DE EM • Yoğun stresten ötürü vücudunuzda bazı belirtiler ortaya çı kabilir; örneğin baş ağrı ları, bulantı ve göğüs ağrısı olabilir ve bir tedavi gerektiren tı bbi bir rahatsızl ı ğı nız varsa, şiddetli artabilir. Bu durumda tıbbi yardıma başvurunuz. • Şu noktayı anlamak çok önemlidir; aynı olaya herkes aynı tepkiyi göstermez. Bazı insanlar hemen tepki gösterir, bazıları nı n tepkisi aylar, hatta yı llar sonra, gecikmeli olarak ortaya çı kabilir. Bazı larını n yaşadığı rahatsızl ı k verici tepkiler uzun zaman sürer, diğerleri ise çok çabuk eski hallerine döner. • Tepkiler zaman içinde de değişir. Bazıları olayı n yaşandığı sırada çok enerjiktirler ve sanki bu enerji sayesinde, olayla daha kolay baş ederler, ama hemen sonra umutsuzluk ve karamsarlık yaşarlar. Kendinize ve ailenize nası l yardımcı olabilirsiniz? Duygusal olarak yeniden eskisi gibi sağl ı kl ı bir duruma gelebilmeniz ve yaşamınızı n kontrolünü yeniden ele geçirebilmeniz için yapabileceğiniz çeşitli şeyler vardı r. • Bu dönem, kuşkusuz yaşamanızın zor bir dönemidir. Toparlanmak ve kendinize gelmek için zaman tanıyı n. Kayı pları nız için yas tutmanız en doğal hakkı nızdır. Duygularınızda iniş çı kışlar olması normaldir. Bu olayı yaşayan herkes sizin hissettiklerinizi hissetmektedir, onlarla dayanışma içinde olun, duyguları nızı paylaşı n. • Alkol ve uyuşturucu ilaçlardan uzak durun. • Kendinizi oyalayın. Bu oyalama çalışmaları , başkaları na yardı mcı olmak, şu anda olabildiğince hayatı nızı düzene koymaya çalışmak ya da çocukları nızla daha yakı ndan ilgilenmek biçiminde olabilir. • Duygusal olarak yakı n gelecekte neler yaşayabileceğinizi öğrenmeye çalışın, bilgi edinin veya sağlık kuruluşları nı n deprem için oluşturulmuş özel birimlerine başvurun. • Çocuklar için neler yapı lmal ı ? Bir depremden sonra yaşanan korku ve kaygı , özellikle çocuklar için çok zorlayı cıdı r. Bu çocuklar, daha küçük yaşlarda yaptıkları gibi, parmak emme, altı nı ısıtma gibi davranışlara geri dönebilirler. Kabuslar görebilir, yalnız yatmaktan korkabilirler. Okul başarı ları etkilenebilir. Ayrıca daha sık öfkelenebilir ya da içlerine kapanıp, yalnız kalmak isteyebilirler. Bu çocuklar için yapı labilecek bazı şeyler aşağıda sı ralanmaktadı r: • Onlara daha fazla zaman geçirin. • Olaydan hemen soraki günlerde çocuğunuz sizden ayrı lmak istemeyebilir. Sı k sı k elinizden tutmak, kucağınızda oturmak, boynunuza sarı lmak isteyebilir. Her fı rsatta kendisiyle ilgilenmenizi bekleyebilir. Bunlara göz yumun, anlayışl ı davranı n. Onalra dokunun, sarıl ı n. Bu tür fiziksel temas çocuklar için çok yararlıdı r. • Gerginlikleri azaltmak için onlara oyun imkanları tanıyın. • Resmi kurumların açtıkları çocuk merkezlerine gönderin. Küçük çocuklar resim yaparak olayla ilgili gerginliklerinden kurtulabilirler. Yaşadı kları nı resme dökmek onlar için yeterlidir. • Dokuz yaşı ndan büyük çocukların sizinle ayrıntı l ı konuşmaları na izin verin, duygu ve düşüncelerini ifade etmeleri için onları destekleyin, yüreklendirin. Bu sayede felaketle ilgili olarak kafaları ndaki sorulara cevaplar bulabilirlerve korkuları azalı r. Sordukları soruları onları n anlayabileceği biçimde cevaplandırmaya çal ışı n. • Sı k sı k onları sevdiğinizi, korkularını ve kaygı ları nı anladığınızı gösterin. • Yemek yemek, oynamak, uyumak gibi faaliyetleri mümkün olduğunca belli saatlerde yapmaları nı sağlamaya çalışı n. Bu sayede çocukları nıza hayatı n normale dönmekte olduğu duygusunu verebilirsiniz. Unutmayın! Yalnız değilsiniz: Daha sonraki haftalarda ve aylarda da psikolojik sorunlarınız için size yardım edecekprofesyonel insanlar ve kurumlar mevcuttur. Depremden sonra çok normal olan gerginlik ve stres haliniz çok uzun süre devam ederse mutlaka sağlıkkuruluşlarına başvurunuz. (devam edecek) --------------- Yangın ve Güvenlik IIJ Sayı 53 Kasım -Aralık 2000 ---------------
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=