Yangın ve Güvenlik Dergisi 66. Sayı (Ekim 2002)

Technical Information Maddelerin yapısında; işleme, öğütme, sürtünme, karıştırma, sıçrama, taşıma ve depolama gibi işlemleri sonucunda statik elektrik yüklenmeleri oluşur. Statik elektrik, iletken bir bağlantı olmaksızın, sürtünme ve hareket sonucu oluşan durgun elektriktir. Statik elektrik yüklü cisimlerin, birbirleriyle temas etmeleri sonucu kıvılcım oluşur ve patlama ve yangın tehlikeleri meydana gelir. Ayrıca kağıt, kumaş gibi hafif ve iletken olmayan malzemelerin işlendiği veya kullanıldığı yerlerde, statik elektrik yüklü malzemelerin birbirlerini itmesi veya birbirlerine yapışması gibi üretim zorluğuna, hassas elektrik alet ve cihazlarının hatalı çalışmasına, insan vücudundaki normal elektrik dengesini bozarak, sinirsel sistemini etkilemesine, yol açarak başka kazalara da davetiye çıkarabilir. ELEKTRİKLİ CİHAZLARDAKİ YANGINLARA NASIL MÜDAHALE EDİLMELİ? Elektrikli cihazlardaki ve tesisatlardaki yangın ları n söndürülmesinde çarpmalara karşı korunma bilgileri yangın müdahalelerinde çok önemlidir. Öncelikle, yangından tahrip olan veya etki altında kalan hatların elektrik enrjileri kapatılmalıdır. Genel olarak 1000 volta kadar olan tesisatlar alçak gerilim tesisatl arı, 1 OOO+V gerilimler yüksek gerilim tesisatı olarak isimlendirilir. Şehir şebekesi, bina, ticari ve tarımsal sanayi şebekesi, tramvay ve troleybüs, üst hat şebekeleri alçak gerilimdir. Yüksek gerilim, elektrik enerjisinin üretim, indirgeme ve naklinde görülür. Enerji santrali, tevzi ve transformatör santralleri, nakil hatları, elektrikli tren, üst hat şebekeleri yüksek gerilimdir. Endüstriyel işletmelerde çoğunlukla alçak gerilim kullanılır. Aydınlatma tertibatları Elektrik cihazlarındaki yangınları söndürmede, öncelikle yangından tahrip olan veya etki altında kalan hatlar kapatılmalı, diğer devrelere dokunulmamalıdır. ve normal prizler tek faza ve sıfır iletkenine bağlanırlar ve bu tesisatlarda 220 V gerilim kullanılır. Elektrik cihazlarındaki yangınları söndürmede, öncelikle yangından tahrip olan veya etki altında kalan hatlar kapatılmalı, diğer devrelere dokunulmamalıdır. Bütün hacimlerin elektriğinin in kesilmesi hatalıdır. Sadece yangın olan yerin elektiği kesilmeli, böylelikle diğer bölümlerde aydınlatma gerçekleştirilirken su pompalarının çalışması da sağlanmış olur. Yangın yerinde gelişigüzel sarkan kabloyu tutmak tehlikelidir, yangın bölgesindeki bütün demir kısımlar geril im altında olabilir. Yere düşen hatların çevresi tehlikelidir. Bu yüzden yere düşmüş hatlara elektrik idaresi yetkilileri bu bölgeyi serbest bırakana kadar 1 O metreden fazla yaklaşılmamalıdır. Elektrikli cihaz ve hatlardaki yangınlarda kullanılacak söndürme maddesinin kullanılacak yere göre seçilmesi gerekir. Bilgi işlem, elektrik dağıtım merkezleri, bilgisayar ve bilgisayar kontrollu makine ve cihazlar gibi yerlerde tercihen aşırı soğuma ile zarar vermeyecek gaz söndürücüler (FM-200, lnergen, NAF, vb.) kul lanılmalıdır. KarbonYangın ve Güvenlik m Sayı 66 Ekim 2002 dioksit de (CO} bu tür yerlerde temiz bir söndürücüdür. Kuru kimyevi tozlar (KKT) kendisi de yanarak veya eriyerek kontaklar arsına yapışmak suretiyle temizliği zor bir yalıtım yapma riskine rağmen tozdan zarar görmeyecek hat ve cihazlar için tercih edilebilecek iyi bir söndürücüdür. Elektrik tesisatlarındaki yangınlarda çarpılma ve yanma nedeniyle 'su ve sulu söndürücüler kullanılmaz' deriz ancak; enerji kesildikten sonra veya yeterli emniyet mesafesi bırakıl arak su ile söndürülebilir. Alçak gerilim tesisatları nda; püskürtme !ansı ile her durumda 0,5 metre, çelik borulu 12 mm direk lans ile normal izole edilmiş tesisatlara 1 metre, açık tesisatlarda 3 metre mesafeden su ile müdahale edilirse bir risk oluştu rmaz. Yüksek gerilim hatlarında özel püskürtme !ansı ile 30.000 V gerilime 2 metre, 110.000 V gerilime 3 metre, 220.000 V gerilime 4 metre, 380.000 V gerilime 5 metre mesafeden müdahale edilmelidir. Köpüklü su ve elektrik akımını iletebilen sıvılar yalnız gerilim altında olmayan hatlara s ıkıla bilir. DİKKAT! Mutlaka TSE garantili cihaz kullanınız. Bir prizden birden fazla cihazı çal ıştırmayınız. Bütün cihazlar otomatik bile olsa evde olmadığın ız zamanlarda çalıştırmamanız tavsiye edilir. Keza; evden uzun sureli ayrılışlarınızda sigortaları kapatmak suretiyle evinizin elektriğini kesmeyi unutmayınız. Değerli okurlarım; insan hayatı çok önemlidir. Hem de herşeyden önemlidir. İnanıyorum ki; bu sözler sizler için de aynı anlamı ifade etmektedir. Öyleyse, lütfen cihazlarınızı kullanma kılavuzuna uygun çalıştırın. Unutmayın ki; büyük felaketler hep küçük ihmallerden kaynaklanmaktadır. Yine unutmayın ki; bütün bu hata ve ihmaller insan tarafından yapılmaktadır. 0 Kaynaklar 1. TSE Yayınları 2. EMO Yayınları 3. Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik 4. http://www.geocities.com/bilgit2001 / guvenlik/b_elkcal.htm 5. http://www.populermedikal.com/tv.htm

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=