Technical Introduction 7. TUBİTAK UME METROLOGY BUILDING (ULUSLARARASI METROLOJİ ENSTİTÜSÜ BİNASI) ÖLÇÜM LABARATUARLARININ "AQUAMIST SİSTEMLERİ" İLE KORUNMASI 7.1. Proje Gebze TUBITAK Kampüsü içerisinde yer alan "ULUSLARARASI METROLOJI ENSTiTÜSÜ (UME) Binası" 5,500 m2 alana haiz C, D, Eve 1 Blok olmak üzere toplam 4 Bloktan oluşmaktadır. C Blok ve O Blok: -10,00, -4.00, 0,00 E Blok: -12,00, -8.00, -4.00, 0.00 1 Blok: -10,00, -4.00, 0.00, +4.00, +8.00 katlarından oluşmaktadır. C, D ve E Bloklarda ve muhtelif kotlarda labaratuvar mahalinde içerdikleri risk ve mimari özelliklerine uygun olarak (tavan yükseklikleri, tavan tipleri v.b) Düşük Basınçlı AquaMist Su Sisi Sistemleri tesis edilmiştir. Sistem dizayn ve tasarımı TYCO / GRINNELL Hollanda Ofisi Proje ve Mühendislik Departmanı'nda ODES Ltd. mühendisleri ile birlikte yapılmış olup, sözkonusu sistemlerde kullanılacak olan nozullarfirmanın Ar-Ge bölümü Test&Simulasyon odasında montaj edilecekleri yüksekliklerde 1/1 test edilmiştir. Labaratuvarlar risk analizi açısından incelendiğinde toplam 3gruba ayrılmaktadır; • Grup 1: Light Hazard (Boyut ölçüm lab, optik lab v.b) • Grup il: Ordinary Hazard 1 (elektromanyetik lab, su akış lab, spektroskopi, kromotografi labv.b.) • Grup 111: Ordinary Hazard il (kimya lab, güç lab, çok fazı ı akışkan lab v.b.) 7.2. Sistem Tipi AquaMist Sistemi labaratuarların yangın risk grupları, tavan yükseklikleri ve tavan yapılarına göre iki tip olarak dizayn edilmiştir; TİP 1: AM-25 nozullu lslak Sistem TİP il: AM-4 nozullu Kuru Borulu Sistem 7.3. Sistem Dizaynı Buna göre toplam 1 O adet labaratuar AM 4 nozul sistemi ile, toplam 78 labaratuar ise AM 25 nozul sistemi ile korunmuştur. AM-4 nozul sistemi için minimum basınç 12,8 bar, maksimum basınç 17,2 bar AM-25 nozul sistemi için minimum basınç 7 bar, maksimum basınç 17,2 bar aralığında yer aldığından sistemlerin beslemesi için 0=75 GPM (285It/dak) ve H=203 PSI (14bar) basınca haiz 2 adet (1 asıl+ 1 yedek) Elektrikli Su Sisi Pompası seçilmiştir. Pompaların çıkış kollektöründe AM-4 için 1 set (E Blok) ve AM-25 nozullu sistemler için ise 3 set (C,D ve E Bloklar) lslak Alarm Vanası yer almaktadır. Bu vana gruplarından; A) AM-4 sisteminde, sistemlerin kurulacağı en büyük alana haiz "E Blok-4.00 kotu MBA-01 Basınç Test labaratuvar" mahali için Hidrolik Hesaplamalar yapılmış olup, bu hesaplamalar neticesinde 0=75,87 lt/dakdebi ve 14,68 bar basınç ihtiyacı tespit edilmiştir. AM-4 Sistemi için ihtiyaç duyulan düşük su debisi (75.87 lt!dak) ve yüksek basınç 12,8 bar (min.) değeri, pompanın debi-basınç eğrisine bakıldığında pompa tarafından 75,87 lt/dak debi için 17,5 Bar olarak karşılanmaktadır. Bu değer nozula ulaştığında ise hidrolik hesaplama ile 14.68 bar olarak tespit edilmiştir. Böylelikle AM-4 nozulu için istenilen min. 12,8, maks:17,2 barlık basınç değerleri sağlanmış olmaktadır. B) AM-25 sisteminde ise 68°C nozul kullanımda sistemlerin vana koruma alanlarında bir sınırlama olmadığından yine en büyük alana haiz"E Blok -8.00 kotu FOP-05 Optik Test labaratuvarı" mahali için Hidrolik Hesaplamalar yapılmış olup, Q= 262,46 it/ dak debi ve 11,36 bar basınç ihtiyacı tespit edilmiştir. Bu basınç değeri AM-25 nozulu için istenilen min.7,2 bar, maksimum 17,2 bar aralığında yer almaktadır. AM-25 nozul sisteminde yangın vukuunda 1ya da 2 noz~I açılması ihtimali göz önüne alınarak 32 lt/dak nozul debisi (12 barda) için, yangın pompası 17,5 bar basınç vermekte dolayısı ile AM-25 sistemi nozul dizayn basıncını 11-12 bar aralığında dengelemek ve AM-25 boru sistemlerinin düşük debilerde aşırı basınca maruz kalmasını önlemek amacı ile su sisi yangın pompa çıkış ı nda yer alan Vana Kollektörü üzerine AM-4 vana setinden sonra 1 adet Basınç düşürücü vana (14 Bar x 12 bar) tesis edilmesi önerilmiştir. Sistemlerin ihtiyaç duyacağı debi ve basınçtaki suyu temin etmek amacı ile Q=75 GPM (285It/dak) ve H=203 PSI (14bar) basınç değerinde ARMSTRONG Seri 4700 VMS-10012 tip elektrik motorlu bir su sisi sistemi pompası öngörülmüştür.Yangın Pompası churn-pressure (shut-off / kapalı vana basıncı) değeri 18.0 bar olmaktadır. 7.4. Sistem Komponentleri Vana gruplarından sonra her bir Blok için sistem riser (kolon) boruları yer almakta, değişik blok ve kotlarda yer alan labaratuvar hacimleri için istenilen basınç ve debideki su bu borular aracılığı ile iletilmektedir. Her bir blok için kat bazında kat kesme vanaları ve test&drenaj vanaları dizayn edilmiş olup, bu vanalardan sonra ise her bir kat için bir besleme boru hattı ring şeklinde tasarlanmıştır. Su sisi ile korunacak olan labaratuvar mahalleri için oda girişlerine sistem tipine bağlı olarak; 7.4.1. AM-25 cam tüplü nozul sistemi için • 1x Sistem kesme ve bakım vanası, SS, Bali Valve (20,7 Bar) • 1 x Low Flow Water Detector VSG (31 Bar) • 1 x Pislik Tutucu Y tip 300YTB 7.4.2. AM-4 açık nozul sistemi için • 1 x Sistem kesme ve bakım vanası, SS, Bali Valve (20,7 Bar) • 1 x Deluge Vana 24V electric actuation • 1 x Low Flow Water Detector VSG (31 Bar) • 1 x Pislik Tutucu Y tip 300YTB dizayn edilmiş olup, pislik tutucudan önceki tüm boru hatları "düz uçlu siyah dikişli boru PN16 DIN2440", pislik tutucudan sonra yer alan ve nozulların monte edileceği tüm branşman boruları ise "stainless steel sch 40S 304 / 316 ASTM A312" olarak önerilmiştir. Siyah dikişli borularda dişli tip/groove (yivli) tip bağlantı önerilmiş olup PN 16 sınıfı fıtting malzemesi, paslanmaz boru hattında ise class 150 dişli tip bağlantı ve MSS SP-114 e uygun fıtting önerilmiştir. 8. SONUÇ TUBITAK UME Binasında yer alan ve herbiri 100,000-2,000,000 USD mertebesinde ölçüm ekipmanları içeren labaratuvar mahalleri teknolojinin son ürünü olan "AquaMist düşük basınçlı su sisi sistemleri" ile korunmuştur. Söndürme işlemi hem çok yüksek olmayan bir ilk yatırım maliyeti ile karşılanmış, hem de bakım ve işletme maliyetleri (sistemin normal bir su kullanması, çok özel bir bakım gerektirmemesi) açısından en ekonomik çözüm gerçekleştirilmiştir. Bu sisteme alternatif olabilecek inert gaz sistemleri oda hacimlerinin çok büyük olması , kaçakları önlemenin güçlükleri nedenleriyle gerek ilk yatırım maliyetleri, gerekse de herhangi bir gaz deşarjı durumunda gazın yeniden temini konusundaki güçlükler/yüksek maliyetler sebepleriyle tercih edilmemiştir. 0 Yangın ve Güvenlik il Sayı 71 Mayıs-Haziran 2003 ---------------
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=