Technical Information yınlanmış olan "Acil Durum Aydınlatması" ile ilgili ürün standartları, Avrupa Topluluğu tarafından uygulanmakta olan EN Standartlarına (European Norms) uyumlu olarak yayınlanmaktadır. TS 871 O (EN 60598-2-22): Aydınlatma Armatürleri-Acil Aydınlatma İçin TS EN 60924: DA Beslemeli Elektronik Balastlar-Güvenlik Kuralları TS EN 60925: DA Beslemeli Elektronik Balastlar-Performans Kriterleri Çalışma Şekilleri Acil durum aydınlatma ve yönlendirme üniteleri, temel olarak üç değişik şekilde çalışmak üzere üretilmektedir. 1. Kesintide Yanan (Non-maintained): cihazlar şebeke gerilimi varken yanmayacak, ancak şebeke kesintisinde devreye girecek şekilde tasarlanmaktadır. Bu tip cihazlar normal olarak 24 saat aydınlatılan ve normal aydınlatma şartlarında üzerlerindeki yönlendirme işaretleri yeterli düzeyde görülebilir olan mekanlarda kullanılabilirler. 2. Tek Lambalı Sürekli Yanan (Maintained): Cihazlar şebeke gerilimi varken yanacak ve şebeke kesintisi olduğunda acil durum aydınlatma süresi kadar yanmaya devam edecek şekilde üretilirler. Günün herhangi bir zaman aralığında normal aydınlatmanın yapılmama olasılığı bulunan mahallerde bu tip cihazlar kullanılmalıdır. 3. Çift Lambalı Sürekli Yanan (Sustained): Cihazlarda lambalardan biri doğrudan şebeke geriliminden beslenirken diğer lamba kesintide yanan (non-maintained) ŞEBEKE Kesintide Yanan Sürekli Yanan GERİLİMİ (Non-maintained) (Maintained) VAR /' (NORMAL) YOK / ✓ (ACİL DURUM) � bir lamba olarak çalışmaktadır. Bu tip cihazlarda da tek lambalı sürekli yanan cihazlar gibi normal aydınlatma yapılmamalı olasılığı bulunan mekanlarda kullanılırlar. Aralarındaki fark, çift lambalı cihazlarda şebekeden beslenen lambanın bir anahtar vasıtısayla açılıp kapatılabilmesidir. Acil Durum Aydınlatma Sistemi Seçimi Acil Durum Aydınlatmasında, enerji kaynağının bulunduğu yeregöre iki farklı çözüm vardır. 1. Kendinden Bataryalı Cihazlar: Her bir aydınlatma armatürünün içinde akü, lamba, otomatik şarj ve kontrol devresi bulunmaktadır. Direkt olarak şebekeye takılır, şebeke geriliminin kesilmesi durumunda otomatik olarak devreye girer. Avantajları: ıl' Montajı çok çabuk ve kolaydır. ıl' Kablo tesisat maliyeti düşüktür, standart kablolar kullanılabilir. ıl' İstenildiğinde sistem kapasitesi artırılabilir. ıl' Herbir armatür diğerinden bağımsız olarak çalışır, sistemdeki herhangi bir bozukluk diğerini etkilemez. ıl' Daha güvenilirdir, herhangi bir arıza durumunda sistemin tamamı risk altında değildir. ıl' Proje ile uygulama arasında oluşan değişikliklerden etkilenmez. ıl' Periyodik olarak yapılması gereken testler dışında bakım gerektirmez. ıl' Daha kolay tedarik edilir. Sürekli Yanan (Sustained) / Dezavantajları: X Çok büyük projelerde merkezi sisteme göre daha yüksek maliyetli olabilir. X Akü ömürleri 5-8 yıl arasında değiştiğinden bu sürelerin sonunda akü değişimi gerekebilir. 2. Merkezi Batarya Sistemi: Armatürler sadece lamba ve inverter devresini içerirken, bu lambaları acil durumlarda besleyecek olan akü, otomatik şarj ve kontrol düzenleri ortak bir merkezde bulunmaktadır. Avantajları: ıl' İstendiğinde çok uzun ömürlü sulu tip Ni-Cd akü seçilebilir. V Sürekli çalışan ünitelerin tek bir yerden merkezi kontrolü yapılabilir. ıl' Çok büyük projelerde sistemin maliyeti kendinden bataryalı cihazlara göre daha düşüktür. Dezavantajları: X Deprem bölgelerinde kullanılmaya uygun değildir. X Merkezi sisteme bağlantının yangın, deprem vb. acil durumlarda kesilmesi durumunda sistemin çalışmama riski vardır. X Herhangi bir küçük arıza halinde tüm sistem devre dışı kalabilir. X Proje ile uygulama arasında değişiklik yapmak çok zordur. X Armatürlerin besleme hattında kullanılacak kablolar mutlaka boru içinde koruma a . ltına alınmalı ve özel yalıtımlı olmalıdır. X Tesisat maliyeti yüksektir. Jeneratörler Binalarda elektrik kesintilerinde tam veya kısmi aydınlatma sağlamak için kullanılan jeneratörlerin acil durum aydınlatması için kullanılması yönetmeliklere uygun değildir. Yangın, deprem, su basması gibi durumlarda jeneratör zarar görerek çalışmaz duruma gelebilir. Sağlam kalsa bile, bu gibi durumlarda elektrik tesisatında oluşabilecek hasarlar nedeniyle, jeneratörün çalıştırılması yangın riskini arttıracağı için uygun olmayabilir. Bu nedenlerle acil durum aydınlatma ve yönlendirmesi için en iyi çözüm, "kendinden bataryalı cihazlar" olarak ortaya çıkmaktadır. --------------- Yangın ve Güvenlik il Sayı 56 Mayıs - Haziran 2001 ---------------
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=