84 ITEKNiK BiLGi Eğitim yardımcı olabilir mi? Aradığımız yanıtın bir bölümü eğitimde saklı olabilir. Verilecek uygun eğitimle insanlar üstlendikleri rolün temel gereklerini güvenli bir şekilde üstlenmeyi öğrenebilir, böylece uyarı için kartlar dağıtan görevli kişi de gittiği evlerin köpekleri tarafından ısırılmaz. Yine de, verlen örneklerin hatta yaşanan kazaların çoğu görevle ilgili temel işlevsel rolün üstlenilmediği anlarda gerçekleşmektedir. Bu yüzden eğitimin sınırlı bir etkisi olacaktır. Örneğin hiç-bir eğitimde güvenlik için taktığınız koruyucu gözlükleri takarken parmağ ınızı gözünüze götürmemeniz ya da haraket halindeki bir otobüste bardağınıza kahve koymamanız gerektiği belirtilmeyecektir. Bu tür kazalar aslında sorunun temelini teşkil eden tüm özelliklere sahiptir. Önüne geçebilmek için bireyin gerçekçi bir şekilde var olan riski anlaması ve karşılaştığ ı ya da kendi yarattığı tehlikeleri mantıklı bir şekilde incelemesi gerekir. Bu tür kazaları engellemenin tek yolu etkin bir şekilde şirketin ilgisini bu konuya çekmeye çalışmak olacaktır. Bu sayede sağlık ve güvenlikle ilgili önlemler tüm çalışanlar için günlük işlerin bir parçası haline gelecektir. Aslında insnaların yaptıkları işin farkında oldukları ve tehlikeli olduğu varsayılan bir durumla karşılaştıklarında bununla rahatlıkla başa çıkabildikleri bir ortam ideal olacaktı r. Doğal olarak bu tür bir yaklaşımı o şirketin yönetimi geliştirebilir. Müdür ve yöneticilerin sağlık ve güvenlik konularına hassasiyetle yaklaşmaları gerekir ve gösterilen ilgi sürdürülmelidir. Konuya gösterilecek ilgi ciddi ve samimi olabilir ya da sağlık ve güvenlik YANGIN ve GÜVENLİK SAYI 81 konularına kurumsal bir ilgi gösterildiğinin kanıtı nitelikli girişimler üstlenen bir yönetim sisteminden kaynaklanabilir. Örneğin yöneticilerin rutin bir şekilde çalışanlarından bilgi toplamasın ı isteyen bir sistem sonuç olarak çalışanların sağlık ve güvenlikle ilgili konular hakkında sık sık yapılan ve çok bilgi gerektirmeyen fikir al ı şverişi tipindeki tartışmalara alışmasına neden olacaktır. Bu tür bir anlayış benimsemek için ayrıca güvenlik ve sağlıkla ilgili etkin, düzenli aralı klarla yapılan bir i letişim sistemi yeterli olur. Hepimiz biliyoruz ki, kendi içinde yönetimin üstlenmesi gereken tüm görevler yerine getirilse de, örneklerdeki kazaların hepsinin önüne geçmek mümkün olmayabilirdi. Çünkü bu kazaları engelleyebilmek, konuyla ilgili insanlara verilen sağlık ve güvenlikle ilgili mesajlara bağlıdır. Verilen mesajların içselleştirilebilmesi için mesaja ve sonuç olarak yapılması gereken işlemlere sahip çıkılması gerekir. Bunun için de davranış programları geliştirmeli ya da rutin ama mantıklı bilgi akışı dağlayacak diyalogları başlatacak etkin iş gücü girişimi başlatılmalıdır. Her iki seçenek de, anlamlı bir bilinç yaratmakla kalmayacak, ayrıca yukarıda bahsedilen araç gereç ve görev tasarımı ve modellemesiyle ilgili sorunları çözecek bir mekanizma yaratılmış olacaktır. Peki ya Sakar Kişiler Ne Olacak Kazayla ilgili hazırlanan herhangi bir kayıt incelendiğinde, birkaç kişinin diğerlerine göre daha çok kaza yaşadığı görülecektir. Bu tür insan ların kazaya meyilli ya da sakar olduğunu söylemek (özellikle de yöneticiler için) çok kolaydır. Sakar insanlarla ilgili tartışmalar yıllardır sürüp gitmektedir. Asl ında bir süre sakar kişilerin belirlenmesi ve bu saptamanın gerçekliği kanıtlandığında ödüllendirmek isteyen girişimler de olmuştur. Sonuçta kimse bu ödülü almamış ve sakar insanların aslında kazaya meyilli olmadıklarına karar verilmiştir. Bazı kişiler üstlendikleri işlerin niteliği, işi kavrama yöntemleri yüzünden, bir süreliğine meşgul oldukları için ya da akli veya fiziki kapasiteleri aynı işi yapanlardan daha düşük olduğundan daha fazla sayıda kazaya kurban gidebilirler. Aslında bazı insanların iş arkadaşlarından neden daha fazla kazaya kurban gittiğ ine dair sayısız açıklama getirilebilir olabilir. Yine de bu insanlar kazaya meyilli ya da sakar olmazlar. Asıl mesele daha fazla kaza yaşayan bu insanlarla nası l ilgilenmek gerektiğidir. Çözüm için birkaç seçenek önerilebilir. Öncelikle tartışarak sorunun kökenine inmeli ve kurumla ilgili değişiklik yapılıp yapılamayacağı belirlenmelidir. Ayrıca bir akıl hocası tutulabilir ya da ilgili kişinin rekabet etme becerisini arttırmak için ona bir yardımcı vermek de çözümler arasındadır. Yine de, alınacak etkili önlemlerden biri de o kişiden güvenlikle ilgili görülebilir sorumluluklar almasını istemek olacaktır. Böylece birey güvenlik yönetimi sürecine dahil edilmiş olur. Kişi sağlık ve güvenlik "muhafızı" haline getirilirse, kaza yaşadığı takdirde ne kadar çok utanacağını daha iyi kavrayacak, böylelikle üstlendiği görevi güvenle tamamlamak için alması gereken önlemlerin daha çok farkında olacaktır. Güvenlikle ilgili verilen görevin sürekli olması şart değildir. Zira birkaç ay içinde kişinin güvenliği sağlamaya yönelik bir tutum içine girmesi hiç de zor olmayacaktır. Bahsedilen birkaç basit önlemle sık sık kaza geçiren bireylere yardım etmek mümkün olabilir. Sonuç Bir noktada, yaşanan kaza oranını düşürmeyi başaran her kurum "aptalca" kazaların kökenine inmek zorunda kalacaktır. Asıl mesele, yönetimin bu kazaların engellenebileceğini ve daha fazla kaza olmasını engellemek için önlem alınabileceğini fark etmesini sağlamaktır. Bu eşik bir kez (algıda da bir eşik bulunur) aşıldığında ve insanlar "aptalca" yaşanan kazaların engellenebileceğine inandıklarında hiç kaza yaşanmayan bir toplumda yaşama hayali kısa sürede gerçeğe dönüşecektir. •
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=