38 ITEKNOLOJi DÜNYASINDAN Komuta B irliği'ndeki Amerikan Deniz Kuvvetleri'ne ait robot laboratuvarı, robot imalatçılarından geldiğini ve çeşitli beyin takımı üyeleri, robot tasarımcısı, imalatçısı, bakım işlerinden sorumlu kişilerden oluştuğunu belirtiyor. Murphy'nin belirttiğine göre şekil değiştiren robotlar görsel ve sismik veriler toplayarak yapısal hasarı hesaplamak için moloz yığ ı nının içine algılayıcılar yerleştirebiliyor. Bu robotlar ayrıca radyo vericileri veya enkaz altında hayatta kalanlara az miktarda yiyecek veya ilaç taşıyabi liyor, hayat kurtaran cihazları yönlendirebiliyor ve enkaz altından çıkarma çalışması sırasında çalışmada yer alan görevlilerin enkaz altında kalan kişinin eklem yerlerine zarar vermeden enkazdan çı karılması için kazazedenin eklem yerlerini belirleyebiliyorlar. Her türlü mekanda çökme ve kalkma becerisine sahip olan robotlar, bildiğimiz robotlara göre çok yönlü birer yardımcıya dönüşüyorlar. Ayrıca daha büyük boyuttaki "anne" robot, daha küçük olanları yangın yerine taşırken onları koruyor, pillerini şarj ediyor, çeşitli hesaplamalar yapabiliyor, fizik-sel olarak kılavuzluk yapıyor ve iletişim kurulmasını sağlıyor. YANGIN ve GÜVENLİK SAYI 80 Pennsylvania'n ı n Pittsburgh kentinde bulunan Carnegie Mellon Üniversitesi'nde mekanik mühendislik ve robot sistemleri konusunda doçentlik çalışmalarını sürdüren Dr. Howie Choset, itfaiye ve kurtarma ekiplerinin kullanımı açısından geliştirilen en verimli robotların yılan robotlar adı verilen cihazlar olacağına inandığını belirtiyor. Choset insan kolu şeklinde ve boyutundaki bu robotların "dolgun hacimleriyle hareket edebildiklerini, insan ve maki naların giremedikleri yerlere girebildiklerini" söylüyor. "Asl ında bu robotlar yılan robotları girecekleri yere taş ıyan ve oradan çıkaran taşınabilir bir robot kullan ıyorlar" diyor Choset. "Kurtarma ekibinin menzilini genişletiyor ve bunu çok az müdahalede bulunarak yapıyorlar. Moloz yığınını dağıtmadan çalışıyorlar. Çalışma alanı çökmüş bir binaysa, bu husus çok büyük önem arz ediyor." Yenilikler ve Buluşlar Tüm bu anlatılanlara rağmen robotların yangınla mücadelede pratik olmadığını düşünenler de var. Yüzbaşı Richard Bizarri New Jersey'de bulunan Picatinny Arsenal İtfa i ye'sinde kendi birimi için istenen robotun kullanım alanının sınırlı olacağını düşünüyor. "İlk bakışta robot kullanmak kimyasal ve biyolojik bomba gibi durumlarda alg ı lama açısından yararlı olabilir" diyor Bizarri. "Ama şu anda yangınla müca-delede robotlara ihtiyaç duyulduğunu sanmıyorum. Robotların bir insanın ya-pamayacağ ı bir iş yapabileceğini düşünmüyorum." Araştırmacılar bu tip zorluklar karşısında robot kullanımının taşıdığı önemin yeni yeni kavranmaya başl ad ığını belirtiyorlar. Örneğin Sandinia Ulusal Laboratuvarı "dünyanın en küçük, kendi kendine hareket edebilen, sınırsız robotu"nu kısa süre önce üreterek bu konuda öncü bir adım attı. Bir çift zar boyutundaki hareketli cihaz saat piliyle çal ı şıyor ve içinde mikro işlemciler, bir ısı algılayıcı ve iki küçük motor bulunuyor. Bu robot büyüyebiliyor ve böylece minyatür kameralar, mikrofonlar ve kimyasal algılayıcıları taşıyabiliyor. Greyfurt büyüklüğünde, zıplayan bir başka robot, altı metre kadar havaya zıplamasını, yuvarlanmasını, kendini kontrol etmesini ve 9 kilometre kadar daha zıplamaya devam etmesini sağlayan propan gazıyla çalışan bir pistonla hareket ediyor. Kurtarma ekipleri kamera veya algılayıcılarla donatılmış bu robotu isterlerse üçüncü kat penceresinden içeri atabilirler. Robot da engeller arasında dolaşabiliyo r, mümkün olduğunda doğru pozisyonu alarak olası tehlikelerin fotoğrafl a rın ı çekip ekibe gönderebiliyor. BASF ve iRobot gibi büyük robot üreticileri ise 11 Eylül olayından bu yana robotları yangınla mücadelede aktif ola-ak kullanma konusuna daha çok eğildiklerini bildiriyorlar. örneğin Florida'nın Orlando kentinde bulunan Fire Department Equipment lnternational, ine. Şirketi geçtiğimiz günlerde konutlarda çıkan yangınların hızla yayılmasını engellemek için "Foghat" adl ı bir robot prototipi üretti. Üretici firma Foghat'ın yangını algılama ve söndürme işleminde tamamen bağımsız çalıştığını söylüyor. Şirket ayrıca depo ve daha büyük yapılar için daha büyük boyutlu robotlar üretme çalışmalarının sürdüğünü belirtiyor.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=