. Gülay YASAN Mersan iş Güvenliği Ltd. İŞ SAĞLIĞI VE İŞÇİ GÜVENLİĞİ KURULLARI Çalışma hayatını düzenlemek sağlıklı ve güvenli bir çalışma ortamı sağlamak, devletin en önemli görevlerindendir. Devlet yasalar, tüzük ve yönetmeliklerle bu düzenlemeyi sağlarken, işveren ve işçilere de yükümlülükler getirerek, bu kurallara uyulmasını ister. 1 475 sayılı iş yasasının 73. maddesi "Her işveren işyerinde işçilerin sağlığını ve iş güvenliğini sağlamak için gerekli olanı yapmak ve bu husustaki şartları, araçları noksansız bulundurmakla yükümlüdür. İşçiler de bu hususta alınmış olan karar ve şartlara uymak zorundadır der. İş yasası madde 76 ise "Çalışma Bakanlığı lüzum görülecek işyerlerinde İSİG konularında çalışmalarda bulunmak üzere, işçi sağlığı iş güvenliği kurulu kurar der. Yukarıdaki yasanın iki maddesini ve bu maddelere dayanarak çıkartılan tüzükleri incelediğimiz zaman, çelişen maddeleri ve yaptırım farklılıklarını açık bir şekilde görmekteyiz. Madde 7 3, işvereni sağlık ve güvenliği sağlamakla zorunlu kılar ve ona böyle bir yükümlülük verirken, Madde 76'ya bağlı olarak çıkartılan tüzükte, İSİGK saptanan husus ve alınan kararların uygulanmasını işverenin isteğine bağlı kılmıştır. 19.2.1973 tarihinden beri yürürlükte olan İSİGK hakkındaki tüzüğün hayata geçirilemeyip, işlevsiz kalmasında en büyük neden, buradaki çelişkidir. İSİGK işyerlerinde sadece yasalara uymak amacıyla göstermelik olarak kurulmuş ve danışma kurulları olma özelliğini taşımıştır. Oysa İSİGK hakkındaki tüzüğün İSİG açısından getirdiği yeni boyut ve düzenlemelerle önemi büyüktür. Bu da güvenli ve sağlıklı bir çalışma ortamının çekirdeğini oluşturmaktadır. Tüzüğün hayata geçirilmemesinde de Çalışma Bakanlığı kadar işçi ve işveren sendikaleri, üniversiteler ve bu konuda çalışan özel kuruluşlar da sorumludur. Çünkü üzerinde tartışmaya, çelişen yönlerini gidermeye ve eksikliklerini tamamlamaya gerek duymadan olanı korumakla yetinmişlerdir. Bu tüzüğe işlerlilik kazandırmak hepimizin görevi olmalıdır. En azından İSİG hakkındaki tüzük nasıl işlevli kılınır tartışmasını bugünden başlatmamız bile, çalışanlara yarınlar için umut verecektir. Tüzüğü tartışabilmek için onu tanımamız gerektiğine inanıyorum. Tanıyalım, bilelim ki, eksik ve çelişen yönlerini görüp tartışmayı başlatabilelim. İSİGK hakkındaki tüzüğü kısaca incelersek, İSİGK, iş yasasının 6. maddesine göre sanayiden sayılan ve devamlı olarak en az 50 işçi çalıştıran 6 aydan fazla sürekli işlerin yapıldığı işyerlerinde kurulur. İSİGK, bir işveren veya vekili, işyeri güvenlik şefi veya İSİG konularında görevli teknik bir kişi, iş yeri hekimi, sosyal işler danışmanı veya personel işlerinde görevli bir kişi, varsa sivil savunma uzmanı, görevli formen, ustabaşı veya usta ile iş yerinde bulunan sendika temsilcilerinin kendi aralarından seçecekleri bir işçi, sendika yoksa işçilerin yarıdan fazlasının katılacağı toplantıda açık oyla seçecekleri bir işçiden oluşur. Kurulların Görev ve Yetkileri • İSİG konularında çalışmanlara yol göstermek; önlemleri saptamak; işverene tekliflerde bulunmak; işyerinin niteliğine uygun bir İSİGK iç yönetmeliği hazırlamak ve uygulanmasını izlemek. • Makina ve tezgahlara gerekli koruyucuların yerleştirilmesi; uygulanan çalışma yöntemleri, kullanılan malzeme, kişisel koruyucular gibi işyerinde İSİGK'nı sağlayacak düzenin kurulması için işverene önerilerde de bulunmak. • Oluşan her iş kazası ve meslek hastalığında gerekli araştırma inceleme ve soruşturmayı yapmak; alınması gereken önlemleri saptayarak; işverene vermek. • İşyerinde İSİG eğitimini planlamak; programları hazırlamak; işveren onayına sunmak ve izlemek. • İşyerinde İSİG konularında yayınlar yapmak. • Tesislerin bakım ve onarımlarında gerekli güvenlik önlemlerini planlamak ve kontrol etmek. • İşçilerin periyodik sağlık muayenelerini ve kontrollerini izlemek. • Yangınla ilgili önlemlerin yeterliliğini ve ekiplerin çalışmalarını izlemek; önerileri işverene sunmak. • İşyerinin sağlık ve güvenlik durumuyla ilgili yıllık bir rapor hazırlamak; o yılki çalışmaları değrelendirmek ve elde edilen tecrübeye göre gelecek yılın çalışma programında yer alacak hususları saptamak ve işverene önerilerde bulunmak. Kurulların Yükümlülüğü İSİGK yapacakları önerilerde ve tavsiyelerde işverenin durumunu ve işverenin olanaklarını göz önünde bulundururlar. İşçilerin Yükümlülüğü İşçiler İSİGK tarafından kendilerini ilgilendiren konularda alınan kararlara, uygulanan tedbirlere ve konulan yasaklara uymak zorundadırlar. Uygulamada karşılaştıkları güçlükler konusunda kurula bilgi verirler. Tüzüğün İncelenmesi İSİGK'nun görev ve çalışma yetkilerini incelediğimiz zaman kurul üyelerinin işyerlerini çok iyi tanımaları, yapılan üretim sürecinde oluşan güvenlik ve sağlık risklerini belirleyip ve gerekli önlemleri almak zorunda
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=