Point of View 5.1.1. Risk Değerlendirmesinin Aşamaları t Tehlikelerin tanımlanması:İşletmelerde tehlikeleri tanımlayabilmek için öncelikle tüm tehlike kaynaklarını arayıp bulmak gerekmektedir. Bu aşamada çok değişik verilerden yararlanılabilir. Örneğin iş kazası istatistikleri; kazalar nerelerde oluyor?, daha çok kimler kazaya uğruyor?, kaza sonucunda hangi bölümler daha çok zarar görüyor?, iş gücü ve malzeme kayıpları ne kadardır? vs gibi. Diğer bir veri kaynağı ise günlük poliklinik kayıtları ile işçi sağlığı iş güvenliği toplantı tutanaklarıdır. Makinelerin teknik dokümanları, güvenlikli çalışma talimatları ise başvurulması faydalı olan kaynaklardır. Risk-tehlike tanımı çalışmaları sırasında en önemli başvuru kaynağı ise bizzat işi yapan işçiler, ustalar, ustabaşları ve teknik personellerdir. Böyle bir ekip ça l ışması, kimin nasıl bir tehlike ile karşı karşıya olduğunu gösterebileceği gibi, şimdiye kadar hiç gözlemlenmemiş potansiyel tehlike kaynaklarını da ortaya çıkarabilir. t Tehlike boyutunun ve ihtimalinin saptanması:lşyerinde toplanan tehlike ile ilgili verilerin değişik kriterlere göre sınıflandırılması gereklidir. Burada temel olarak iki kriterden bahsedebiliriz. Bunlardan biri potansiyel olarak oluşacak zararın boyutudur. iş ortamında saptanan ve çalışanların maruz kaldıkları çevre zararlılarının (fiziksel, kimyasal, biyolojik ve ergonomik) ne düzeyde olduğu, yasa ve yönetmeliklerle belirlenen müsaade edilen seviyelerin aşılıp aşılmadığının öğrenilmesi , yani ortam zararlılarının değişik bilimsel tekniklerle ölçülmesi gereklidir. Benzer olarak, oluşabilecek iş kazalarının sonucunun önceden tahmin edilebilecek şekilde sınıflandırılmasıdır. Örneğin hafif, orta ve ağır iş kazaları gibi. Diğer kriter ise zararın meydana gelme ihtimalinin belirlenmesidir. Bir tehlikeye bağlı olarak meydana gelecek hasar ya da zararın ihtimali; işyerinde yasalara ne düzeyde uyulduğuna, tehlikelere kaç kişinin maruz ka ldığına , güvensiz koşul ve durumların hangi sıklıkla var olduğuna , kişisel ve makine koruyucularının kullanılıp kullanılmadığına, makine ve malzeme hatalarına göre azalır veya artar. Bu nedenle zararın oluşma olasılığı araştırılırken tüm sayılan faktörler ele alınmalıdır. Oluşacak riskin ne düzeyde olduğunu, ya da tehlikelerin ne kadar ciddi boyutlarda var olduğunu saptarken iş ortamında çalışanların maruz kald ıkları riskleri ayrı ayrı incelemenin yanında, tüm risklerin bileşik etkisini de değerlendirmeyi unutmamak, mevcut risklerin diğer işlerle olan ilişkisini kurmak yararlı olacaktır. Risk değerlendirmesinin yapıldığı bu aşama teknik ve bilimsel bir ekip çalışmasını gerekli kılar. Bu aşamada tüm tehlikeler ve riskler değerlendirilmeli, yazılı olarak saklanmalıdır. t Risklerin kontrol altına alınması:Tüm risklerin belirlenmesi ve ne düzeyde olduğunun saptanmasından sonra işyeri ortamına yönelik çok verimli bir risk haritası ortaya çıkacaktır. Bu haritada hangi risklerin düşük,ortaveyayüksek olduğu, hangi risklerin hafif, orta veya ağır düzeyde insan sağlığını etkilediği ya da ne düzeyde müsaade edilebilir olduğu su yüzüne çıkacaktır. Risklerin derecelendirmeleri düşük-ortayüksek, hafif-orta-ağır şeklindeki terimlerle ifade edilebileceği gibi 1,2,3,4,... şeklinde de puanlandı rılabilir. Burada 1 en azı, Yangın ve Güvenlik m Sayı 71 Mayıs-Haziran 2003 son rakam ise en fazlayı göstermektedir. Tehlikelerin boyutu ve tehlikelerin olma olasılığı puanları ile bir matrix oluşturup hangi riskin kabul edilebilir veya kabul edilemez olduğuna karar verilebilir. Bu aşama bir final olup daha sonra al ınacak tüm kararlara, eylemlere rehberlik edecektir. Bu açıdan bakıldığında, ayrıntılara boğulmuş bir risk değerlendirmesi hedefleri iyi belirleyemediği için, çok yüzeysel yapılmış bir çalışma ise var olan riskleri gözden kaçırdığı için işletme açısında emek ve para kaybıdır. Bir kez risk değerlendirme sonuçları alındıktan sonra işletmenin hangi riskleri ne düzeyde ve ne zaman azaltacağı veya ortadan kald ıracağına karar vermesi gereklidir. Bu karar, yolun başında, risk değerlendirmesi çalışması ndan beklenenlere, bir diğer ifade ile risk değerlendirmesinin amaçlarına, işçi sağlığı ve iş güvenliğinin yakın ve uzak hedeflerine, bu iş için ayrılan bütçeye ve insan gücüne bağlı olarak değişecektir. Riskleri kontrol altına alma yöntemlerine gelince elimizde yine geleneksel işçi sağlığı yöntemleri var. Daha az tehlikeli maddeyi kullanma, süreci değiştirme, yalıtma, havalandırma, ıslak çalışma, mühendislik ve idari önlemler, ergonomik yaklaşımlar, kişisel koruyucular gibi. Riskleri kontrol etme aşamasında bazı iş süreçleri geçici veya sürekli olarak durdurulabilir, gerekli iyileştirmeler yapılabilir veya değiştirilebilir.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=