Article hakları ve yükümlülükleri belirtilmiş, yanlışlık yapan (lampraktis) hekimin ellerinin kesilmesi veya parça şeklinde tazminat ödenmesi kararlaştırılmıştır. Hindistan'da, Manu yasalarında sarhoşların, akıl hastalarının, açların, susuzların, yorgunların ve duyu organlarında kusur bulunan ların mahkemede tanıklık yapmalarına izin verilmemiştir. Mısırlılar, cesetlerde sıcak ve kuru kumda oluşan doğal mumyalaşmayı farketm i şl er ve daha sonra cesetlerin suni olarak koru nması ile ilgili karmaşık yöntemler gelişti rmişlerdir. M.Ö. 3000 yıllarında Çin'de arsenik ve afyon dahil bazı zehirler ile ilgili bilgiler bulunduğu, haşhişin (esrar) M.Ö. 200 yılında ameliyatlarda ku ll anılm ış olduğu söylenmektedir. Adli bilimlerin uygulanmasının en erken örneği olarak; Syracuse Kralının, bir işçin in taçtaki altının değerini hileli bir şekilde bozduğu konusundaki şüphe lerin Archimedes'e (M.Ö. 287212) danışması veri lebilir (8). Roma'da İmparator Justinian (M.S. 483-565) döneminde ise yasal veriler yayınlamış, Justinian yasalarında adli tıpla ilgili birçok konuda koşullar konulmuştur. Belgelenm iş olan ilk adli otopsi 1302 yılında Bolog'da Bartolomea de Variagiana tarafından, zeh irlenme sonucu öldüğü sanılan bir kişinin cesedinde yapılmış ve ölüm nedeni zehirlenme olarak belirti lmiştir (8). Papa lnnocent 111 ferman ın a dayanılarak, bir kiliseden eşya çalmış olan hırs ız ölüme mahkum edilmiş, içlerinde papaz dahil bir grup tarafından bahçıvan beli ile vurulması sonucunda ölmüştü r. Almanya'da 1532 yılında yürürlüğe konulmuş olan Constitutio Criminalis Carolina'da bulunan hükümleri benimseyen Fransızlar, 1556'da bu yasaya göre çıkartmış oldukları Henry il yasasına göre gebeliğin i ve çocuğun doğduğunu gizleyen kadına ölüm cezası veriyordu. Erken dönem sonuna doğru adli tıp ile ilgili bilgiler giderek yoğunlaşmıştır ve Rönesans dönemi ortalarında bu gelişme lerl e birlikte Bamberg Kanunu ile adli tıbbın yasal esasları belirlenmiştir. 4-2. Yeni Dönem Tarihçede erken dönemin bi tişi ve yeni dönemin başlangıcı 16. yüzyılın sonları denebilir. Erken dönemde kilise etkisinin ve cezalarının ağırlığı söz konusu iken ileri tarihlerde bu etkilerin yerini giderek bilimsel görüşler almaya başlamıştır. ., • Dünyada ~/!)~~~zdt;;; adli hilimler,'iincelik/e tıp, , •• ardından diğer ilgi_Ji bilim dallarının ilavesi ile gelişmeye başlamış ve bugünlere ulaşılmıştır !J ..... :· Avrupa'da adli bilimler ile ilgili çalışmalar daha çok üniversitelerde yapılmakla birlikte, adli bilimler ve krimanalistik konusunda bağımsız çal ışmalar da söz konusu olmuştur. Adli bilimler ile ilgili faaliyetler İ ngi ltere'de Home Office, Kanada'da the Royal Mounted Police ve Attorney General's Department, ABD'de the Federal Bureau of lnvestigation ve Chicogo Police Department tarafı ndan desteklenmi ştir. Scotland Yard'daki the Metropolitan Police Laboratory bu kuruluşlar arasında yer almıştır. (8) Kriminal araştırmalarda bilimsel yöntemlerin kul lanımı 1800'Iü yıllardan itibaren hızla gelişmiştir. Bu konunun öncülerinden Hans Gross (Avusturya) ve R.A Reiss (İsviçre) suç belirlenmesinde tüm mevcut teknolojilerin kullanımını önermişlerdir. Fransız mahkemeleri karmaşık koularda görüş alma üzere bilirkişil i sistemin i geti rmişlerd ir. Kriminal istl iğin önde gelen bir diğer ismi Edmond Locard 1923'te yayınlanan eserinde olay yerinde ayr ın t ıl ı bir inceleme yapmanın eğitim görmüş araştırıcıların bir görevi olduğunu ve olay yerinde bulunabilecek çeşitli delillerin ne şekilde toplanacağını belirtmiştir. 19. yüzyılın özellikle ikinci yarısından itibaren hız ve yoğunluk kazanan çalışma l arın, ülkemizdeki geçmişi çok eskilere dayanmaktad ı r. Sultan il. Beyazıt zamanında (14811512) fethi kabir için istenilen izne, zamanın Şeyhülislamı Mevlana Alaaddini Arabi izin vermemiş ve bu işi yapanın kafir olacağ ını , en büyük günah sayılacağını belirtmiştir. Bu dönemlerde cesetler hakkındaki bilgilerin din adamları tarafından verildiği anlaşılmaktadır. Cezalar ise şeriat hükümlerine göre verilmiştir. 1857'de Sultan Abdülmecit tarafından çıkarılan bir ferman ile Meclisi Umuru Tıbbie Mülkiye kurulmuş, bu teşkilat içindeki üç şubeden biri tıbbi ve adli komisyon olmuştur. (2) 1908 yı l ında ölüm olayların ı n incelemek üzere İ stanbul'da Morg İdaresi, ardından da gözlem ve kimya şubesi kurulmuştur. Bu şubelere 1954 yılında fizik incelemele şubesi eklenm i şti r. Dünyada ve ülkemizde adli bilimler, öncelikle tıp, ardından diğer ilgili bilim dallarının ilavesi ile gelişmeye başlamış ve bugünlere ulaşılmıştır. 5. YANGIN - KUNDAKLAMA ve PATLAMA OlAYLARININ İNCELENMESİ Amerika'da NFPA'nın (National Protection Association) 1896 yılında kuruluşundan bu yana risk analizleri, yangından korunma, standartlar, istatistiksel çalışma l arın vb. yanısıra yangınkundaklama ve patlama nedenleri de bilimsel yöntemlerle araştı rı l makta ve yorum lanmaktadır. (7) Günümüzde diğer gelişmiş ve gelişmekte olan birçok ülkede yangınkundaklama ve patlama olayları çeşitli Yangın ve Güvenlik m Sayı 54 Ocak - Şubat 2001 ---------------1
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=