Bu yangın birçok nedenle başlamış olabilir. Yangının çıkış nedeni ne olursa olsun neden büyüdüğü irdelenmeli ve tartışılmalıdır. Mumun eriyerek devrilmesi, güvenlik elemanlarının mumu devirmesi, müşterilerden birisinin muma çarpması, mumum üzerindeki örtünün ısınarak tutuşması , elektrik kontağı gibi birçok nedenle yangın başlamış olabilir. Eğer kasıt ve ihmal varsa bu bir suç olarak değerlendirilir, fakat yangının genişlemesine, dumanın yayılmasına, insanların çıkamamasına neden olan suçları ortadan kaldırmaz ve azaltmaz. Duman atrium boşluğundan üst kısımlara doğru yayılarak üst katlardaki sinema salonlarının koridorlarına ulaşmış. İtfaiye 200 ın ileride olmasaydı ve birkaç dakika geç kalsay,lı yedi nwnaralı salon cesetlerle dolu olurdu, bu yangında ölüın olmaması bir mucize. Sinema salonlarının hepsini inceledim. üç numaralı salonun dışarıya açılan camlı kapısı olmasına rağmen yanındaki camların tamamen kırıldığı , dört numaralı salonun kapısının açık olduğu fakat üzerinde asma kilit bulunduğu, yedi numaralı salonunun çıkışın tesisat dairesi içerisinden çok dar bir koridordan geçilerek merdivene ulaşıldığını ve asma kilitle kapatılmış olduğunu gördüm. Sinemada yedi önemli hata bulunmaktadır. Bunlardan birisi doğru dürüst yapılsaydı insanlar zarar görmeyecekti. 1. Olayın meydana gelmesi, yangının hızlı şekilde büyümesi ve yoğun duman oluşmasının nedeni polistren malzemenin kullanılmasıdır. Alışveriş ve kültür merkezlerinde benzer kolay yanıcı malzemelerin bulunması büyük bir ihmaldir. 2. Bir başka önemli husus atriumda ve sinema salonları nda duman kontrolü yapılamamasıdır. Bu tip yapılarda oluşacak dumanın tahliye edilebilmesi için yangın başlangıcında egzost fanlarının çalıştırılması gerekirdi. Merkezde duman ve egzost fanları olmasına rağmen otomasyonu yapılmamıştır. Yapılmış olsa bile elektrik zonlaması yapılmadığından yangın başlangıcında binanın elektriği kesildiği için fanlar çalışt ı rılamayacaktı . 3. Sinema salonlarının yangın kaçış merdivenlerine kapıları olmasına rağmen olayın tanıkları kapıların kilitli olduğunu belirtmişlerdir. Üst salonun yangın çıkış kapısının kilitli olduğunu bizzat gördüm. Bazı kapılar ise açık olmasına rağmen üzerinde asma kilit bulunmaktaydı. Muhtemelen bu kapılar da olay sırasında veya sonradan açılmıştır. Bence en büyük hatalardan birisi bu kapıların kilitli olmasıdır. 4. Yangın çıktığında duman dedektörleri algılama yaptığında siren sisteminin devreye girerek üst kısımdaki insanların uyarılması gerekirdi. Yangın ilk algılandığında elektrik kesilmeden uyarı sistemi çalışmış olsaydı insanlar daha erken tahliye edilebilirdi. 5. Başka önemli hususlardan biri elektrik kesildiği zaman acil aydınlatma cihazlarının devreye girmemesidir. Daha doğrusu acil aydınlatma sisteminin olmamasıdır. Alışveriş ve kültür merkezlerinde kaçış yollarının ve salonların elektrik kesildiğinde devreye giren bataryalı acil aydınlatmasının olması gerekirdi. 6. Kaçış kapılarının yeterince işaretlenmediği ve insanların salona girdikleri kapıdan çıkmaya çalıştıkları anlaşılmaktadır. Çıkış kapıları üzerindeki yönlendirme TULUMBACI I işaretlerinin sürekli ış ıklı , kendinden bataryalı olması insanların kolaylıkla görülebilir olması gerekirdi. Yangın sırasında yönlendirmeler görülmemekteydi. Yönlendirme olmadığı için çıkış kapısının yanındaki camlar kırılmıştı. 7. Sprinkler sistemi mevcut olmasına rağmen standartlara uygun olarak dizayn edilmemiştir. Başlıkların püskürttüğü suyun çok az olduğu ve yangını söndürecek seviyede olmadığını gördüm. Atrium boşluğu ise koruma altına alınmamış. Atriumun üst kısmında farklı başlık kul lanılması gerekirdi. Başlıklardan akan su miktarı bir yangını söndürecek miktarda değildi. Belli ki seçilen pompa yangın pompası özelliğinde ve yeterli kapasitede değildi. Türkiye Yangından Korunma Yönetmeliğine göre, yönetmelik hükümlerinin uygulanmasından, yatırımcı kuruluşlar, mal sahipleri, işveren temsilcileri, tasarım ekibi, mimar ve mühendisler, uygulayıcı yükleniciler, imalatçılar görevli ve sorumludurlar. Ayrıca, yapı üretiminde ve kullanımında yer alan müşavir, danışman, proje kontrol, yapı denetim ve işletme yetkilileri sorumlu tutulmaktadır. Diğer taraftan sigorta şirketleri, yangına karşı sigorta ettirme talebi aldıkları bina, tesis ve işletmelerde, bu yönetmelik hükümlerine uyulup uyulmadığını kontrol etmek zorundadır. Sigorta eden kuruluşun sistemleri kontrol etmesi gerekirdi. Gelişmiş ülkelerde böyle bir olay meydana gelseydi, zarar görenler mal sahibinden ve sigorta şi rketinden çok yüklü tazminat alırlardı. Bizde ise sadece "kader" denilip geçilecektir. Yangın olaylarına bakış açımız değişmedikçe böyle olaylara daha çık sık rastlayacağız.Bana göre yangının büyümesinin ve dumanın hızlı şekilde yayılmasından işletmeci ile projelendirmeyi yapan elektrik mühendisi ve makina mühendisi sorumlu tutulmalıdır. t YANGIN ve GÜVENLiK SAYI 84 1 9
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=