Article Riskin Olabilirliği Esasına Göre Tehlikeler: - Kesin - Muntazaman meydana gelenler, - Arasıra - Arada bir - olanlar, - Olmayan - Şimdiye kadar hiç olmayan, ancak olabilecek, - Olmayacak - Olma şansı hiç yok şeklinde sınıflandırılarak değerlendirilebilir. Bu değerlendirme esnasınde hasar frekansı ve hasarın şiddeti çok önemlidir. Hasar frekansı, gerçekleşme ihtimali ile ilgilidir. Hasarın şiddeti ise maliyetle ölçülür ve işletmenin tehlikede olan menfaat ve kazançlarının ekonomik değeridir. a. Riskin İhtimali (Hasar Potansiyeli): Tesadüfi (Pure-Saf) Risklerin gerçekleşebilme olasılığı risk ihtimali (hasar potansiyeli) deyimi ile ifade edilmektedir. Hasar potansiyeli olması gibi olmaması da ihtimal dahilindedir. Hasar ihtimalinin varlığı insanları bu ihtimali en asgari seviyeye indirmek üzere çalışmalar yapmaya zorlamıştır. Frekans (Tekrarlanma Sıklığı): Frekans Metodunda, ihtimal, geçmişte meydana gelen benzer olayların frekansı (tekrarlanma sıklığı) cinsinden ifade edilir. Büyük Sayılar Kanunu (İhtimal Hesabı): Büyük sayıdan kasıt, bir hadisenin normal bir süre içinde çoksayıda tekrar edilebilmesidir. Tekrar edilme ne kadar artarsa hadisenin meydana gelme ihtimali de o ölçüde çoğalır. Sigortacı, riziko primi denen ve hasar ihtimaline göre sigorta primini saptarken büyük sayılar kanunundan yararlanmaktadır. Sigortalı sayısı ne kadar fazla olursa, rizikoların tahakkuku da o ölçüde azalır. Riziko priminin hesaplanmasında baz alınan istatistikler ne kadar çok sayıda ve uzun yıllara dayanırsa hasarın meydana gelme ihtimali de o ölçüde kesinlik kazanır. Büyük sayılar kanununun faydalı- kullanılabilir olabilmesi için mutlaka uzun yıllara ulaşan çok sayıda deneyime ihtiyaç vardır. b. Risk Değerlendirme Faaliyetleri : Sigorta şirketleri, risk analizi yapan risk kontrol uzmanları aracılığıyla sigortalı işletmelere etkin bir risk değerlendirme hizmeti vererek; i. Risk Transferi (Riskin ekonomik etkilerinin azaltılması), ii. Risk Önleme, iii. Risk Kontrolü, iv. Risk ve Hasar Minimizasyonu, hizmetlerini gerçekleştirirler; i-Risk Transferi: Sigorta, var olan risklerin transferedilmesini sağlar. Bu amaçla riskle yüzyüze olan kişi yada işletmeler belirli küçük bir kayıbı (sigorta ücretini) üstlenerek daha az belirli fakat çok daha büyük bir kayıbı sigorta şirketlerine transfer ederler. ii-Risk Önleme: Dikkatsizlik veya teknik bilgi yetersizliğinden kaynaklanan kazalar sonucunda meydana gelen hasarlar, kontrol sistemleri geliştirilerek arttırıldığında kısmen veya tamamen kontrol altına alınabilmektedir. Yangın hasarını önlemenin esası yangın çıkmasını önlemektir. iii- Risk Kontrolü: Temel amaç, kayıpların önlenmesi (hasardan kaçınma), eğer bu mümkün olamıyorsa hasarın meydana gelme ihtimalinin ve muhtemel etkilerinin azaltılmasıdır. Bu sayede, meydana gelecek hasara karşı korunma tedbirlerinin geliştirilerek hasarın işletmelerdeki etkisi ve kaynaklarda yol açtığı kaybın minimuma indirgenmesi (Hasar Minimizasyonu) sağlanmış olur. iv. Risk ve Hasar Minimizasyonu; Riskin önlenmesi ve minimize edilmesi, riskin bizzat kendisinin elimine edilmesinin yanısıra riskin oluşması sonucunda doğan ma-liyetlerin azaltılmasında da etkin bir rol oynar. Risk ve Hasar Minimizasyonu; t İşletmelerin yönetimi, t Sigorta sektörü, t Toplum (milli değerler) bakımından büyük önem taşımaktadır. Hasarın önlenmesine ve kayıplarının azaltılmasına yönelik risk kontrolü, büyük ölçüde uzmanlık gerektirir. İşletmede yürütülen işlem tarzı ile fiziksel kontrol araçlarının birbiriyle bağlantılı ve uyumlu olmasına dikkat edilmelidir. Mükemmel sonuca ulaşılabilmesi için bütün bilgilerin birbiri ile bağlantılı olması kaçınılmaz bir gerçektir. Risk Kontrolü ile, toplam işletme risk maliyetinin minimize edilmesinin yanısıra aynı zamanda uzun dönemde işletmenin ekonomik yaşamını sürdürebilmesi de amaçlanmaktadır. Toplam Hasar Risk Maliyeti Belirlenirken; t Meydana gelen kaza/ hasar maliyeti, t Hasarın düzeltme ve tasfiye maliyeti, t Risk kontrol önlemlerinin maliyeti, t Hasarın finanse edilme maliyeti, t Hasarın finanse edilme maliyetinin işletme tarafından yatırıma dönüştürülseydi elde edilecek getirinin alternatif maliyeti dikkate alınmalıdır. Her ne kadar riski minimize etmekte etkili olsa da bütün risk kontrol maliyetleri işletme için önemli bir gider kalemi oluşturmaktadır. c. Risk Kontrol Önlemleri: t Riskin elimine edilmesi ve azaltılması, t Hasarın önlenmesi (risk gerçekleşse bile neticede hasar olmaması) t Hasarın etkilerinin azaltılması şeklinde tanımlanabilir. Bütün risk kontrol metodları, gerekli önlemlerin alınması ve / veya kontrol aktivitelerinin hasarın oluşumundan önce yerine getirilmesi ile ilgilidir. d. Hasar Kontrol Yönetimi - Hasarın Minimize Edilmesi: İşletmeler açısından hasar kayıplarının azaltılmasına yönelik Hasar Kontrol Yönetiminde programlanan ilk adım ve genel yönelim kontrolün sigorta şirketine transfer edilmesidir. Sigorta şirketi açısından ise, Hasar Kontrol Yönetiminden amaçlanan, hasarın toplam maliyetinin mümkün olan en düşük seviyede tutulmasıdır. Bunun için ; t Oluşumundan itibaren hasarın önlenmesi, (Hasara sebep olan riskin azaltılması) t İnsanların ve / veya binaların hasardan korunması, t Oluşabilecek hasar sonucunda meydana çıkabilecek etkilerinin sınırlandırılması, t Hasarın oluşumundan itibaren kurtarılanların maksimizasyonu konularına dikkat edilmelidir. Amaç, hiç bir şekilde istenmese de meydana gelen hasarın etkilerinin azaltılarak minimize edilmesidir. Yangın eğer önlenememişse sınırlandırılmalıdır, bunun için ilk şart yangının erken farkedilmesi ve yangınla mücadelenin eğitilmiş bir personel grubu ile yapılmasını sağlamaktır. Bu amaçla duman, ısı ve gaz uyarı / alarm sistemleri 24 saat çalışır vaziyette tutulmalı, yangın söndürme cihazları devamlı kontrol edilmeli ve otomatik sprinkler sistemleri kurulmalıdır. ---------------- Yangın ve Güvenlik m Sayı 56 Mayıs - Haziran 2001 ----------------IGf
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=