Technical Information nemle, sülfrik asite dönüşür. Böylece hem kazan borularını, hem de asit yağmurları ile çevreyi tahrip eder ve zarar verir. Ayrıca solunması halinde canlılar için zehirleyici etkisi vardır. İkincisi is ve uçan kül parçacıklarıdır. Özellikle kömür yakılması halinde çevreye yayılan bu katı parçacıklar temizlik ve insan sağlığı açısından son derece zararlıdır. Ayrıca kazan yüzeylerini kapayarak verimi ve ısıl kapasiteyi düşürürler. Üçüncü faktör ise yanmamış gazlardır. Bunlar içinde özellikle karbonmonoksit belirli dozlara ulaştığında öldürücü etkisi olan son derece zararlı bir maddedir. Bu üç zararlı madde doğal gaz yanma ürünlerinde bulunmamaktadır. Doğal gazın yanması sonucu oluşan o/o 1 8-20 gibi yüksek oranda su buharı ve doğal gazın yapısındaki azotun oksijenle birleşmesiyle oluşan (NO) azotoksitlerin oluşumu çevreye zarar verir. Azotoksitler fiziksel rahatsızlıklara ve yüksek dozda bulunduğunda boğulma hissine neden olur. Yanma ürünleri içinde NOx oluşumunun ana nedenlerinden bir yanma sıcaklığının yüksek olmasıdır. Doğal gaz ocak sıcaklıkları yüksektir, buralarda oluşan NOx emisyonları diğer yakıtlara göre az olmasına rağmen yinede önemli mertebededir. Bu nedenle doğal gaz kazanlarında azotoksit emisyonlarını minimuma indirmek için önlemler alınması gerekmektedir. Özellikle sanayi kentlerinde doğal gazın kullanılması çevre kirliliğini azaltma açısından büyük yarar sağlayacaktır. Böylece hava kirliliği özellikle kış aylarında en olumsuz etkiyi yapan kükürt dioksit ve duman oranı, doğal gaz sayesinde büyük ölçüde ortadan kalkacaktır. 3. KAPALI HACİMLERDE DOĞAL GAZIN TEHLİKELERİ Bu başlık altında kapalı hacimlerdeki tehlikeler incelenecektir. İster atölye olsun, ister işyeri veya büyük bir fabrika olsun, özellikleri itibari ile hepsinde benzer tehlikeler söz konusudur. 3.1. Odalardaki Tehlikeler Odalarda doğal gaz cihazı olarak sobalar bulunmaktadır. En tehlikesiz sobalar hermetik tip denilen ve dışarıdan hava alıp yanma ürünü gazları dışarı verenlerdir. Dışa açılan boru ucu kapanırsa tehlikeli olabilir. Oda içinden yanma havasını alan bildiğimiz sobaların tehlikesi diğer sobalarla aynı oranda olup, odanın iyi havalanması sağlanmalıdır. 3.2. Mutfaktaki Tehlikeler Mutfakta motoru olmayan havalandırma menfezi kullanılması gereklidir. Doğal gazın yanması için gerekli havanın temini için bu şarttır. Elektrikli aspiratörler kıvılcım çıkarmayan cinsten olmadıkça kullanılmamalıdır. Havalandırma deliklerinin önü asla kapatılmamalıdır. Şofbenler banyoya değil mutfağa monte edilirler. Kışın çok hava tüketen şofben veya ocak mutfağın havasını harcayacağından kapıyı kapatıp ta içeride oturan biri için "boğulma" tehlikesi mevcuttur. Kışın soğuk nedeni ile bu delikler kapatılmamalıdır. 3.3. Banyodaki Tehlikeler Banyodaki buhar tehlikeyi daha da arttırır. Çünkü buhar oluşurken mevcut kapalı ortamda bulunan havanın yerini alır. Banyoda kullanılmaması gereken şofbenlerin bir de bacalarının iyi çekmediği hatta bacasını takmadan dahi kullanıldığı durumlarda iyi havalandırılmayan banyolarda pek çok ölüm olmaktadır. Banyodaki ölümlerde oksijenin azalması ile meydana gelen karbon monoksitgazının da tesiri çoktur. Baca gazları hiçbir zaman bulunulan ortama verilmemelidir. 3.4. Apartman Boşlukları Apartmanın giriş vanasında olan bir kaçak dahi en üst kattakiler için ciddi bir tehlikedir. Çünkü kaçan gaz üste doğru gid'ı;r. Çatıdan atmosfere açılan bir kapak olması bu birikimi önleyecektir. Özellikle doğal gaz tesisatı yapılırken meydana gelen her kaçağın nerelerde birikebileceği dikkatlice incelenmelidir. Yangın ve Güvenlik m Sayı 63 Mayıs 2002 Alt katlardaki kaçakların üst katlara taşınması için en uygun ortam apartman boşluklarıdır. Apartmanın neresinde olursa olsun duyulan doğal gaz kokusu derhal ilgili gaz dağıtım kuruluşuna ulaşılabilecek acil servis telefon ihbar numarası olan 187'ye bildirilmelidir. Yaşlı ve kimsesizlerle özel olarak ilgilenilmelidir. Çünkü onların dairesinde olabilecek bir patlama tüm apartmanı etkileyecektir. 3.5. Tuvaletteki Tehlikeler Tuvaletten gaz gelmesi olayına rastlanılmıştır. Bu nedenle gaz kokusu hissedilirse derhal havalandırma yapılmalı ve kıvılcım çıkarılmamalıdır. Yetkililer mutlaka çağrılmalıdır. 3.6. Kazan Dairesindeki Tehlikeler En tehlikeli olabilecek kısım burasıdır. Çatıya yapılmadı ise buradaki bir patlama diğer takları da etkiler. Bu nedenle birden çok katlı işyeri veya konutta yaşayanların tehlikede olup olmadığını bilmek amacı ile arada bir ilgilenseler iyi olur. Bu ilgi bilgi ile olmalıdır. Aksi takdirde faydadan çok zarar getirir. Örneğin havalandırma menfezlerinin önü kapanmışsa açılmalıdır. Yetkili olmayan hiç kimseye tamirat yaptırılmamalıdır. Kazan dairesi kapıları dışa açılır cinsten olmalıdır. Doğrudan merdiven boşluğuna açılmasına izin verifmez. Havalandırma iyi olmazsa veya baca iyi çekmezse yanda oturan kapıcı dairesi için de tehlike mevcut olabilir. Yağmurlar başlamadan mutlaka bacalar temizlenmelidir. Doğal gazla çalışan kazanlar için baca dizaynı tekrar gözden geçirilmelidir. 1 mm kalınlığında AS 316 paslanmaz çelik dairesel baca kılıfı geçirilmelidir. Ayrıca sesli veya ışıklı alarm cihaz-ları kullanılabilir. 3.7. Topraklama ile İlgili Tehlikeler Gerek konut vegerekse işyerlerinde tüm elektriksel cihazların topraklamaları kurallara ve TSE standartlarına uygun olarak yapılmalıdır. Doğal •gaz boruları asla topraklama için kullanılmamalıdır. Kazan dairesinde kullanılan elektriksel teçhizat patlamaya sebep olmayan cinsten (ex-proof) olmalıdır. 3.8. Statik Elektrik ile İlgili Tehlikeler Durgun elektrik de dediğimiz statik elektrik sürtünme ile oluşur ve biriktiği -----------�
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=