Technical lnformation edilmesi sağlanmalıdır. Bunun nedeni tüp içinde olmasına rağmen rutubet alması nedeniyle topraklanan kuru tozun akışkan hale geçmesini sağlamaktır. Bu noktada bazı tüplerin basınçlarının düşük olduğu ve bazılarının da yeterince toz içermediği görülecektir. Bu ülkemizin genel bir sorunu olup,kullanılacak tüplerin alınmasında TSE tarafından da kalitesi tescil edilmiş firmaların ürünlerinin seçilmesine önem gösterilmelidir. 4.4. Doğal Gaz Borusunun Flanşından Gaz Kaçağı Flanştan çıkan doğal gaz kuru toz yerine karbondioksitli söndürücü ile başarılı bir şekilde söndürülmektedir. 4.5. Topraktan Gaz Gelmesi Topraktan gaz gelmesi durumunda söndürmenin yolu, söndürmeye başlanılan yerden itibaren yeri süpürerek ilerlemektir. 4.6. Sayaçtan Gaz Kaçağı Konutlarda veya iş yerlerinde sayaçtan gaz kaçması durumunda önemli olan neyin daha zararlı olduğuna karar vermektir. Bazen gazı kesmek mümkün olmuyorsa ve etrafa fazla bir zararı yoksa yangının devam etmesi daha iyidir. Çünkü gazın kesilmemesi durumunda yangın nedeni ile ortamda bulunan kıvılcımlara söndürülen yerden gelen gaz akışı bu defa bir patlamaya sebep olacaktır. Küçük boruların lehim yeri veya bir başka yerinden kaçan gaz katı yağ veya çamur gibi bir cisimle söndürülebilir. Bir defa gaz akışını kesivermek söndürmek için yeterlidir. 4.7. Gaz Kokusunun Hissedilmesi Dairede gaz kokusu hissedilirsevarsatüm alevlerin söndürülmesi gerekir. Daha sonra tüm pencere ve kapıları açarak gazın dışarı çıkmasına müsaade edilmelidir. Kesinlikle sigara içilmemeli, ateş yakılmamalı, elektrik düğmeleri açılıp kapanmamalı, elektrik fişleri çekilmemeli, zil çalınmamalı ve fazla çalışan cihazlar kapatılmalıdır. Sayaç ve diğer gaz vanaları kapatılarak derhal 187 no'lu BOTAŞ acil servisine haber verilmelidir. Görevliler gelinceye kadar hiçbir vana açılmamalıdır. 5. DOĞAL GAZ ORTA ve ALÇAK BASINÇLI DAĞITIM SİSTEMLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI Boru hattı taşımacılığı, doğal gazı üretim sahalarından kullanıcı merkezlerine nakleden uzun mesafeden yüksek basınçlı iletim hatları, basınç ayarlama, ölçüm ve kokulandırma yapıldıktan sonra gazı tüketiciye şehir içi boru dağıtım sistemi vasıtasıyla ulaştıran ve iki kademede mütalaa edilen bir sistemdir. İki konuda başlı başına geniş bir uygulama ve mühendislik alanını kapsadığından, şehir içi dağıtım sistemlerinin basıncının seçiminde "emniyet" ve "ekonomi" şeklinde kesin etkileyici iki faktörün gözönünde bulundurulması gerekmektedir. Basınç konusunda bu iki faktör, malzeme bağlantı tipleri ve diğer şebeke durumlarına göre değerlendirilmelidir. Farklı dağıtım tipleri sistemi konusunda dağıtımcıların basınç aralığı hakkındaki fikirleri farklı emniyet konumlarına bağlı olarak genellikle değişmektedir. Şehir dağıtım şebekelerinde basınç cinsine göre iki sistem de yapılabilmektedir: a) Alçak basınçlı (AB) dağıtım şebekeleri, AB dağıtım şebekelerindeki gaz, müşteri aygıtlarına şebeke ile aygıt arasında hiçbir basınç düşürücü cihaz gereksinmesi olmadan ulaşan basınç seviyesidir (Ankara modelinde olduğu gibi). AB şebekeleri eski havagazı şebekelerinde sıkça kullanılmaktadır. AB şebekelerinde gaz aktarım kapasiteleri düşüktür. Ancak 0.1 Bar'lık basınç seviyesi seçilmesi, gaz aktarım kapasitesi arttırabilir. Ancak bir basınç düşürücü regülatör yerleştirilmesi gerekmektedir. Yangın ve Güvenlik III Sayı 63 Mayıs 2002 b) Orta basınçlı (OB) dağıtım şebekeleri, 08 dağıtım şebekelerinde 4 Bar basınçlı dağıtım yapılır. Gaz aktarım kapasiteleri çok yüksektir, ancak her binada bir basınç düşürme bataryası kullanılması gerekir. Orta ve alçak basınçlı olarak dizayn edilecek dağıtım şebekelerinde emniyet ve ekonomi açısından karşılaştırma noktaları aşağıda belirtilmiştir. 5.1. Emniyet a) Tüketiciye Yönelik Emniyet Gaz dağıtımında özellikle binalarda emniyet çok önemlidir. I. Orta basınçlı sistemlerde; • 4 Bar sisteme giriş vanası, basınç düşürme bataryası ev dışı bir kutuya yerleştirilmelidir. Bu sistem nispeten pahalıdır. • Binaya gazın iki farklı basınç ile girmesi gerektiğinden, kazan ve mutfak ihtiyacı için iki ayrı boru tesisatı gerekir. • Orta basınçla beslenen yüksek binaların girişlerinde gaz kaçağının hissedilmesi halinde, ani kapama vanası bulunmalıdır. • Regülatör bataryasının ani basınç dalgalanmalarında gaz kesileC"�ğinden, dağıtımcı bir eleman tarafından tekrar devreye alınması gerekir. •:'f • 08 sisteminde kullanılan borular AB sistemine göre 2.5 kat küçüktür. Örnek çap: 100 mm 08, çap: 250 mm AB olur. • Tüm tüketici taleplerine karşılar il. Alçak basınçlı sistemlerde; • 4 Bar girişli regülatör bataryası yoktur. • Binaya tek boru ile bağlantı yapılır. • İsteğe bağlı olarak bina girişine ani kapatma vanası konulabilir. • Regülatör bataryası olmadığından dağıtım elemanın müdahale etmesine gerek yoktur. • AB boru çapları 2.5 kat büyük olduğundan pahalı olmaktadır. • Tüm tüketici taleplerini karşılayamaz. Sonuç olarak; 08 hattı AB sistemine göre ucuz bulunsa da emniyet değerleri açısından AB sistemi uygun görülmektedir. ----------��
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=