ITEKNiK BiLGi Yangın korunum mühendisleri sık sık bir bina ya da şirket sahibi tarafından aranır ve binaların ilgili yönetmeliklere ya da şirket içinde geliştirilen şirket standartlarına uygun olup olmadıklarını kontrol etmeleri istenir. Genellikle bu tip binalar pek çok kez elden geçirilmiş eski tip bina veya tesislerdir. Yangın korunum mühendisinin çok büyük fayda gösterebileceği bir baş-ka alansa, yasama yetkisi olan yerel kurumlar ve ilgili yasaların yorumlanması olacaktır. Bu kişiler yasama yetkisi olan yetkililerle aynı dili konuşur. Belli bir proje hakkında bilgisi olan ya da bu projeden sorumlu yangın korunum mühendisi sadece yetkililerin sorularına yanıt vermekle kalmayacak, aynı zamanda da yasaların yorumlanmasında ve diğer uzmanlardan görüş alınmasında yardımcı olacaktır. Yasama yetkisi olan kurumlar yangın korunum mühendislerine gittikçe daha çok danışmakta hatta kendi bünyesinde çalıştırmakta olduğu için bu durum giderek daha fazla önem kazanmaktadır. Danışman nitelikli yangın korunum mühendisi binaya ilişkin özelliklerin ilgili yasa ve yönetmeliklere uygunluğunu denetlemek ve tamamlamakla kalmaz, aynı zamanda uzun vadede bina sahibine büyük miktarda para kazandırabilir. Bina Sahibine Nasıl Para Kazandırılır? Yangın korunum mühendisinin bina sahiplerine para kazandırdığı en önemli alanlardan biri varolan fonların gerekli sistemlere harcanmış olup olmadığını denetlemeleri, sadece yasa ve yönetmeliklere uygun olduğu için belli bir sistemi tercih etmemeleridir. Oysa alışı lageldiğ i üzere, bina ve yangın yönetmelikleri sıkı kurallar koyan yasal zorunlu luklardır. Öte yandan, son on yıldır performansa dayalı yönetmelikler hakkında daha fazla konuşulmaya başlandı. Daha yüksek seviyeli yangın korunum sağlanırken , öte yandan da tahliye için gerekli mesafelerin artması, sprinklerli binalarında sprinkler bulunmayan binalara kıyasla daha çok tehlikeli malzemen in saklanması gibi uygulamalara geçildiğinden başka konularda ödün YANGIN ve GÜVENLİK SAYI 82 84 verilmiş oldu. Ayrıca yönetmelik maddeleri yatırım karşılığında elde edilecek gelirlere karşı duyarsızdır. Aynı şekilde, sigorta şirketlerinin yaptıkları öneriler de, maliyet faydası analizine göre değil, kişisel görüşlere ya da yaşanan kayıplara göre saptanan şirketin belirlediği standartlara göre belirlenmektedir. En iyi maliyet faydası açılı yaklaşım yangın korunum konusunda durumun şiddeti olarak nitelenebilecek öncesi ve sonrası bazında geliştirilmiş bir senaryo üzerinden geliştirilen, aynı zamanda da sıklık olarak nitelebilecek herhangi bir yangın çıkma olasılığını da göz önünde bulunduran kantitatif risk analizidir. Durumun şiddeti ve sıklık hesabı yangın riskini belirler. Yangın korunum mühendisleri genellikle tesisin yararlı olduğu süre olmak üzere, belirlenen bir süre içinde, yıllık dolar üzerinden, tasarlanan korunma olmadığı takdirde oluşacak riski değerlendi rir. Daha sonra mühendisler risk azaltım oranının korunma sağlandığında oluşacak amorte edilen maliyetle karşılaştırırlar. İkisinin arasındaki oran birden fazlaysa, faydanın maliyetten fazla olduu anlamın gelir. Eğer oran birden düşükse, o durumda maliyetin faydadan fazla olduğu anlaşılmalıdır. Söylemeye gerek yok ama analizin doğruluğu ve konuyla ne kadar ilintili olduğu analizi yapan kişi/lerin bilgisine ve becerisine bağlı olacaktır. Örneğin, çeşitli pompalama veya "kaldırma" istasyonu donanımlı su kemerlerini işleten bir işletme HSB uyguladı. Söz konusu pompalama istasyonları farklı dönemlerde, farklı standartlara göre, farklı firmalar tarafından yapıldığı için, istasyonlardaki yangın korunum düzeyleri birbirlerinden çok farklıydı. İşletme tüm istasyonların eşit şekilde korunmasını istediği için muntazam ve tek bir standart geliştirmeye karar verdi. İstasyonlarda yapılması gerekecek olan iyileştirme çalışmalarının öncelik sırasına göre listelenmesini ve bu çalışmaların toplam riski ne ölçüde etkileyeceğini öğrenmek istediler. Firmamız kaldırma istasyonlarında alan mühendisliğine yönelik araştırma çalışmaları yürüttü, uygun mühendislik standartlarını seçti ve çeşitli iyileştirme çalışmaları için öneriler hazırladı. Bunlara ek olarak, her bir iyileştirme çalışması için yapılacak sermaye harcaması hakkında riske dayalı bir analiz çalışması gerçekleştirdik ve bu çalışmaların toplam riske olan etkisini göz önünde bulundurarak bir öncelik sıralaması yaptık. Mal hasarı, ticarette yaşanacak gecikmeler ve kamuoyundaki imaj gibi çeşitli değişkenleri de bu çalışmaya dahil ettik. Araştırma sonuçlarına baktığımızda, "alışılagelen sağduyuya" dayalı olarak geliştirilmesi düşünülen bazı iyileştirme çalışmalarının aslında noksanlık olarak belirlenen ana işletmede her zaman uygulanan diğer durumlara göre riski daha düşük oranda azalttığını gözlemledik. Mimarlık-mühendislik hizmeti veren şirketler sık sık aynı hatayı yaparak ihale şartnamesinde belirsiz şartlar koymaktadır. Örneğin günümüzdeki tasarım inşaat çevrelerinde binalardaki sprinkler sistemleri için belirlenen şartnamelerde bir binadaki sprinkler sistemiyle ilgili olarak "NFPA ve yerel yönetmeliklere uygun otomatik bir sprinkler sisteminin tasarlanması ve tesis edilmesi" ibaresi yer almaktadır. Bunun gibi belirsizliklerle dolu bir ibare, tasarım ve mühendislikle ilgili alınan tüm önemli kararları yüklenici firma ile yerel yasama kurumlarının ellerine bırakmaktad ır. Konuyla ilgili çalışan bireylerin beceri ve birikimlerine bağlı olarak, sonuçta tesis edilecek yangın korunum sisteminin minimum düzeyde yönetmelik maddelerine uyan ama göz ardı edilemeyecek kadar önemli işletimsel sorunlara yol açan ya da gelecekte söz konusu binalarda yapılacak değişiklik veya genişletme çalışmaları sonrasında esneklik taşımayan bir sistem olması kaçınılmaz olacaktır. En kötü olasılı kla, sistem yangın sırasında uygun yangın korunum seviyesine bile ulaşamayacak-tır. İşte bu noktada yangın korunum mühendisi devreye girer. Sistemin türü, tasarım yoğunluğu , yükselticilerin konumu ve türü, kaplad ığı alanlar, kullanılan malzemenin özellikleri ve diğer ayrıntılar gibi konuyla ilgili özellik ve şartnamenin ayrıntılı bir şekilde hazırlanması bin sahibi ve mimarlık-mühendislik firmasından aldığı bilgiler doğrultusunda olmak üzere mühendisin sorumluluğundadır.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=