Yangın ve Güvenlik Dergisi 66. Sayı (Ekim 2002)

Article dikkate alınmamış olmaktadır. Bazı çalışmalar küçük ölçekli in celenıe l e r di r. Özellikle FMRC model ça l ışması, modellemeye tam bir yaklaşım için girişimde bulunmuştu r. Bununla birlikte, yangın büyümesi ve söndürülmesini ampirik olarak modellemek için bazı girişimlere rağmen, çalışmada kullanılan modelleme yöntemleri problemin sadece akışkanlar mekaniği bölümleri için geçerli olmaktad ır. Her biri bağımsız olarak çalışan sprinkler başlı kla rı yerine bir grup sprey nozulunun kullanılması , raf tipi depolamayı temsilen düşey karton kutular kullanılması sonuçların değerlendirilmesine sınırlama getirmektedir. Burada belirtilen test programl arının hiç biri, sprinkler ve çatı açıklıkları etkileşimini tanı olarak değerlendirecek yeterli büyüklükte bir test binası kullanmamışlardır. Bazı test bina ları ne kadar geniş olurlarsa olsunlar sprinkler sistemi ve açıkl ıkların kullanıldığı asıl binalar yanı nda çok küçük kalmaktadırlar. FMRC yapısı (4650m2 ) çatı açıklıkları içerek özelikte değildir, ve FMRC hiç bir zaman tanı ölçekli çatı açıklıklı spTest Programı Çatı rinkler testini gerçekleşti rmem iştir. UL yapısı tipik bir perdelenmiş alanın sadece üç katı boyutunda olan 1393m2 büyü klüğü nde bir test alanına sahiptir, ve bu yapıda çevresel etkilerden dolayı ventilasyonsuz test yapmak mümkün değildir. Öyle ki bu durumda sağlanan veriler tanı değildir ve problemin anlaşılmasındaki değerlendirme de çok büyük dikkate ihtiyaç duyu lması 111 gerektirmektedir. Bu tür deneylerde tekrarlanabilirlik önemli bir konudur. 1974 FMRC, 1989 Duman Sprinklcr (Tarih sırasına gl;re) Açıklıkları Perdeleri Sistemi Yakıt Ölçek 1. Arın:nır Research Foundation KOçük Ölçekli Açıklık Testleri, 1955 Evet Evet Hayır 2. FMRC Açık lı k l ar, Perdeler ve Evet Evet Evet Sprink lcrlcr Üzerine Testler, 1956 3. Fire Research Station Yangın Açıklık Araştırımsı, 1958 Evcı Evet Hayır 4. UL Açıklıkların Spriııkler Sistemi Evet Evet Evet Olan Yangınlar Üzerine Etkileri, 1964 5. Colt lntcrnational, Ltd. Portsınouıh Evet Yangın Testleri, 1966 Evet Hayı r 6. FMRC Araba Lastiği Yangın Testi, Çevresel 1970 Hayır Evet 7. FMRC Rafi, Depolama Testleri, 1971 Çevresel Hayır Evet 8. FMRC Spriııkler Sistemli Yangınlarda l-lnvalandırım Performansı Modelleme Evet Evet Evet Çal ışnnsı 9. FMRC Depolanmış Plastiklerin Çevresel Hayır Evet Test Edilrrıesi Programı, 1975 10. IITRI Tanı Ölçekli Açıklık/Sprinkler Evet Evet Evet Araşıırıms ı , 1980 11. Glıent Açıklık/SprinklerTcstleri, 1989 Evet Evet Evet 12. FMRC Alış Veriş Mağaza Hayır Kısmi Evet Depo Koruın,1s 1 1 1994 13. UL Sprinkler, Açıklık, Duman Perdesi Evet Yangın Testleri (NFPRF), 1998 Evet Evet NS- Bastınlaıııay(//ı yang111 (sprey veya alevleııebileıı sıvı lıavıızyangını gibi) S - Bastmlabileıı yaııg111 (A smıfı yaııg111/cır gibi) NS Küçük NS Büyük Küçük, NS BOyllk s Bliylik NS Büyük s Büyük s Büyük NS, S Küçük s Bllyük s Büyllk NS Büyük s Büyük NS, S Büyük Yangın ve Güvenlik il Sayı 66 Ekim 2002 IITRI ve 1998 UL testleri açıkça göstermiştir ki, A sınıfı yangınlar ile yapılan bastırma testleri tekrarlanamaz. Kontrol ve tekrarlanılabilirliğin geliştirilmesinin beklendiği FMRC küçük ölçekli çalışmas ın da, hataların açılan spriııkler sayısının ortalama %20 üstünde veya altında olması tipik bir durum olarak görü l müştür. Büyük ölçekli IITRI çal ışmasında, hatalar yaklaşık ortalama ± %35 olduğu görülmüştür. 1998 UL çalışmasında ki göstergeler daha büyük sapmaları n bile mevcudiyetini göstermişti r. Bundan dolayı ayrı ayrı gerçekleştirilen özel testlere dayanarak bir takını çıkarımlar yaparak değerlendirm e uygun olmamaktadır. 4.1. Sprinkler sistemli yapılarda duman/ ısı açıklıklarının kullanılmasının olumlu olacağı yönündeki iddiaların değerlendirilmesi: Duman/ısı açıklıklarının sprinkler sistemi ile kul la nıl ab il eceğin i belirten olumlu iddialar daha önce ayrıntılı olarak açıklanmıştı. Çoğu durumda bu iddialar benzer yönlere ve sonuçlara sahip olma ktad ı r. Değerlendirme için bu iddialar aşağıdaki gibi dört madde olarak basitleştirilebilir: a) Duman/ısı açıklıkları yapı içerisinde yanma ürünlerinin dağılmasını sınırlar. b)Dunıan/ısı açıklıkları olay esnas ınd a açılacak sprinkler başlık sayısını azaltır. c) Duman/ısı açıklıkları, itfaiye teşkil atına bina içindeki yangın kaynağını bulmada yardımcı olur ve tehlikeli bir işlem olan insan gücüne dayalı çatı havalandırmasına olan ihtiyacı azaltır. d)Eğer yapı içerisindeki spriııkl er sistemi çalışmazsa, Duman/ısı açıklıkları yapı içerisinde yanma ürünlerinin dağılmasını sınırlar. Duman yayıl ı mın ı n boyutunu sın ı rlamak temel fiziksel işlemin anahtarı olup bu durum acil tahliyeye, itfaiyecilerin girişine, ve duman ve ısın ı n meydana geti receği hasarın boyutunun sıııı rla nnıasıııa izin verir. Bu iddia ile ilgili bilgileri içeren çal ışmalar 1956 FMRC, 1994 FMRC, Cheııt ve UL testleridir. Yanma ürünlerinin yayılımı nın sınırlanması testler sırasında görünebilirliğiıı gözlenmesi ile bel irlenmişti r. 1956 FMRC sprey yangı n testlerinde, pe rdelen m iş alanın dışındaki görünebilirlik havalandırma ile ge li ştir il mi ştir. 1974 FMRC model

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=