!MAKALE İngiliz Standartları Enstitüsü (BSI) çalışma grubu tarafiıul<ııı binalar için yeni yaııgma dayanıklılık süreleri belirlendi. Avrupa Birliği ııorm/arıııa göre dayaıııklılık sımfları. yeniden belirlendi.,_ __ ---P.E., Dr. C.Eııglislı, Dr. B. Kirby, G.Neıvman, N.Bııtterıvorth, J.Pagaıı Bııilding Engineer, il - 2004 YANGIN ve GÜVENLİK SAYI 85 48 Yangın Direnci Giriş BS 9999'da belirtilen yangın direnci süreleriyle ilgili olarak birtakım rahatsızlıkların olduğu belirlendi. Corus Yangın Mühendisliği firmasından Dr. Brian Kirby'nin kurup başkanlığını üstlendiği BSI Çalışma Grubu, binalar için yeni yangına dayanıklılık sürelerini belirlemek üzere grafiksel zamana endeksli bir teknik ve riske dayalı yeni bir yaklaşım kullandı. Bu makale geliştirilen bu yeni yaklaşı mla ilgili kısa bir inceleme sunuyor. Gerçekleştirilen çaI ışmayla ilgili daha ayrıntılı görüşler İngiliz Standartları Enstitüsü için hazırlanarak sunulan çalışma grubu raporunda bulunabilir (1 ). Yangına Dayanıklılık Süreçlerinin Geçmişi Bugün geçerli olan yangına dayanıklılık süreleri Binaların Yangın Değerlendirmesi raporunda yer alan tavsiyeler sonucunda ortaya çıkmıştır (2). Bu raporda lngberg tarafından tasarlanan bir ilişki kullanıldı (3) ve 1940'11 yıllarda binalardan derlenen yangın yükü verileri kullanılarak gerçek yangınların şiddetini (zaman x sıcakl ı k) hesaplamada bu ilişki temel alındı. Ardından her bir yangın yükü değeri için geçerli olmak üzere, hesaplanarak belirlenen sıcaklıkzaman eğrilerini daha önce Amerika'da zeminlerin yangın testi için kullanılan ve sabit bir ısıdaki zaman-sıcaklık eğrisi altına yerleştirerek yangına dayanıklılık süreleri belirlenmiştir. Yapı elemanlarına ilişkin belirlenen fiili yangın direnç süresi de bina yüksekliği , boyutu ve yangın çıkma olasıl ığına göre ayarlanmıştır. Yangına Maruz Kalma Durumunda Yapılacak Düzenleme Standart bir yangın testindeki ısınma durumu doğal bir yangındakine benzemez. Doğal bir yangının sıcaklığı ve ısıtma süresi mevcut havalandırma, bölme sınırlarının ısıl özellikleri ve yanmaya müsait malzeme miktarının bir fonksiyonuyken, standart yangın testinde sıcaklık artar, ısınma süresi sabitlenir. Gerçek Yangın Durumu Eurocode 1-1-2 Ek A'da (4) anlatı lan parametrik yangın hesaplaması kullanılarak herhangi bir yangın bölmesinin ısıl davranım, (sıcaklık İyi havalandırılmış yangınlar nispeten kısa sürelere ve yüksek yangın sıcaklıklarına sahip olurken, kötü havalandırılan yangınlar daha uzun yanına sürelidir, ancak düşükyangın sıcaklıklarına sahiptirler. x zaman) tahmin edilebilir. lsı geçişi temel denklemleriyle yapısal elemanların nasıl bir sıcaklık artış hızına sahip olacağını belirlenebilir. Aynı yapısal elemanlar, standart yangın eğrisi kullanılarak gerçek yangındaki (parametrik) aynı sıcaklığa ulaşıncaya kadar ısıtılırsa geçen süre yangına maruz kalma süresine eşdeğerdedir. Bu zamanın denklik kavramı Şekil 2'de gösterilmektedir. Eşdeğer yangın direnci süresini hesaplamanın birçok farklı yolu vardır. Bununla birlikte binalarda yeni yangın direnci sürelerini saptamak için çalışma grubu tarafından benimsenen yöntem Şekil 1'de gösterilen grafiksel yöntemdir. Yangın Şiddeti ve Havalandırma İyi havalandırılmış yangınlar nispeten kısa sürelere ve yüksek yangın sıcaklıklarına sahip olurken, kötü havalandırılan yangınlar daha uzun yanma sürelidir, ancak düşük yangın sıcakl ı klarına sahiptirler. 'Eşdeğer yangına maruz kalma süresi' hesaplanırken bu faktör sorunlar yaratabilir. Çünkü hangi havalandırma değeri veya yangın yükü miktarının kullanılması gerektiği her zaman belli değildir. Bunun ISO 804 Standart yangına maruz kalma 1200 E 1000 l---- ,§, 800 3< / m 600 " ;;; 400 ( C: C) C: ~ 200 o o 30 60 90 120 Zaman (Dk) Şekil !. Standart yangın ısısı eğrisi.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=