Yangın ve Güvenlik Dergisi 64. Sayı (Haziran-Temmuz 2002)

Training il KAZA ZİNCİRİ 1 . İnsanın doğa ya da sosyal evrim karşısındaki zayıflığı, 2. Kişisel özürler, 3. Güvensiz hareket ve güvensiz koşullar, 4. Kaza olayı, 5. Yaralanma-ölüm (hasar), il) MAKİNA KORUYUCULARI Metal işleme, şekillendirme ve benzeri çalışmaların yapıldığı iş yerlerinde en önemli iş güvenliği önlemi makinaların operasyon nokta veya satıhlarında alınacak koruyucu tedbirlerdir. Makina koruyucuları diye adlandırdığımız bu ekipmanların zamanında yapılmaması yüzünden ağır yaralanmalarla sonuçlanan makina kazaları olabilir. Geçmiş yıllarda meydana gelen kazaların çoğu makina koruyucusu eksikliğinden kaynaklanmaktaydı. Aynı zamanda üretimde amaçlanan hedeflere varılamamasının genel sebepleri içinde "koruyucu eksikliği" de sayılmaktadır. Ayrıca operasyon noktalarının veya güç aktarma oranlarının (transmisyon kayışı, dişli veya mili) mahafazaları, koruyucuları zaman zaman bakım , onarım ya da ayar nedenleriyle çıkartılmakta ancak tekrar yerine takılmamaktadır. Bugün batı ülkerinde tehlikeli operasyon • • EKANI K - TESiSAT IAT ve MONTAJ • NDE iŞ KAZAIARI •• • ve ONLENMESI lndustrial Work Accidents in Mechanical -lnstallation Manufacturing & Assembly and How to prevent them nokta veya sathına sahip makinalar üretilirken daha proje safhasında koruyucuları da planlamakta ve makina ile birlikte üretilmektedir. Bu tür koruyucu aksesuarı eksik makina satışı bu ülkelerde yasalarla önlenmiştir. Bu durumun aksi olarak koruyucusuz imal edilen bir makinaya sonradan kullanıcısı tarafından koruyucu dizayn etmek ve pratikte uygulamak, son derece zor ve pahalı bir yoldur. Genel olarak makinalardaki potansiyel tehlike, makinaların tipine, işleyiş şekline ve hareketli parçaların durumuna bağlıdır. Makina koruyucuları eğer uygun yapılmamışsa güvenilirlik açısından veya rahat çalışmaya engel olması bakımından tehlike veya rahatsızlık arz edebilmektedir. Bu nedenle genellikle bu tür koruyucular operatörler tarafından çıkartılır. Çalışma koruyucusuz devam eder. Ayrıca uzun yıllar (20-30 yıl) kullanımda kalmış makina koruyucuları da yenilenmeli veya kullanılmamalıdır. Gelişmiş endüstri ülkelerinde koruyucular, bu alanda kontrol ve standart saptama yetkileri ile donatılmış sorumlu kuruluşlarca Yangın ve Güvenlik il Sayı 64 Haz-Tem.2002 Hüseyin Avni Yardımcı İş Güvenliği Uzmanı incelenir ve imalatçılarına, normlara uygunsa üretim izni verilir. Dolayısıyla bu durum makina koruyucularının gelişmesine ve daha sağlıklı makina koruyuculan üretilmesine sebep olur. Makina koruyucularının amacı, çalışanın tüm vücudunu veya herhangi bir organını, giysilerini makinanın tehlikeli kısımlarından korumaktadır. Tehlikenin çeşidine göre bunu sağlamanın yolları farklıdır. Bunlardan biri tehlike bölgelerini (operasyon noktası veya sathı) uygun muha-

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=