2.10. Duvar Kaplamalarının ve Camların Tehlikeleri lsımadan dolayı kaplamalardan, pervazlardan ve balkon çıkıntılarından kopan sivri parçalar yangın yerlerinde kazalara sebep olmuştur. En büyük tehlikeyi kuşkusuz çelik, beton ve camdan yapılmış modern binalar oluşturmaktadır. Dış yüzeyinden duman ve hatta alev yüksekliğinde camlar çatlar ve kama şeklinde caddeye düşer. Bu durumda düşen parçalar orada bulunan insanlara küçümsenemeyecek zararlar verebilir. Düşebilecek cam ve diğer parçalar gözönüne alınmalı, önceden temizlemeli ve müdahale şekli tehlike durumuna göre ayarlanmalıdır. 2.11. Sıvı Dökülmeleri, Erimiş Metal ve Plastik Damlaması Bina içi müdahalelerde tavan sıvılarının dökülebileceği hatta kurşun, çinko ve bakır gibi erimiş metal veya plastiğin damlayabileceği her zaman hesaba katılmalıdır. Bu yüzden yangın sonrası kaldırma işleri için zaman, çökme durumunda alt bölümlerde yangın ve duman, keskin veya sivri kısımları olan parçalar bulunuyorsa ağır yaralanma hatta ölüm tehlikesi yaratabilir. Karla kapanmış cam çatılarda, parmaklıkları olmayan balkonlarda veya yangından zarar görmüş çeşitli yapı türlerinde, aynı tehlike söz konusudur. Bu durumlar karşısında yetkilinin ne gibi sorumluluklar üstlendiği kolayca anlaşılır. Bu işler için sorumluluk taşıyabilecek tecrübeli ve her durum karşısında çare bulabilecek kişiler gereklidir. 3. Özel Çökme Tehlikeleri Burma bacalar, asma tavanlar ve germe beton yapılar özel çökme tehlikeleri gösterir. Burma bacalar, burma yerleri eğer ağaç ile desteklenmiş ise büyük çökme tehlikesi teşkil eder. Yanıcı madde ile desteklenmiş burma bacalar eski saray, köşk ve benzeri eski yapılarda görülür. Çökme durumunda baca binayı birkaç diğer techizatlar olmasa bile her zaman kask ton ağırlıkla yarıp geçebilir. Yangına karşı dagiyilmelidir. yanıklı maddelerle desteklenmiş burma bacalar dahi ağır çökme tehlikesi yaratabilir. 2.12. Yıkım Sırasındaki Tehlikeler Yanmış binalarda geride kalan dış ve iç duvarlar önemli çökme tehlikeleri yaratırlar. Ekip şefi böyle durumları merkeze bildirerek gereken koruma tedbirlerinin alınması sağlamalıdır. En çok çökme kazaları yangın sonrası çalışmalarda veya çökme tehlikesi bulunan yapı kısımlarının yıkma işlemi sırasında görülür. Sallanan çatı duvarları kuwetli su sıkıldığında dahi yıkılabilir. Bu yapı kısımları B lansının basıncına dayanıyorsa itfaiye tarafından yıkılmasına gerek yoktur. Çatı duvarları ve başka yapı bölümlerini çekme ipi ile y ı kmak çok tehlikelidir. B u işlem, başka çare yoksa ve gereken bütün emniyet tedbirleri alındıysa yapılmalıdır. Bütün yıkım işlerinde yapı malzemelerinin durumları hesaplanmalı ve yıkılan malzemelerin hangi uzaklığa düşeceği tahmin edilerek dikkatli çalışılmalıdır. 2.13. Kişilerin Düşmesi Yangın yerlerinde insanların, özellikle itfaiye erlerinin düşmesi sonucunda doğabilecek tehlikeler en çok rastlanan kazalardandır. Yeterli Eski binalarda genellikle büyük düz veya bombeli tavanları tutturmak için kullanılan ağaçtan yapılmış asma veya çekme kısımlar çok tehlikelidir. Asma tavanlar büyük temel açıklığına sahiptir ve desteksiz büyük odaları kapatırlar. Bu tür tavanlar dans salonlarında ve buna benzer toplantı yerlerinde sık görülür. Çatısında yangın çıktığında ağaç bağlantıları tecrübeli bir itfaiyecinin dahi tahmin edemeyeceği hızda bozulurve tavanın çökmesine neden olur. Germe beton yapı türleri yeni yapı şekli olarak üçüncü sırayı alır. Çekme betondaki betonun normal çelik betonun aksine yüklenmemiş, çeliğin önceden suni şekilde gerilmiş olması ve çok ince beton tabakası ile kapatılmış olmasıdır. Bu yüzden daha ucuz ve daha hafif yapılaryapmak mümkündür. Fakat bu çelik beton yapıların birçok olumsuz tarafı da vardır. ısıdan dolayı çekme beton büyük bölümler halinde veya tamamen çökebilir. İtfaiye ekip amirleri bu yapıları iyi bilmelidirler. Yapının kullanım tarzları da çok önemlidir. Kolay yanıcı madde kullanılmak istenilen veya yangın yükü çok fazla olan yapı bölümlerinde çekme betontavanı kullanılmasına müsaade taşıma gücünü kaybetmiş saçaklara çıkıldığı edilmemelidir. 4. Çökmelere Karşı Korunma Tedbirleri Çökme tehlikelerine karşı al ınacak en uygun önlem yapıların dayanıklı ve sağlam yapı elemanlarından yapılmış olmasıdır. Yangına dayanıklı yapılar, çökme tehlikelerinin önlemesinde en büyük etkendir. Tehlikede bulunan ekipler derhal geri çekilmelidir. Bu durumda tehlike sinyali yangın yerinin her tarafında duyulabilirse, geri çekilme işareti olarak kendini göteriyor demektir. Halkın ve itfaiye personelinin hayatını tehlikeye sokabilecek çökme tehlikesi görülen yangın yerlerini kapatmak en iyi tedbirdir. Çökmetehlikesi görülen binaların içine yine de girme mecburiyeti varsa ekip amiri çökmeyi gözetleyebilecek ve hemen haberverebilecek yeteneğe sahip olmalıdır. Yangını söndürme müdahalesinde ani soğumadan dolayı taşıma gücünü kaybedebilen tabii taş, çelik, beton ve metaller gibi ısınmış yanıcı olmayan yapı malzemelerine mümkün olduğu kadarazsu sıkılmalıdır. Duvar ve bacayı iterek yıkmak çok tehlikelidir. Bu işlemin yapılması gerekiyorsa çok dikkatli olunmalıdır. Çünkü yüksek bir duvar yıkıldığı zaman bir çok parçaya bölünür ve itildiği istikametin aksi yöne parça fırlatabilir. Yangın yerinde duvarve baca yıkımları uzman ekiplerin nezaretinde yapılmalıdır. Yangın ve Güvenlik m Sayı 76 Ocak-Şubat 2004
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=