Paııel ProfDı: Abdııralııııaıı Kılıç bakanlıklar ve tüzel kamu kuruluşlarınca hazırlanan düzenleyici kuralların tümüdür. Onun arkasından yönerge gelir ki o da herhangi bir konuda tutulacak yol için üst yöneticilerin astlar için hazırladığı esaslardır. Bizim bugünkü konumuz özellikle yönetmelik ve standartlar olacaktır. Standartlar, yetkili kamu kuruluşu tarafı ndan hazı rlanan teknik yönlendirmeler ve kuralların bir bütünüdür. Kurallar, bir birime temel olan, yön veren ilkeler; kodlar da ilgili teknik birimlerce hazıı-lanan standart detaylarını açıklayan bilgilerdir. Yangınla ilgili tartışmalarda çoğu zaman "NFPA'ye göre bu böyledir" diye başlanır söze ve o esas alınır. Oysa NFPA ne bir yönetmelik, ne bir standarttır. Tavsiye niteliğinde olan, teknik detayları veren, nasıl yapılacağını anlatan düzenleyici esaslardır. Mevzuatı iki kısımda ele almamız gerekiyor. Birinci kısım zorlayıcı, ikincisi de yönlendirici olarak sınıflandırılabilir. Zorlayıcı mevzuatlar; kanun, tüzük ve yönetmelikleri kapsar ve TBMM, bakanlıklar, belediyeler, TSE gibi kuruluşlar tarafından çıkar ı l ı r. Yönlendirici mevzuat ise standartlar, kodlar, kurallar ve şartnamelerden oluşur. Bunlar daha ziyade yine bakanl ı klar, TSE, mühendis ve mimar odaları ve dernekler tarafı ndan hazırlanır. Yangı n yönetmelikleri konusunda ülkemiz oba yönetim sistemi gibidir. Her obanın faı·klı esasları, farklı bir lideri ve anlayışı vardır. İlgili bakanlıkların esasları birbirinden kopuktur. Biraz önce saydığım kurumlar ,...,_ dışında; itfaiyelerden dolayı ,,,...._,.. belediyeler belediyeler de bu konuda yönetmelikler çıkarıyor. İtfaiye müdürlüklerinin çıkardığı yönetmelikler de vardır. İmar müdürlüklerinin kendi imar bölgelerine göre ilave ettikleri hususlar da söz konusudur. Yangın yönetmelikleri konusunda ülkemiz oba yönetim sistemi gibidir. Her obanınfarklı esasları, Jarklı bir lideri ve anlayışı vardır. İlgili bakanlıkların esasları birbirinden kopuktur. Bu noktada, bir yönetmelikte neler olması gerektiğinden bahsetmek istiyorum. Ben mevzuatın, önce sekiz ayrı soruya cevap verecek şekilde hazırlanması gerektiğini düşünüyorum. İlk olarak "neler olmalı" sorusuna cevap vermeli. Bunu düzenleyen yönetme! i kle rd i r. Yönetme! i klerde sadece neler olması gerektiği belirtilir. İkincisi "nasıl olmalıdıı·"; üçüncüsü "nasıl yapılmalı"; dördüncüsü "nası l işletilmeli" sorularıdır. "Nasıl olmalı" kodlara giren husustur ve mühendis odaları tarafından hazırlanan esaslara göre oluşturulması gerekir. Nası l yapılması gerektiği ve yine nasıl işletilmesi gerektiği de standartlarla belirtilmesi gereken hususlardır. Bunlar belirlendikten sonra kişiye bağlı olduğu için çok önemli konular olan "kim yapmalı"; "kim kontrol etmeli"; "kim işletmeli" ve "kim denetlemeli" soruları akla gelir. Buradaki "kim" sorularına ülkemizde maalesef yeterli bir açıklama getirilmemiştir. Genel anlamda baktığımız zaman "bizdeki yönetmelikler eksiktir, standartlar yoktur" eleştirilerine katılmıyorum. Sadece yangınla ilgili Sivil Savunma Genel MCıdürlüğü'nün çıkardığı esaslara baktığımız zaman altmışın üzerindedir. Ancak "kim" sorusuna yine cevap bulamazsınız. Sivil Savunma Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan 18851 sayılı yönetmeliğe göre, "İstanbul'claki binaların kontrolü bir er, bir onbaşı ve onun emrine verilen bir itfaiye eri tarafından yapılıı-'' eler. Buna göre bir hesap yapıldığında, bir yere kontrol sırası 81 O yılda bir geliyor. Bunların değişmesi gerektiğine inanıyorum. Bizde "oba yönetim sistemi"ne göre çıkartılmış bazı mevzuatlar var. Bunlar içinde en önemlisi 1 995 yılında çıkartılan kamu binalarını yangından korunmasına ilişkin yönetmeliktir. Ama kamu binalarının sayısı özelleştirme nedeni ile her geçen gün azaldığı gibi, kamu binaları diğerlerine göre yangın riski çok daha az olan yerlerdir. İş Sağl ı ğı ve İş Güvenliği Tüzüğü'ncle ve Elektrik İç Tesisat Yönetmeliği'ncle yine yangınla ilgili hususlar var. Bunun dışında parlayıcı, patlayıcı maddelerle ilgili hükümler var ama çok yetersiz. Bu doksan sayfalık bir tüzüktür; oysa bunun esasları örneğin Alman standartlarıncla 16 ciltte anlatılmıştır. Bu anlamda yeterli olduğunu söylemek mümkün değil ama diğer konulara göre daha iyi denebilir. Yangın mevzuatı konusunda çok önemli bir gelişme İstanbul'cla 1992 yılında yayınlanan yönetmeliktir. Ondan sonra ---------------- Yangın ve Güvenlik m Sayı 53 Kasım - Aralık 2000 ----------------
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=