IMAKALE Girdi Veri Örneği Yukarıda değişkenler için listelenen girdi verileri, bası lı kaynaklardan elde edilen istatiksel veriler ve mühendislik kararların ı n bir karışımı kullanılarak elde edilmiştir. Tablo 1 'de konut, ofis ve perakende satış dükkanlarda kullanılan bazı girdi verilerinin örnekleri görülmektedir. Tablo 1 değerlendirmeye alınan konutların üçü için, parametrik yangını tanımlamada kullanılan ana girdi değişkenlerini göstermektedir. Ofis binaları için yangın direnç sürelerine dair tipik bir kümülatif eğri de Şekil 8'de gösterilmektedir. Ayrıca DD BS 9999'da yer alan her bir mekan tipi için ayrı bir eğri daha hazırlanmıştır. Sprinklere Dair Açıklamalar Yangın tasarım sürecinin bir parçası olarak sprinkler kullanıldığında, birkaç durumda 30 dakikalık yangın direncinin uygulanması Onaylı Belge B ile kabul edilmişti r. Bu çalışmada ise, sprinkler sistemi etkisini bu sürece dahil etmenin en iyi yolu olarak yangın yükü değerinin 0.61 'lik bir düzeltme faktörüyle çarpımının alınması olacağına karar verilmiştir. Bu, yangının şiddetini azaltma etkisine sahiptir. Söz konusu düzeltme faktörü önemli bir Avrupa araştırma programındaki geniş çaplı bir araştırma sonucunda elde edilen yangın yayılma istatistiklerinden derlenmiştir (5). 0.61 değerli düzeltme faktörü geçtiğimiz günlerde Eurocode 1-1-2'ye de dahil edilmiş ve Avrupa çalışmasında dikkate al ınan tüm faktörlerin en az verimli olanıdır. Yani her mekanın bir sprinklerli, bir de sprinklersiz toplam yangın direnci eğrisine sahip olduğu anlamına geliyor. Yapısal Hata Sonuçlarına Dair Açıklamalar Şu anda yangın direnç sürelerindeki artışa yönelik değişim, daha çok önem taşıyan sonuçların yapısal hataların oluşma- • sına yol açması durumuyla karşılıklı ilişki içerisinde değildi r. Örneğin 18.1 metre yüksekliğindeki bir binada, yapısal hatadan dolayı ortaya çıkan sonuçlar 17.9 metre yüksekliğindeki bir binada ortaya çıkan sonuçlardan pek de farklı değildir. Bununla birlikte her bir birina için yangın direnci süresi genellikle 30 dakika kadar bir fark gösterir. BSI Çalışma Grubu iki ek bina yüksekliği kategorisi daha ekleyerek bina yüksekliğindeki farklılıkların yapısal hata sonuçları üzerindeki etkisini daha net bir şekilde ele almış oldu. Eklenen iki yeni yükseklik kategorisinden biri 11 metre, diğeri de 60 metre olarak belirlendi. Her iki kategori de, hem binadan kaçış koşulları, hem de yangınla mücadele operasyonlarıyla ilgili olarak alınan önlemlerle bağlantı lıd ır. Yeni Bina Yükseklik Kategorilerinin Sınırları Yangın direnci sürelerinin artması gereken yeni yükseklik kategorileri şu anda aşağıdaki şekilde olmalıdır: t 5 m'den az tek katlı binalar, t 5 m ile 11 m aras ında, genellikle 2-3 katlı binalar, t 11 m ile 18 m arasında, genellikle 3-5 katlı binalar, t 18 m ile 30 m arasında, genellikle 5-6 katlı binalar, t 30 m ile 60 m arasında, oldukça yüksek binalar, t 60 m ve üstü, aşırı yüksek binalar. YANGIN ve GÜVENLİK SAYI 85 52 Tablo 1. Değerlendirmeye alınan üç konut için parametrik yangında kullanılan girdi değişkenlerinin özeti. Değişken Kişi Yangın yükü yoğunluQu Havalandırma Havalandırma sayı sı (her bir Fraktil için) MJ/m' % % % % Ort. 100· 95 90 80 Mesken 1200 970 920 870 780 Ofis 1200 760 670 570 420 Dükkan 2000 1300 1100 900 600 * Değerler analize eklenmiştiı: 1400 1200 1000 ,ö, :;;i 800 rı in ~ \ Oda yüksekli0i yüksekli0i (oda (dizi)m yüksekliQi yüzdesi) 2.4 0.3 ile 0.9 arası 2.8-4.5 0.3 ile 0.9 arası 4.5-7.0 0.5 ile 1.0 arası ----. ~ 600 Korumasız çelik s ıcaklı~ ı , UN in ,. E 400 :, o >< 200 o 0.00 rastgele açıklık 0.05 0.10 0.15 Açıklık faktörü Şekil 5. Korııınasız çelik için sıcaklık eğrisi. 1400 1200 1000 in 800 i1i -"' e_ 600 ,; § 400 o >< 200 o ı♦: •tı• .. ' i: ♦ ıı:,~ ♦ -..,. • ı; .. ... ı. •• • •• ı.. • ..... •♦ ·ı ı $ 4 ♦ • • .. ... !. .... ◄ ... 1 ♦ '. ~ ♦ ♦ •• .!. ' • +t◄ .. . ·ı· ıft 1 ♦ l ı•t•ı ııtt◄ ~ ... ! ' • i ♦ ' iT .... ı Zemin alanı alanı (zemin m' alanının yüzdesi) 9 ile 5 ile 30 arası 20 arası 50 ile 5 ile 1000 arası 40 arası 400 5 ile 40 arası 0.20 0.25 ı•~··· • •• .. :.~ • • it .•. ♦ ♦ •• ı.. • 4 tt•ıt •tt!I 0.02 0.04 0.06 0.08 0.10 0.12 0.14 0.16 0.18 0.20 Açıklık faktörü ekil 6. Korumalı çelik için rnstgele yang111 yükü ve havalandırma değerleri kullanan maksimum çelik ısıları.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=