�h'4U@rnı � Research o Arka plandaki gürültü bu fre- Frekanslar ı ı ı ı ı ı ı ı ı ı ı ı duyulabilmesinin nasıl sağlanacağı hakkındadır, nasıl anlaşılacağı konusunda bilgi içermemektedir. ı ı ı ı ı 1 1 ı ı ı ı ı ı Holltıııdcı kansların duyulmasını engellemediği takdirde, o mekanda 1200 Hz - -1 -1 � 1 _ı..--ı---7 1 _ı...--ı-1 Ymw Çığlık 500 H= - 1711 1 j c:Cııl � kullanılan alarm tonu 500 Hz ile 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1000 Hz arasında bir frekansta olmalıdır. 1200 Hz - 1"" ' !'I'-,_ "' : � 1 ıllıııaıı 500H: -� DiN 101111 Alarm cihazları için bir frekans aralığı belirtmek kamunun işine yaramayacaktır. Zira müziğe ilgisi olmadıkça pek çok kişinin belirli bir frekansı diğerlerinden ayırt etmesi o Frekans ve ses genişliği değişebilir ancak ses kesintisiz 1 1 ıso s201 olmalıdır. Bir binadaki tüm 554 1-1: - ı Frans,: 1 ya11g111 alarm güçtür. Ayrıca pek az kimse BS58391 'i okumuş ve yangın alarm uyarıları için belirli bir frekans aralığı bulunması gerektiğini anlamış olacaktır. insanlar sinyalin tam olarak hangi frekansta olduğunu anlamaktan çok, çalan yangın alarmı sesi çıkaran ci- 440 H: -�t:::c:ı========:L....L_ı___ı...:_'.'.'.:oı:'.'.: ııı' . __ hazlar aynı ses karakterine sahip olmalıdır ve binadaki diğer alarm sistemlerinin çıkardığı seslerden farklı bir sese sahip olmalıdır. o Aşamalı alarm sistemlerinde ı lsveç yangm 1 cı/cırm 101111, 1 Maksimımı siire O 1 2 3 4 S 6 7 8 9 10 1 1 1 2 Saniyeler sesli uyarı sistemi (1±0,5)s Tablo /. Ulusal yangın alarm sinyalleri alarmın hangi zaman aralıklarıyla çalındığını daha kolay anlayacaklardır. Bu yüzden de hangi notada çalınırsa çalınsın müzikal nitelikli belirli bir sesi AÇIK ve (1±0,5)s KAPALI olacak şekilde ayarlanmalıdır. Farklı alarm cihazlarından gelen sinyallerin senkronizayonu doğru ayarlanmalı, aralıklı duyulacak 'Uyarı' sinyali kesintisiz çalan 'Tahliye' sinyaliyle karışmamalıdır. BS 5839-1 metninde Bölüm 16'da açıklandığı gibi "ses basıncı seviyesi ve frekanslı alarm sinyalleri yangın uyarısı ile ilgili bir belirsizliğe yol açmayacak şekilde olmalıdır". Bu durumda BS 5839-1 'de belirtilen koşulların amacına ulaşamadıkları düşünülecektir. Tanımın belirsizliği veya eksikliği problemin özünü oluşturmaktadır çünkü bu tüzük sinyal formalı konusunda kabul edilebilir bir standart oluşturmamıştır. Bir binada ses çıkaran bütün cihazların "aynı ses karakterine" sahip olmaları demek ses örneğinde belirli bir lisans olmasını da gerektirebilir. Ancak bu madde, aynı yerleşimde bulunan farklı binalarda farklı ses karakterler i nin kullanılmasına da olanak tanımaktadır. Alarm sinyali frekansının alarmın tanınmasına yardımcı olacağı görüş hatalı bir görüştür. 500 Hz ve 100 Hz arasındaki frekans aralığında oldukça farklı özelliklere sahip (geçici örnekler) sinyaller oluşturmak olasıdır. örneğin hangi üretici firma tarafından üretilirse üretilsin, alarm sesi çıkaran cihazlar genellikle yangın uyarısı için 3 temel formatta alarm tonu üretirler. O Sabit ton- önerildiği üzere 500 Hz ile 100 Hz arasındaki herhangi bir değere sahip, sabit tek bir frekans. O Çift ton (ezgi)- Yukarıda verilen aralıktaki iki farklı frekans arasında dalgalı bir sinyal. Tonlar arasında değişen oran tanımlanmaz ve daha yavaş oranlarda iki tona dikkat etmek için hızlı değişme oranlarında ortaya çıkan vızıltıdan dolayı ses değişebilir. Değişme oranının sabit olması gerektiği ve zamanla düzenli olarak değişebileceği konusunda söyleyecek bir şey yoktur. o Dalga (bağırma benzeri)- genellikle kısa bir süre içinde frekansı artan bir sinyal. Burada da frekansın değişme hızı sabit değildir ve yukarıdaki ezgi adı verilen alarm gibi, bu tip alarmlarda çıkan ses vızıldama da, kasten artan bir sinyal de olabilir. Hatta frekansın yüksek başladığı ve azalarak devam ettiği durumlarda düşen tonlardaki sinyaller de kullanılmaktadır. Standartlar ve kısıtlamalar BS EN54-3 Standartı alarm sesi çıkaran cihazların dayanıklı olması ve performans seviyeleri oluşturacak şekilde üretilmesi gerekli koşulları belirlemiştir. Çeşitli işletim koşulları altında oluşan ses basınç seviyeleri içinse tanımlanmış hiçbir parametre bulunmamaktadır. BS 5839-1 ses cihazının kullanımı konusunda rehberlik eder ancak bu maddede verilen bilgiler sadece yangın alarm sinyalinin Açıkn Kapalı I A 1 Açık Açık Kapalı Açık Kapalı 1 tanımamız yeterli olacaktır. Tüzükte, kullanımda olması gerektiği belirtilen frekans aralığı ise, alarm sinyalinin tanınmasına yardımcı olmaktan ziyade, alarmı duymamıza ve sesin binanın içinde yayılmasına yardımcı olması açısından belirlenmiştir. Normalde bina sakinlerinin o binaya özel yangın sinyalini tanıyabilmeleri için eğitim almaları mümkün kılınmalıdır. Bunun için de o binadaki ses çıkaran alarm cihazlarının tümünün aynı ses karakteristiğine sahip olması gerekir. Oysa bu ortamın dışındaki binalarda alarm sinyallerinin benzerine rastlamanın garantisi yoktur. Çözüm Olası çözümlerden biri ses mesajıyla uyarıda bulunan alarmların daha yaygın kullanımıdır ve bugün bu teknolojiyle üretilmiş ürünler mevcuttur. Acil durumlarda insanların yönetilmesi 1 1 . 1 Jngilıere Uyarısı. I saniye açık. 1 / saniye kapalı 1 (nominal) 1 1 İngiltere Uyarısı, ı O,5 saniye açık, O,5 sam)ıe kapalı 1 (i::iıı verilen en a: sı;re) ı lSO 8201 1 0.5 scm�re açık. 0.5 semiye kapcılr (3 kez). 1 / semire ka 'Xılı 1 1 Tavsiye edilen, 1 J saııiye açrk. 1 / saniye kapalı 1 1 1 Tavsiye dahilinde. 3 saıİı)•e yükselerek açık, K ap_a l ı_,,_ __ _ ..,.ı --_ _. . , . . . . . _-- _+-_ _- +_-_-r _--_- - -_r, _-- +_ -_- +_ _-- -_- --_r _- - - _r--_ _. , .ı-_----,��'-_sa�ıı_�re _•·a�p_a l_ı. Yangın ve Güvenlik 1 1 1 1 1 1 3 4 6 9 10 11 12 Saniyeler m Sayı 75 Kasım-Aralık 2003
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=