\ \ Hazırlayan: Building Engineer Kaynak: Building Engineer -2004 Mart Olası bir yangın durımıımda görme özürlü insanlara uygun ışıklandırma sistemine ek olarak farklı aybina içi düzenlemelerinin yapılmış olması birçok lıayatın dınlatma kaynakları b ile ekleneb iliyor. kurtarılmasına yardımcı olabilir. Türkiye 'de de pek çok görme Sözünü ettiğimiz "tam t e ş ekküllü" b ir sist em özürlü insan olduğunu düşiiniirsek bu düzenlemelerin genellikle duvardaki süpürgelik ray çizgisi yapılmasının gerekli olduğu net bir şekilde ortaya çıkmaktadır. yüksekliğine monte edilmiş b ir şeritten oluşmaktadır. Bu ş eritte b ir b irind en tamam en Türkiye'de bu doğrultuda yapılan çalışmalara örnek olacağını farklı iki ş ekil sayesind e kullanıcıya b ilgi aktarılır. \ düşünerek yayımladığımız hu makalede, İngiltere 'de İlk ş ekil b asit b ir takoz parçasıdır. Kullanıcı elini \ binalarda meydana gelen yangınlarda görme özürlü ve görme takozun üzerinden b elli b ir yöne doğru \ yetisi yeterli olmayan insanların acil durum yollarını g e çirdiğinde işaretin düzgün ve pürüzsüz \ Gbulınasını sağlayacak düzenlemeler ve bu konuda yapılan olduğunu hiss ed ec ektir yani b u yönün yangın anında çıkış için kullanılacak kapıyı göst erdiğini ..alışm lar hakkında bilgileri bulacaksınız. anlayacaktır. Elini diğ er yöne doğru hareket \ ' �::::::=-....:...=:::.:=::::=:::i;;;;:::.....----=========-•-=;:::._ı ettirdiğinde takozun yükselmekte olduğunu "-..__ _ hiss ed e r ek yanlış yönü göst erdiğini anlayacaktır. K B k Dokunma duyusuna yön elik olarak y erl eştiri- U SU ra a mayın, len işaret ise üç adet yarı silindir şeklind e yüks e ltid e n oluşmaktadır. Bu işaret ise Ş B• Da ha kullanıcının yönünü 90 derece değiştirmesi U na I r g erektiğini gösterm ektedir. Kullanıcı b u işar eti b ulduğunda sırtını işarete vererek ya tam Dokuna b •1 1 •1rm •ı y •ı ın? karşıda b ulunan b ir yangın çıkış kapısına ya da • daha fazla b ilginin v e rildiği dokunmaya yön elik ------------ -- ------------ başka işaretlere ulaşacaktır. Bu tür dokunmaya Excuse Me, 1'11 Feel That Again 1995't e çıkarılan Özürlülük Ayrımcılık Yasası Bölüm lll'ün Ekim ayında yürürlüğ e girm esin e kısa b ir süre kala, servis sağlayıcı firmalar, yükl enicil er yükümlülükl erinin n el er olduğunu araştırıp b u yükümlülükleri düşük maliyetle ekonomik olarak yerine getirmenin yollarını arıyorlar. Gelec eğ e dair öngörül erd e b ulunan b azı ç evr el er görm e özürlü v eya görm e y etisi y et e rli olamayan kişilerin Braille alfab esini okuya b ildikl e rini, b u yüzden uygun yerlerd e Braille alfab esi kullanılmasının son derece uygun b ir önlem olacağını öne sürüyorlar. Aslında b u görüş e sahip olanlar yanılıyorlar. Ulusal Kraliy et Körl e r Enstitüsü'nün b ildirdiğin e göre lngiltere'de sadece 20,000 kişi Brail l e alfa b esini okuya b iliyor. Kayıtlara gör e 194,000 kör kişi, 160,000 kısm en görm e özürlü v e görm e y etisi g erç ekt en çok y et ersiz olan v e kayıtlara dahil edileb il ec ek yaklaşık 750,000 kişi olduğu düşünülürs e , Braille alfab esini kullananlar en iyi ihtimalle hedef kitlenin sadece % 1.8' ini oluşturuyorlar. Teknoloji g eliştikç e ucuz kişis el b ilgisayarlar v e ekranı okuya b il en yazılımların da gelişmesiyle Braille alfab esinin gittikç e ykls öeuşnl tl ai re lni li mkı mye dsaai r, ndvı mke acdl ıkümuş yüagksuı ml avame l i aygl aöe trrl ıimnh e ad laöe hz gaü r e l lüe mt l ke ie nrs ei orunu daha da çözülm ez hala g etiriyor. Neyse ki, günümüzde acil durumlarda karşımıza çıka b il ec ek sorunları çöz e b ilm ek için yardımcı olacak b aşka t e knolojil eri kullanmak da mümkün. Yeni tip dokunma duyusuna yön elik yosayl egsöinsdtee yriacni gsınist eml e r v e m e kanizmalar çıkış işar etl eriyl e ilgili b ilgil e r s ezgis el dokunma duyusuna yön elik ipuçlarına dönüştürülüyor. Hatta varolan acil durum Yangın ve Güvenlik il Sayı 77 Mart 2004 yön elik işar etl er k e ndind en parlayan v eya e l e ktro ışılışıyıcı nitelikli b antlarla kaplanab ilir. Watford'daki Bina Araştırma Kuruluşu'nda b u tip b ir sisleme testler uygulanmıştır. Böyl elikl e ilk k ez Dumanla Dolu iç M ekanlarda Acil Durum Aydınlatması, Tahliy e Yo dırması v e Yön Bulma Şartnam esi'n e l ( uE ıEşWıklPanS) göre normal görme yetisine sahip insanlarla görme özürlü kişilerin sub j ektif görüşleri ve p e rformans etkinlikl eri d e saptanmış oldu. Bu çalışma yapılmadan önc e lngilt e r e'd e yapılan b u tip çalışmalar sadece acil çıkış işaretlerini gözl eml eyen v e inc el ey en normal görm e y etisin e sahip kişilerin görüş ve analizlerine dayalı çalıSşmözaklarla sınırlıydı. onusu araştırma say esind e daha önc e yapılan sınırlı sayıdaki araştırma çalışmasına yaratıcı b ir anlayış g etirilmiş oldu. Ayrıca b ir b inadan çıkarken kullanılan acil durum yo rında duman b ulunduğu takdirde b u faktörllüan
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=