Article 1. Yangın Güvenliği Tasarımı Mimarın uygun düzeyde yangın güvenliğine sahip yapılar tasarlamadaki hedefleri, yanma ürünlerinden yani temelde ısı ve dumandan kaynaklanan tehlikeleri en aza indirgeyerek can güvenliğini ve malvarlığı korunumunu sağlamaktır. Mimar, hedefler ve bunların g e rçekl eşti ri I mesi n e yard ımcı olan taktikler konusunda bilinçli olmalıdır. Bu hedeflere erişmede özel taktikler yoluyla alınan kesin önlemler ise yangın güvenliği bileşenlerini (yangın kapıları, sprinklersistemi, kaçış merdivenleri v.b.) oluşturur. Bileşenlerin, mimarlarca uyulması gerekli daha genel hedefler ve taktiklerle karıştı rı I maması esastı r. Örneğin kompartmantasyon, tasarımcı için değerli bir araçtır fakat yeterince anlaşılmadan kullanılır ve yangını sınırlamada ya da belirlenen hedeflere varmada tek başına etkili bir taktik değildir. Bunu başarmak için tasarımcı, yangın güvenliğinin temelinde yatan ilkeleri kavramış olmalıdır. (Şekil 1) HEDEFLER TAKTİKLER BİLEŞENLER 2. Yangın Güvenliği Hedefleri Tasarım süreci, mimarın bir dizi gerçekleştirme girişimi olarak görülebilir. Bir başka deyişle verilen birtakım problemlere fiziksel çözümler bulma arayışıdır. Bu hedefler estetik, işlevsel, teknolojik ve ekonomik boyutlar içerir. Başarılı bir tasarım için hedeflerin tutarlı ve dengeli bir bütün oluşturacak biçimde düşünülmesi gereklidir. Yangın gü-venliği, teknolojik hedefler arasında yer alır. Mimar açısından yangın güvenliği hedefleri, can güvenliği ve malvarlığı korunum unu (yapının içerisinde ve çevre alanlarda) birlikte kapsar. Belirtilen hedeflere bağlı başka amaçlar da olabilir ancak bunlar aslında sözkonusu iki hedefin değişkeleri ya da bileşik durumlarıdır. Örneğin hastanelerin yangın güvenliği tasarımında servisin sürdürülmesi, ertelenmiş hizmetler ve bakım nedeniyle sonuçtaki kayıplardan kaçınmak açısından bir hedef olarak düşünülür. Ancak bu yine de tümüyle yeni bir hedef olmaktan çok ana iki YANGINGÜVENLİÖİ hedefe (can ve malvarlığı korunumu) yönelik yalnızca bir değişkedir. Mimarın yangın güvenliğini sağlamadaki hedefi, yapı içerisinde ve çevre alanlarda olası yaralanmalar ve can kayıplarıyla, yapının ve içindeki nesnelerin uğrayabileceği hasar ve ziyanı katlanılabilir sınırlar içine çekmektir. Mimar, yangın sonrasında yapının işlevini olabildiğince sürdürmesini ve onarılabilmesini sağlamaya çalışır. Yapı yangın sırasında, savaşım etkinlikleri açısından, güvenlikli kalmalıdır. Ayrıca çevredeki yapılara gelebilecek tehlikeler kadar, çevre kirliliği olasılığının da gözönünde bulundurulması zorunludur. Yanmanın iki temel ürünü, belirtilen iki hedefle doğrudan ilişkilidir. Çok kaba bir anlatımla; can güvenliği bireylerin dumandan korunması, malvarlığı korunumu ise ısının yapıdan uzak tutulması şeklinde anlaşılabilir. Bu aşırı kolaya indirgenmiş tanım mimarlara gerçekleştirmeleri gereken hedeflerin ve kaçınmaları gereken tehlikelerin çok kısa bir özetini verir. CANGÜVENLİÖİ MALVARLIÔIKORUMA ÖNLEME HABERLEŞME KAÇIŞ SÖNDÜRME SINIRLAMA YAPI, MOBİLYA, SABİT DONANIM ve KULLANICILAR Şekil 1.1: Hedefler, taktikler, bileşenler hiyerarşisi Yangın ve Güvenlik il Sayı 51 Temmuz - Ağustos 2000 --------------
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=