Yangın ve Güvenlik Dergisi 73. Sayı (Eylül 2003)

WTC 4, 5, 6 ve 7, Batı Caddesi ve 130 Cedar Caddesi de kulelerden yanarak inen molozlar yüzünden yangın tehlikesi ile karşılaştı. Birçok bina da yangından hasar gördü ama ayakta kalabildi. Bu iki çelik konstrüksüyonlu bina yangın sebebi ile kimyasının bozulmasından çökse de WTC7, 7 saat yandıktan sonra devrildi ve WTC 5'in yanan alt katları önce çöktü buna da sebep elektrik aksamının ve kolonların hasar görmesindendi. WTC 7'nin devrilmesi Verizon binasını ve 30 Batı Broadway adreslerini hasara uğratmıştı.WTC 5'in kısmi çöküşü de molozlardan değil, yangın sebebiyleydi. Amerika'nın bu büyük ticaret merkezleri, çelik olmayanlar da dahil yangından dolayı çöküşü tecrübe etmişlerdi. Nitekim, bu olaylar yeni bina hasarlarının ve akla gelmeyecek hasarlarında altını çizmişti. WTC kulelerinin çalışmaları sırasında, kuleleri çevreleyen binaların kritik pozisyonda olup molozlardan etkilenmesi, yeni konularında bina performansları haricinde gözden geçirilmesini gerektiriyordu. Aşağıda belirtilen konuların nitelendirilmesi ve WTC'lerin hasarlarının özetlenmesi gerekiyordu. Buna sebep, ortaya çıkan yeni konuların üzerinde çalışılarak akla gelmeyen olaylar karşısında tüm binaları da kapsayacak ek çalışmaların da yapılmasıydı. a. Yapının çerçeve sisteminin dayanıklıl ığı ve/veya sağlamlığı, alternatif yollar ve doluluk kapasitesinin fazlalaştırılması ile oluşacak hasar tespiti. b. Yangından etkilenmeyi azaltacak çelik bölgelerin daha az hasar görmesini sağlayacak kaplamanın sağlanması, c. Bağlantıların performansları, fazla yük olduğunda bu bağlantıların performanslarının artırılması, d. Yangından korunma amaçlı bina içersinde su püskürtücü ünitelerin inşası , eğer su takviyesi kesilirse, yangından korunma büyük derecede azalır. e. Binada hasar oluşması halinde binalara çıkıntılar yapılmasının da değerlendirilmesi bunun katlardan katlara geçişleri kolaylaştırması açısından merdiven boşlukları ve lokasyon ların dayanıklıl ığın ı n yeniden değerlend irilmesi. f. Binanın içersinde bir yerden bir yere geçişin emniyet ve yangından korunma amaçlı yeniden değerlendirilmesi. WTC kulelerinin performansını esas alarak, vuruş olayı ve yangından doğan hasarları da içine alan spesifik konuları ve önerileri BPS takımı geliştirdi. Bu öneriler geniş bir yelpaze oluşturuyor, şöyle ki; terörist saldırılar, uçak güven liğinin derecesinin ve kaynağının genişletilmesi, yangından nasıl korunmalı, inşaat komitelerinin plan ve konstrüksüyonlarının geliştirilmesi, oluşacak durumlar için alınabilecek önlemlerin geliştirilmesi, halkın anlayabileceği kapasitede binaların planlanması, gelecekte oluşabilecek konuların geliştirilmesi ve Romünitelerin konulara sağduyulu olabilmesini sağlayacak acil durum planlarının geliştirilmesi. Ulusal Müdahale: Eldeki kaynakların daha olumlu yönde kullanı lması yani havaalanı güvenliği gibi, bu konu, binaların herhangi bir uçak çarpmasında binaların daha sağlam inşa edilmesinden daha önemli. Kamu ve özel organ izasyonların koordineli olarak en faydalı mekanizmalar ve olabilecek afetler için genişletilmiş çalışmalar yapması gibi. Yapı malzemelerinin ve yangının birbirine tesiri: Var olan yangından korunma metodunun dayanıklılığı (ASTM E119) çok fazla bilgi içermiyor. Yeni bir metodun geliştirilmesi gerekiyor şöyle ki; mimarlar, acil durum elemanları bina planlanırken üzerinde durulması gereken gruplar. Yangın ve Güvenlik m Sayı 73 Eylül 2003 Binanın organik yapısı da göz önünde bulundurularak yangını da bu planın bir parçası olarak düşünerek aşağıda belirtilen önerilerin de bu plana eklenmesi gereklidir; t Bina yapımında kullanılacak malzemelerin entegre modelleri de geliştirilerek ısıya dayanıklılığının araştırılması, t Bunların belli bir disiplin içersinde yangından korunma amaçlı mühendisler tarafından kullanılması. Yangın önleyici malzemelerin kullanımının performansları ve metotların testi vibrasyon, hızlı ısı değişimi, yüksek ısıdan meydana gelecek patlama ve dayanıklılık açısından yeni bir çalışma gerektirmektedir. Mesleki Açıdan Dizaynların Birbirlerine Etkisi: Yapısal açıdan; yangından korunma, mekanik, mimari, patlama, deprem, rüzgar tünel sistem mühendisleri komiteleri (Amerika'da yapılan uzun iş kuleleri yapımında yer alan mühendis grupları) bir arada çalışarak doğacak tüm tehlikeleri çelik ve tuğla binalarda bir veya birden fazla riski en aza indirecek şekilde senaryolar hazırlamalıdırlar. Birbirine bağlı gelişmelerin yapısal ve yangın güvenliği açısından da genişletilmesi gereklidir. Bunlarla ilgili gelişmeler; t Yapının ateş altında olduğu düşünülerek ne tip bir plan geliştirilebilir. t Çapraz bir çalışma yapılarak yangından korunma ve mimari performans ölçülebilir. Yangından Korunma Mühendislerinin Disiplini: Süren araştırmalarda performans sisteminin planında teşvik edici olması gereken öneriler şöyledir;

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=