Technical lnformation da, en az 2 m dolaylarında; kuyu, rögar, bodrum penceresi, kömürlük girişi, havalandırma kapalı yerlerin bulunmamasına dikkat edilmelidir. 1 6. Sıvılaştırılmış petrol gazları tüpleri ve bunlarla birlikte kullanılan cihazlar uyumak için kullanılan yerlerde bulundurulmalıdır. 2-6. LPG Kullanımında Yangın Güvenliği LPG tankları neticede basınçlı kaplardır. Bu kaplar içerisinde, sıvı olarak tutulan gazlar, yukarda sıralanan kurallara uyulmayıp bir yangın tehlikesine maruz kaldığında, meydana gelen ısı, basınçlı kap içerisinde bulunan ısıyı kaynatarak, basıncın artmasına ve neticede infilak etmesine neden olur. Bununda çevreye etkisi bir yangın başlaması şeklinde olacaktır. 2-7. Korunma Önlemleri a) Aşırı Akış Vanaları; Genelde sabit depolarda uygulanır. Depodan akış belli bir kapasiteyi aştıktan sonra harekete geçer ve akış vanasını kapar. Ancak belli bir debiden küçük akışlarda etkili değildir. b) Emniyekt Kapatma Vanaları; Bir acil durum kapatma vanası, yükleme boşaltma istasyonunda tesis edilerek tehlike halinde kullanılır. Emniyet vanası ana doldurma hattına bağlanırve ısı duyarlılığına göre çalışır. Yani, bir yangı n durumunda vana otomatik olarak kapatılacaktır. Bu emniyet vanası bulunduğu yerden manuel olarak kapatılacağı gibi, uzaktan çekmeli olarak da hareket ettirilebilir. 2-8. Depolama Tesisleri Depo tesisleri üzerinde monte edilmiş güvenlik elemanlarının yanında iyi bir yangından korunma sistemi de çok önemlidir. Farklı LPG depoları için, farklı şartlara göre değişen gereksinimler vardır. NFPA-58'e göre 15 m3'den büyük kapasiteli depolarda kesinlikle yangın güvenlik önlemleri alınmalıdır . Korunma önlemleri; depo sahası, diğer binalarla ilişkiler, eldeki su kaynakları, tesisin yangın güvenlik ekibi kapasitesi ve yerel itfaiyenin hareket kabiliyeti ile etkinliği göz önüne alınarak yapılacak bir risk analizi sonucunda belirlenir. Ancak, tesis yönetimi, yerel itfaiye ve güvenlik teşkilatı ile acil durumda uygulanacak planları önceden koordine etmelidir. Yerel itfaiyenin adı geçen tesisi tanıyıp, acil durumlara karşı önceden hazırlıklı olması son derece önemlidir. Acil durumlar için yapılacak ön analiz ve hazırlıklar, yangın söndürme ve BLEVE (Kaynayan sıvı, genleşen buhar patlaması) yangınlarında çok yararlı olmaktadır. Yangınla mücadelede, önemli bir faktör, LPG tank yangınında, tankın üst tarafında kalmış kuru kısımlara çabuk ve yeterli miktarda su püskürterek tankın soğumasını sağlamaktır. Büyük kapasiteli tanklarda geçmişte yaşanan BLEVE patlamalarında, 1 O ile 30 dakikalık bir zaman aralığında su gecikmeleri olduğu görülmüştür. Bu konuda NFPA'in hazırlamış olduğu eğitim filmi "Handling LP-Gas Emergencies" konu ile ilgilenenler için çok iyi bir kılavuzdur. 3-) ŞOFBENLERDE GÜVENLİK SİSTEMLERİ Gaz yakıtlı şofbenler, içinden geçen suyu anında ısıtan, deposuz su ısıtıcılarıdır. Güçleri 1 7.4 kW'tır. Kullandığı yakıt, büyük oranda halk arasında tüpgaz olarak da bilinen, sıvılaşt ı rılmış petrol gazı (LPG) ile doğalgazdır. Daha önce de belirttiğimiz gibi LPG, yani sıvı gaz ile doğalgaz yanmamış konumlarında zehirsiz gazlardır ve her iki gaz türü normal olarak kokusuzdur. Ancak LPG tüplerine, tüpten dolayı meydana gelebilecek gaz sızıntılarını insan burnunun hissedebilmesi için gaza özel bir koku ilave edilir. Bu koku ise insanı uykusundan bile uyandırabilecek kadar yoğundur. LPG gazı havadan ağırdır Yangın ve Güvenlik m Sayı 61 Mart 2002 ve bileşimi %25 propan, %75 bütandan oluşmaktadır. Tüpün içi sıvı gazla doludur ve çevre ısısı ile tüpün içindeki sıvı, gaz haline dönüşür. Kullanılan dedantör aracılığı ile gazın basıncı düşürülerek şofbenlerde yanabilir hale gelir. Eğertüpgazda kaçak varsa, ortama gaz sızması meydana gelir. Sızan gaz havayla %9 oranında karıştığında patlayıcı özellik kazanır ve ateşle temas halinde patlama meydana gelir. İstenmeyen bu tüp patlamalarının önüne geçmek için, kullanılan tüplerin istenen normlara uygun olması, kullanımının ve bağlantılarının doğru yapılması gerekmektedir. Şofben üzerinde bulunan emniyet sistemleri ise, şofbenin kullanım anında hem yanmamış LPG gazını, hem de atık gazları kontrol altında tutarak, şofbenlerin tam güvenlik içinde çalışmasını sağlarlar. 5 adet emniyet sisteminden 3 tanesi yanmamış gaz, 1 tanesi su basıncı ve 1 tanesi de atık gaz kontrolü yapar. Magnet ventil, pilot alevi-termo eleman grubu ile beraber olarak çalışarak, herhangi bir nedenle pilot alevi söndüğünde gaz geçişini otomatik olarak kapatır. Kumandalı gaz ventili ise su kesilince ana gaz girişini kapatır. Emniyet termostatı, cihaz üzerinde herhangi bir nedenle meydana gelecek aşırı ısınmaya karşı kullanılan bir korumadır. Termostat tarafından uyarılan magnet bobin ana gaz girişini kapatarak pilotun ve brülörün sönmesini sağlar. Cihazın su armatüründe bulunan emniyet valfi aşırı su basıncına karşı cihazı korur. Baca sensörü ise cihazın baca davlumbazı üzerine monte edilmiş bir termostattır. Şofben kullanım yerinin istenenden küçük olması ve havalandırmanın yetersiz olması halinde baca bağlantısının yapılmadığı veya bacanın tıkalı olması durumlarında, atık gazın ortama çıkmasını engelleyerek cihazı güvenlik içini de söndürür. Sonuç olarak, ani su ısıtıcıları olan şofbenler, teknik gelişimleri itibarı ile uluslararası standartlara ulaşmış durumda ve tümüyle güvenli kullanım sağlanarak, halkımızın kullanımına sunulmaktadır. 0 Kaynakça: 1. TS 2179, 2. fııdııstria/ Fire Hazards, 3. Haııdbook, Secoııd Editioıı, 4. Chapıer 38 - Lique.fıed Peıroleıım, 5. Gases al Jııdustria/ Plaııts, 6. NFPA Pııblicaıioııs, 7. U. Ü Bıırsa İtfaiye Reorganizasyon Kitabı
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=