Bombing Attacks 7950 8- Murat ERİÇ Malzemede Yangın Etkisi, Alınması Gereken Tedbirler ve Onarımlar, Yapı Dergsi, İstanbul 19 76
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=