Teclınical Inforıııatioıı Soru 10: Kuru borulu sprinkler sisteminin zon büyüklüğü neye göre tespit edilir? Cevap 10: Kuru borulu sprinkler sisteminde bilindiği gibi alarm vanası ile sprinkler başlığı arasında basınçlı hava alarm vanası ile yangın pompası arasında ise su vardır. Kuru alarm vanasının özel yapısından dolayı hava ve su alarm vanasında bir basınç dengesi yaratır. Böylece kuru sistem özellikle donma tehlikesi olan yerlerde sprinkler uygulamasında tercih edilen bir noktaya gelir. Kuru sistemin prensip olarak zon büyüklüğünün tespiti en uzakta yeralan sprinkler başlığından bir dakika içinde su akmaya başlaması gerekliliğidir. Bu gerekliliğin sistemin içinde yer olan boru şebekesinin iç hacminin tanımlanması ile ifade edilir. Dolayısıyla zon büyüklüğü sistem borulamasının iç hacminin üst sınırı olarak tarif edilebilir. Burada bahis konusu zon kavramı bir kuru alarm vanası ile hitap edilen sistemi ifade etmektedir.Değerolarak NFPA bunu max 2839 litre boru iç hacmi olaraktarif etmektedir. Bu değer sistemde yer alan boru şebekesinin toplam iç hacmini ifade eder. Soru 11: ıslak borulu sprinkler sisteminde grid boru şebekesi kullanıldığında sistemde hava sıkışması söz konusu olabilir mi? Cevap 11: Evet olabilir, bu nedenle grid olarak dizayn edilmiş ıslak borulu sprinkler sistemlerinde sıkışan havayı tahliye edebil-mek için relief valf kullanılması zorunludur. Soru 12: Sprinkler sistem dizaynında yapıya uygun sprinkler sıcaklığı hangi kritere göre seçilir? Cevap 12: Amerikan Yangına Karşı Korunum (NFPA) Standartları sprinkler sıcaklığını maksimum tavan sıcaklığına bağlı olarak tespit etmiştir. Buna göre eğer; a. Tavan sıcaklığı max 38 °C ise sprinkler sıcaklığ ı 57 °C ila 77°C arasında olmal ıdır. b. Tavan sıcaklığı max 66 °C ise sprinkler sıcakl ığı 79 °C ila 107°C arasında olmalıd ır. c. Tavan sıcaklığı max 107 °C ise sprinkler sıcakl ığı 121 °Cila 149°C arasında olmal ıdır. d. Tavan sıcaklığı max 149 °C ise sprinkler s ıcaklığı 163 °C ila 191°( arasında olmalıd ır. Not: Burada ifade edilen maximum tavan sıcaklığı yangın durumu dışındaki olağan en yüksek tavan sıcakl ığını ifade eder. Soru 13: Spirkler sistemlerinde kullanılan askı elemanlarının bağlantı noktasında taşıması gereken yük miktarı minimum ne olmalıdır? Cevap 13: Sprinklersistemlerinde kullanılan askı elemanları nokta itibarı ile minimum askı basına düşen boru uzunluğunun su dolu ağırlığına ilaveten 114 kg'ı taşıyacak şekilde dizayn edilmelidir. Soru 14: Kuru borulu sprinkler sistemlerinde her koşul altında hızlandırıcı kullanmak gerekir mi? Cevap 14: Kuru borulu sprinkler sistemi büyüklüğü 1 893 litre'den daha küçük ise hızlandırıcı kullanılmayabilir. Bu değerin üzerinde sprinklerden 60 sn içinde su akışını sağlayabilmek için boru içindeki mevcut havayı atmak için hızlandırıcı kullanılması gerekir. Soru 15: Kuru borulu sprinkler dizayn edilirken sisteme hitap edecek olan basınçlı hava kaynağı hangi özellikte seçilmelidir? Cevap 15: Basınçlı hava kaynağı sisteminin ihtiyaç duyduğu basınçlı hava miktarını 30 dk. içinde sağlayacak kapasitede seçilmelidir. Hava basıncının değeri kullanılan .kuru alarm vanasının kullanım kitapçığında yer alan basınç değerine göre tespit edilir. Kuru alarm vanasının üreticisine göre bu değer değişmekle beraber vana üzerindeki hava ve su basıncı oranı 1/3 olarak alınabilir. Soru 16: Sprinkler sistemlerinde kullanılan alarm vanaları, valfler, göstergeler ve benzeri ekipmanların lokasyonu nasıl tespit edilir? Cevap 16: Tüm bu ekipmanlar her an ulaşılabilecek bir noktada bulunmal ıdır, ulaşılması güç noktalara tesis edilmeleri durumunda sistemin bakımı ve testini yapmak mümkün olmayabilir. Soru 17: Yüksek tehlike sınıfına giren yapılarda çabuk aktive olan tip "Quick Response" sprinkler kullanılabilir mi? Cevap 17: Hayır kullanılamaz. Çünkü çabuk aktive olan tip sprinkler standart aktive olan sprinklere göre daha çabuk aktif hale gelebilirler. Yüksek tehlike sınıfı yangınlarında yüksek miktarda ısı açığı çıkacağı için sprinklerin yangını kontrol etmesine zaman kalmadan çok daha fazla sayıda sprinklerin açılmasına sebebiyet verebilir, bu durumda önerilen debi ve dolayısıyla basınç değerinde oluşacak hesap dışı sapmalar yangının kontrolünü daha güç br hale sokabilir. Soru 18: ESFR tip sprinkler her çeşit sistem tasarımında kullanılabilir mi? Cevap 18: Hayır kullanılamaz. ESFR tip sprinklerle sadece ıslak borulu sprinkler sistem tasarımlarında kullanılabilir. Ancak spesifik olarak ESFR sprinklerinin kuru borulu sprikler sistemlerinde kullanılmasına bu uygulama için tarflenmiş ise kullanılmasına müsade edilir. Soru 19: Eğimli çatıya sahip tesislerde ESFR sprinkler kullanılabilir mi? Cevap 19: Çatı eğimi 158 mm/metre'ye kadar olan yapıların sistem tasarımında ESFR sprinkler kullanılabilir. Bunun üzerinde çatı eğimine sahip yapılarda ESFR uygulaması yapılamaz. -----------------Yangın ve Güvenlik il Sayı 55 Mart - Nisan 2001
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=