ITEKNiK BiLGi Elektrik salıip oldıığwıııız en önemli enerji kaynaklarındaıı biri olsa da giiveıılik açısıııdaıı potaıısiyel bir telı/ike olııştıırmaktadır. Bu yazıda, iş yerleriııde kııllanılaıı elektrik doııaııımlarda güvenliği sağ/aınaııın ne kadar önemli oldıığıınıı aç,klanmaktad« 7 =-------Rod Taylor, Seaward Elektronik Risk UK, 11/2003 ~ YANGIN ve GÜVENLİK SAYI 85 100 Elektrik Sistemleri Güvenliği Elektrik Çarpması Durumunda Ne Yapmalı? •• u retim hattında elektrikli cihazlar ve elektronik donanımlara uygulanan güvenlik testleri, imalat sürecinin ayrılmaz bir parçası haline gelmiştir. Ancak bu tür cihaz ve donanımların fabrikadan ayrılıp bir ofiste, şantiye alanı, sanayi tesisi veya değişik tipte bir iş yerinde "hizmete girmesi" ve kullanılmaya başlanması halinde neler olabileceğini hiç düşündünüz mü? İmalatçı ve tedarikçi firmal arı yeni ürettikleri elektrikli cihaz veya elektronik donanımların bütünlüğü ve randımanı ile ilgili pek çok yasal yükümlülükleri olsa da, iş yerindeki cihaz ve donanımların güvenli koşullar altında çalışmasıyla ilgili tüm sorumluluklar kesinlikle işverene aittir. Bakım hizmeti veren ve cihaz kiralayan merkezler atölye onarımı ve bakımına tabi olan cihaz ve elektrik donanımları üzerinde güvenlik testi yapı lmasının ne kadar önemli olduğunu çoktan kavramı ştır. Ancak bir de ticari ortamlarda kullan ılan elektrikli cihazlar ve elektronik donanımın çeşitliliğini göz önünde bulundurmak gerekir. Örneğin bir elektrik süpürgesi, mutfak cihazları veya satış otomatındaki elektrik donanımın bütünlüğünde yavaş yavaş oluşan bir bozukluk nasıl belirlenebilir veya iT donanımlarındaki bir parçada tehlike yaratabilecek bir hata nasıl saptanabilir? Bildirilen elektrik kazalarının yaklaşık dörtte birinin taşınabilir cihazlar veya donanımlardan kaynaklandığ ı tahmin ediliyor. HSE istatistiklerine göre 1996-97 ve 2000/2001 arasında olmak üzere beş yıllık bir dönemde iş yerinde elektrikten kaynaklanan kazalarda 71 kişi öldü, 2804 kişi de yaraland ı. Daha önceki istatistikler ise, bir yıl içinde çıkan 2000 farklı yangının cihazlarda yanlış elektrik kullanıldığ ı için yaşandığını ortaya koyuyor. Burnumuzun Dibinde Bu verilerden de anlaşı lacağı gibi, her yıl birçok insan elektrik çarpması sonucunda yaralanıyor veya ölüyor. Kayıtlar ise çoğu ölüm ve yaralanma olaylarının yanlış kullanılan cihazlardan veya hatalı elektrik donanımı kaynaklı elektrik çarpması dolayısıyla yaşandığını ve bu olayların büyük bir çoğunluğunun da doğru elektrik kontrol prosedürü uygulanarak engellenebileceğin i göstermekte. Elektrik akı mının insanlar üzerindeki etkileri aşağıdaki örneklerle gösterilmiştir ve dikkat edilmesi gerekir: 0.9 - 1.2 mA Sadece algılanabilir akım. 15.0 - 20.0 mA Kurtulmak mümkün değildir. 15 dakikadan fazla dayanılamaz. 50.0 - 100.0 mA Ventriküler fibrilasyon yaratır ve doğrudan ölümle sonuçlanır. 100.0 - 200.0 mA Ciddi yanıklar oluşur ve kaslar sıkışarak o kadar fazla olur ki göğüs kasları kalbi sıkıştırı r. Bildirilen elektrik kazalarının yaklaşık dörtte birinin taşınabilir cihazlar veya donanımlardan kaynaklandığı tahmin ediliyor.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=