K. ÇfLfNG1R00LU passlıHVAC sistemiileiklimlendirilmektedir. Sabit olarak 1.4 cfmlft2. (0.00071 m3./slm2. ) hava sirkülasyonludur. Her kattaki hava santrali odasına şartlandırılmış dış hava, aşağı ve çatıya yakın konan hava santralleri ile verilmektedir. Her kattaki hava santralleri ise o katın sirkülasyonununu temin etmektedir. Öyle ki, düşey şaft, yalnız O. 1 cfmlft2'e (0.00051 m3 lslm2) göre ebatlandırılmış ve şartlandırılmış dış hava geçişi şaftı, duman tahliye şaftı ve tuvalet egzoz şaftı olarak yapı içine girmiştir. Buna göre tabii olarak yapı yatay kompartmanlara ayrılmış durumdadır. Projede yukarı veya aşağı inen uzun ve geniş dağıtıcı ve toplayıcı kanalları bulunan hava santralleri yoktur. Aynca, yapı 26 ve 29 kat olarak bölünmüş durumdadır. Çatıdaki ve aşağıdaki dış hava hazırlayıcı ve egzoz santralleri bu şekilde tertiplenerek, 26. katta yapı tamamen kapatılmıştır. Yalnız bütün yapı boyunca devam eden iki adet kaçış merdiveni ile bir adet servis asansörü şaftları vardır. Yapının dış kabuğu ve taşıyıcı sistemi çelik karkas olup, çelik karkas betonarme ile kaplanmıştır. Zemin granit malzeme ile kaplanmış kolonlar üzerinde yükselen bir yapıdır. Duvarın sızdırması, test edilerek 1.57 lb.flf2. (75 Pa) basınçta 0.06 cfmlft2. (0.00031 m3lslm2. ) bulunmuştur. Döşeme geçişlerinde boru v. b. etrafı, ateşe dayanıklı malzeme ile sızdırmaz hale getirilmştir. Öyle ki, düşey yönde zehirli duman geçişleri büyük ölçüde redüksiyona uğratılmıştır. Beher kaçış veya çıkış merdiveni boşluğu basınçlandırılması için iki adet beheri 40.000 cfm (18.9 m3 Is) kapasiteli fan tesis edilmiştir. Bunlardan bir tanesi tepeye diğeri ise aşağıya konmuştur. Bu fanlar kapılı tipte olup, iki saat ateşe dayanıklı malzeme tarafından sandırlanmıştır. Bu 40.000 cfm. (18.9 m3ls) miktarındaki dış hava metal kanallar ile sevkedilmektedir. Bu kanallar da iki saat ateşe dayanıklı bir malzeme ile bütün çıkış merdiven boyunca kaplanmıştır. Ve hava her üç katta bir menfezden dışarı verilmektedir. Kaçış merdiveni etrafı da dikkatle inşa edlirniş ve yüksek sızdırmazlık derecesinde techiz edilmiştir. Merdivenin çıkış kapılarının üç tarafı conta!anıp, alttarafı(dragstrip) sızdırmaz şekilde yer süpürücüsü ile techiz edilmiştir. Hatta modam kaçış merdiveni duvarları ve kapıları için prosedür, sızıntı dengesini sağlayabilmek için ihtiyaç, hava miktarına beher kat için 100 ila 200 cfm. (0.0472 -:- 0.094 m3ls) daha hava ilave etmektedir. Kaçış merdivenine verilen hava veriş fanının üzerinden veya etrafından by-pass edilmektedir. Bu suretle merdiven YANGIN VE GÜVENLİK DERGİSİ SAYI 6 boşluğunun basınç yükselmesine mani olunabilir. Bu by-pass mekanizmasını kaçış merdiveni içine konan bir basınç sensörü ile tüm kapılar kapalı iken gerçekleştirmek mümkün olmaktadır. Bu uygulamada, dört kapı açık kaldığı halde merdiven kovasında basıncın yaklaşık 0.10 inwg. (25,4 pa.) artı basınçta kalabilmesi için yeterli hava miktarı vardır. Bu yapının yangın ve duman kontrol sistemlerine güvenilirlik için neye ihtiyaç vardır? Tahliye ve sığınak alanları ile donatılmaya mı ihtiyacı vardır? Hatırlanacağı gibi, beher kata iki adet hava santralı hizmet vermektedir. Bunlardan bir tanesi her katta bulunan hava santrali, diğeri ise merkezi olup, dış havayı ıslah ettikten sonra, her kattaki müstakil hava santrallerine veren dış hava santralidir. Faal olan alarm düzeni, yangın duyar elamanları ve alarm sistemi aşağıdaki gibi olacaktır: 1. Yangın zuhur eden katta yangının sirayetini önlemek için o katta bulunan hava santralini durdurmak, ayrıca dış havayı içeriye veren hattı kapatmak gerekir. 2. Yangın çıkan katta, duman tahliye sistemini çalıştırmak ve egzoz kapasitesini artırmak gerekir. Bu kapasite artımı en az acmin saatte altı kere değişimi miktarında olmalıdır. Örneğin egzoz fanı alt 26. katta 1 1 5.000 cfm (54.3 m3 Is) ve sistem üstteki 29. kat için egzost kabiliyeti 98.000 cfm. (46.26 m3 Is) olmalıdır. 3. Yangın çıkan katın alt ve üstündeki katları basınçlandırmak için dış havayı veren santralin çalışmaya devam etmesi gerekir. Ayrıca bu katlarda istenilen pozitif basıncı yaratmak için (make-up) takviye havasına ihtiyaç vardır. Bunun için her katta istenilen basıncı elde edebilmek için yaklaşık 0.30 cfmlft2. (0.00153 m3lslm2.) havaya ihtiyaç vardır. Bunun için dış havayı veren primer hava santralinin fan hızını değiştirmek suretiyle bu işi başarmaktadır. Bu suretle olayın çıktığı katın alt ve üst katlarında yaratılan bu basınç fa zlası ile, zehirli dumanların hadise yerinden diğer bölgelere transferi önlenmiş olmaktadır. 4. Yukarıdaki hadisenin (yangın ve dumanın) ilerlemesi halinde yangın kontrol sistemi, her defasında aynı sistem hareketini, bu bölgeler veya katlar için tekrarlayacaktır. 5 . Kaçış merdivenleri, yangın çıkan kattan insanların tahliyesi için kapı açılması halinde de yangın ve dumanın gırışıne mani olmak ıçın basınçlandırılmıştır. Dikkat edilmesi gereken noktalardan bir tanesi de, basınç kontrol edilmesi m
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=